Thua Brazil không có nghĩa là "chết". Tiki-taka không "chết". Đội tuyển Tây Ban Nha không chết. Nhưng cuộc sống không bao giờ dễ với vị "vua" bị soán ngôi và đòi hỏi HLV Vicente Del Bosque phải thay đổi để thích nghi với thời cuộc.
Tiki-taka không chết
Kỷ lục bất bại 29 trận chính thức liên tiếp của TBN đã bị chặn đứng khi lần đầu tiên kể từ sau trận gặp Thụy Sĩ ở World Cup 2010, “La Roja” mới lại buông súng. Đây cũng là thất bại nặng nề nhất kể từ năm 1985, với trận thua xứ Wales 0-3 (không tính giao hữu). Cũng đã 7 năm rồi người TBN mới phải đón nhận 3 bàn thua trong một trận đấu.
 |
| Del Bosque cần phải thay đổi để thích nghi với thời cuộc. |
Suốt 5 năm qua, TBN đã tạo ra hình ảnh của một “ông kẹ”. Họ trải qua 811 phút liên tiếp không thua trong những trận knock-out và kỷ lục ấy được thiết lập kể từ khi bị Mỹ loại khỏi bán kết Confed Cup 2009. Năm ấy TBN vẫn chưa vô địch World Cup và chưa phải là số 1 thế giới, Del Bosque thì mới trong giai đoạn đầu xây dựng đội bóng. Hiện tại đã rất khác, TBN giống như vừa rớt từ thiên đường xuống địa ngục và thất bại này gây đau đớn hơn rất nhiều.
Nhưng không thể liên tưởng tới thất bại bẽ mặt của Barca trước Bayern để quy chụp rằng đã đến ngày tàn của tiki-taka. Trên thực tế thì TBN đâu có chơi tiki-taka. Del Bosque bảo ông không học tiki-taka từ Barca, ông học triết lý tổng lực mà người Hà Lan trình diễn ở Cúp thế giới 1974. Vị HLV 62 tuổi đã chứng minh bóng đá tổng lực của mình hiệu quả đến nhường nào khi Jordi Alba lập cú đúp vào lưới Nigeria.
Bóng đá tổng lực hay tiki-taka đều dựa trên tinh thần chung là khả năng kiểm soát bóng và hoán chuyển vị trí. Del Bosque cũng sử dụng những con người giống như Barca nhưng cách thức vận hành lại khác nhau. Barca luôn chơi với sơ đồ 4-3-3 với một tiền vệ phòng ngự và 2 tiền đạo cánh, Del Bosque đôi khi chơi 4-6-0 với 2 tiền vệ thu hồi bóng trong đa số những trận quan trọng. TBN đang chơi bóng theo một phiên bản khác của tiki-taka và dĩ nhiên Del Bosque có khả năng phát triển thêm những phiên bản khác nữa.
Bởi vậy có thể tin rằng TBN chưa "chết" bất chấp việc họ bị căm ghét (thể hiện qua thái độ thù địch từ khán giả Brazil), giống như vi khuẩn có thể biến đổi để chống lại kháng sinh. Tiki-taka cũng không chết mà thậm chí còn trở thành thời thượng. Italia cũng đang chơi kiểu tiki-taka. Dĩ nhiên người Ý không gọi lối chơi của mình là tiki-taka nhưng tinh thần chủ đạo thì giống nhau. Vẫn là những pha phối hợp nhỏ, chơi bóng ngắn giúp họ giữ bóng không quá thua kém TBN và dứt điểm nhiều hơn.
Tiki-taka không chết và không chỉ riêng TBN hay Barca có nghĩa vụ bảo toàn thứ tinh hoa của bóng đá ấy.
Thay đổi từ Del Bosque
"Đôi khi thua trận lại là tốt. Chúng tôi đã biết giành chiến thắng khó khăn thế nào và đã ý thức được mình không phải là không thể bị đánh bại”, Del Bosque phát biểu sau trận đấu. Tinh thần cầu thị, sự khiêm tốn ấy giúp người hâm mộ củng cố niềm tin vào sự hồi sinh của TBN và tin rằng những chàng trai của Del Bosque sẽ mạnh mẽ hơn khi trở lại Brazil mùa hè sau.
Không nên trầm trọng hóa thất bại này hay so sánh nó với những trận thua của Barca bởi Del Bosque chỉ xem Confed Cup như một cơ hội để thử nghiệm. Confed Cup không bao giờ là quan trọng với đội bóng đã 2 lần vô địch EURO và vô địch World Cup trong 4 năm. Thử nghiệm lớn nhất của HLV 62 tuổi là sử dụng chỉ một tiền vệ phòng ngự (theo khẩn cầu của Xavi) đã thất bại nhưng mọi thứ sẽ ổn khi Alonso trở lại. Với Alonso và Busquets, “La Roja” sẽ không dễ thua khi đấu thể lực với các công nhân Samba.
Del Bosque gặp may khi sở hữu đội hình quá hùng hậu với ít nhất hai lựa chọn cho mỗi vị trí. Nhưng đó lại là một điểm bất lợi với “ngài râu kẽm”, người luôn phải đau đầu với câu hỏi nên chọn ai và loại ai khỏi đội hình. Dĩ nhiên không phải lúc nào Del Bosque cũng sáng suốt, như quyết định để Mata đá chính khiến anh bị “vùi dập” trong những cuộc đấu tay đôi với Luiz Gustavo, Paulinho; hay nỗi thất vọng Torres…
Thất bại của TBN không bắt nguồn từ lý do chiến thuật, đó là thất bại về thể lực, về con người (các cầu thủ quá mỏi mệt và không có nhiều thời gian thích nghi với khí hậu), và vận may. Một khi Del Bosque mạnh dạn hơn nữa với những thử nghiệm, giảm ảnh hưởng của Xavi, Iniesta… và khai thác hết khả năng của Cazorla, Azpilicueta, Javi Martinez hay các ngôi sao mới Thiago Alcantara, Isco…, TBN sẽ lại hồi sinh.
(Theo Thể Thao Văn Hoá)
ĐT Tây Ban Nha
