Một điều kỳ lạ đã xảy ra nhiều lần ở mùa giải này: Virgil van Dijk không còn thi đấu như một cỗ máy nữa.
Hãy bắt đầu bằng trận đấu mở màn của mùa giải. Aleksandar Mitrovic của Fulham, một cầu thủ không hề mạnh trong khoản lừa bóng đang cầm bóng xộc thẳng vào vòng cấm Liverpool.
Đó là tình huống bạn đã thấy vô số lần trong 5 năm qua. Đối phương thoát khỏi đội hình dâng cao để pressing của Liverpool và một cầu thủ tấn công tìm thấy cho mình rất nhiều khoảng trống, nhưng vẫn còn một Van Dijk phải đánh bại. Thường thì tuyển thủ Hà Lan sẽ khiến đối phương bị dồn vào góc chỉ có thể tung ra pha dứt điểm có độ thành bàn thấp, hoặc thậm chí bị mất bóng. Nhưng lần này, tình huống kết thúc với bằng việc Mitrovic vượt qua Van Dijk, giành được một quả phạt đền và giúp Fulham vươn lên dẫn trước.
Tuần trước, điều đó đã xảy ra một lần nữa. Đường chuyền của Andre-Frank Zambo Anguissa của Napoli giúp Victor Osimhen đối mặt với chốt chặn cuối cùng mang tên Van Dijk. Trung vệ 31 tuổi đeo bám Osimhen để cố gắng che góc sút, nhưng lại để tiền đạo này ngoặt bóng vượt qua. Van Dijk vụng về lao vào anh ta và chịu thêm một quả phạt đền khác.
Đối với một cầu thủ mà sự thống trị thậm chí được xác định dù anh chẳng mấy khi phải lao vào đối phương, Van Dijk đột nhiên phải làm rất nhiều việc và thực hiện rất tệ. Tuyển thủ Hà Lan chỉ phạm lỗi 10 lần ở Premier League mùa trước. Nhưng sau 6 vòng đấu đã qua, anh đã phạm lỗi 8 lần.
Có không ít lý do để giải thích cho phong độ tồi tệ của Van Dijk. Sau 5 năm trình diễn thứ bóng đá kiện toàn, phong độ của anh bắt đầu đi xuống. Cầu thủ Hà Lan cũng đã 31 tuổi, độ tuổi mà các cầu thủ ở vị trí của anh bắt đầu sa sút. Vấn đề còn nằm ở những người đồng đội của anh: Với một hàng tiền vệ kiệt quệ vì chấn thương, cũng như phong độ thiếu ổn định của những trung vệ chơi cạnh Van Dijk, anh thường xuyên bị đặt vào những tình huống ngặt nghèo hơn bao giờ hết.
Tất cả những yếu tố đó có thể đóng một vai trò nhất định, nhưng còn điều này thì sao? Điều gì sẽ xảy ra nếu Van Dijk, giống như rất nhiều cầu thủ chuyên nghiệp khác, chỉ đơn giản đang cảm thấy mệt mỏi?
Cột mốc 55 trận đang bị phá một cách dễ dàng
Có một thực tế không thể chối bỏ dù đã xảy ra từ lâu: Đại dịch Covid-19 đã đảo ngược lịch thi đấu bóng đá truyền thống và làm hỏng mọi thứ. Theo Stats Perform, trong khoảng thời gian từ giữa tháng 6/2017 đến trước khi World Cup 2018 diễn ra, có 29 cầu thủ đã chơi hơn 5.000 phút trên mọi mặt trận. Chỉ có một người trong số đó – trung vệ người Paraguay Fabian Balbuena – là đạt tới cột mốc 5.500 phút. Tuy nhiên, trong năm trước thềm EURO 2020, có tới 76 cầu thủ vượt qua mốc 5.000 phút, 26 cầu thủ trên 5.500 và 4 cầu thủ trên 6.000 phút.
Ngay cả khi mọi thứ dần đi vào quỹ đạo trong một năm trở lại đây, vẫn có tới 40 cầu thủ đá hơn 5.000 phút, 9 người chơi hơn 5.500 phút và một người đạt tới con số 6.000 phút. Thú vị ở chỗ, dẫn đầu với 6.335 phút là một trung vệ người Paraguay khác: Gustavo Gomez của Palmeiras. Ngay sau anh ta? Van Dijk với 5.853 phút. Nói cách khác, Van Dijk đã bỏ lỡ gần như toàn bộ mùa giải 20/21 vì bị đứt dây chằng chéo, trước khi thi đấu nhiều hơn bất kỳ ai khác ở châu Âu.
Trong một nghiên cứu được công bố trước trận chung kết Champions League 2022, FIFPRO, hiệp hội cầu thủ quốc tế đã khảo sát 92 người, gồm các HLV, nhà khoa học thể thao, HLV thể lực, nhà trị liệu vật lý và bác sĩ y tế về khối lượng thi đấu của cầu thủ. Khoảng 59,8% nói rằng số trận đấu tối đa trong một mùa giải nên dưới con số 50, với phần lớn số người được hỏi (97,8%) nói rằng các cầu thủ chỉ nên đá tối đa dưới 60 trận.
Trong 365 ngày qua, có 204 cầu thủ đã xuất hiện trong ít nhất 56 trận đấu. Trong số này, có ít nhất 105 cầu thủ có thể góp mặt tại World Cup 2022 diễn ra vào tháng 11 và 12 tới.
Trong khi độ tuổi trung bình của tất cả các cầu thủ có ít nhất 55 trận đấu trong 365 ngày qua là 27 – tức là đang đạt phong độ đỉnh cao – có một vài cái tên đang bị vắt kiệt ở độ tuổi xưa nay hiếm. Thiago Silva và Luka Modric đều đã 37 tuổi, nhưng họ đã chơi hơn 60 trận trong khoảng thời gian đó. Messi (35 tuổi), Benzema (34), Lewandowski (34) và Busquets (34) đều đã cán mốc 55 trận.
Ở chiều ngược lại, Gavi (18 tuổi) là cầu thủ trẻ nhất trong danh sách và anh đã chơi 69 trận trong năm qua. Cả Jude Bellingham (19 tuổi) và Nuno Mendes (20 tuổi) đều chưa đủ tuổi để mua đồ uống có cồn ở Ohio, nhưng họ đã đá 56 trận trong 365 ngày.
Hạn chế của những trận đấu diễn ra liên miên
FIFPRO cũng đã khảo sát 1.055 cầu thủ chuyên nghiệp về về lịch thi đấu hiện tại. 55% nói rằng họ dính chấn thương vì phải thi đấu quá nhiều. Trong khi đó, 97% HLV cho biết việc thi đấu quá nhiều trận sẽ làm tăng nguy cơ chấn thương.
Có rất nhiều nguyên nhân lí giải cho các ca chấn thương. Thể trạng của mỗi cầu thủ là khác nhau, đồng thời mỗi người cũng trải qua những tác nhân gây căng thẳng khác nhau. Mỗi đội bóng đòi hỏi những điều khác nhau từ cầu thủ của họ, cũng như mỗi cầu thủ lại có cách thể hiện bản thân khác nhau trong một trận đấu hoặc một buổi tập. Nhưng sự quá tải của các cầu thủ gần như không gây tranh cãi. Bạn thậm chí chẳng cần kiến thức khoa học để rút ra kết luận này.
Thi đấu quá nhiều khiến bạn có nhiều khả năng dính chấn thương hơn. Vì bạn đang khiến cơ thể phải oằn mình chịu đựng, cũng như đặt mình vào nhiều tình huống dễ bị tổn thương hơn. Nhưng tệ hơn cả là khoảng thời gian nghỉ ngơi ngày càng hạn chế giữa các trận đấu. Theo công ty tư vấn 21 Group, những cầu thủ chỉ được nghỉ ngơi 2-3 ngày giữa các trận đấu đã dính chấn thương khoảng 4,2% tổng thời gian chơi bóng. Từ đó, họ phát hiện ra rằng xác suất chấn thương sẽ giảm khi cầu thủ có một quãng nghỉ dài hơn giữa các trận.
Với việc World Cup năm nay diễn ra vào giữa mùa giải, các đội bóng ở châu Âu đang có ít tuần nghỉ ngơi hơn bao giờ hết. Hầu hết các trận đấu ở giải quốc nội diễn ra vào cuối tuần, sau đó là giải đấu cấp châu lục hoặc cúp quốc nội, hoặc thậm chí nhiều trận đấu ở giải quốc nội sẽ diễn ra vào các ngày trong tuần. Bản thân World Cup 2022 cũng sẽ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn hơn bình thường: Chỉ có ba ngày nghỉ giữa các trận đấu vòng bảng và vòng đấu loại trực tiếp.
Mặc dù có vẻ như các ca chấn thương chưa có dấu hiệu tăng lên, chúng ta mới trải qua một tháng ở mùa giải này. Và mặc dù đã có một số điều chỉnh nhỏ được đưa ra để hỗ trợ như cho phép mỗi đội thay năm người, hay tăng số cầu thủ được gọi ở World Cup từ 23 đến 26 cầu thủ, lịch trình hiện tại sẽ khiến cơ thể của các cầu thủ hàng đầu tỏ ra mệt mỏi hơn bao giờ hết.
Trong khi những cầu thủ nổi tiếng như Kevin De Bruyne và những HLV như Jurgen Klopp đều công khai chỉ trích lịch trình ngày càng dày đặc, nhiều khả năng sẽ chẳng có gì thay đổi. Bởi đây chỉ là vấn đề của các đội bóng hàng đầu. Rất nhiều CLB khác – ví dụ như các đội giữa bảng không có các trận đấu ở châu Âu để tranh tài – luôn ao ước có thể chơi nhiều trận hơn nữa.
Một lần nữa, chúng ta phải nhún vai và hy vọng rằng không ai dính chấn thương nặng. Ngay cả khi bạn muốn nghĩ đến điều này theo hướng tích cực, bạn vẫn sẽ phải nheo mắt thật nhiều và sau đó vẫn tự dối lòng về điều đó. Nhưng nó sẽ có lợi cho những đội cửa dưới tới Qatar lần này. Không những họ sẽ khỏe khoắn hơn vào thời điểm giải đấu bắt đầu, mà từ nay đến ngày 20/11, các cầu thủ của họ cũng ít có khả năng dính chấn thương hơn.
Lược dịch bài viết “Will the World Cup be full of tired stars? Assessing burnout, minutes played across top leagues” của Ryan O’Hanlon (ESPN)
