Giải mã thành công của ĐT Bỉ tại World Cup 2018: Dự án "Tài năng tím"

"Cha của Romelu Lukaku là người thúc đẩy chúng tôi bắt tay với các trường học" - Jean Kindermans, giám đốc trung tâm đào tạo trẻ Anderlecht chia sẻ: "Ở tuổi 15, Lukaku bắt đầu nổi tiếng và nhận được sự quan tâm từ nhiều nơi".
 

Kindermans ngó ra ngoài, những cầu thủ trẻ ở đội U21 Anderlecht chạy qua bức tường có tranh vẽ Lukaku rồi khuất dần vào phòng tập gym.
 

"Bố của cậu ấy nói 'Lille, Lens, Auxerre và Saint-Etienne đều quan tâm đến con trai tôi, họ đều tạo điều kiện về giáo dục, nơi ở lẫn cơ sở dạy dỗ về bóng đá. Mọi thứ'. Vài tháng sau, chúng tôi khởi động dự án Tài Năng Tím. Giờ thì được gọi là chương trình Tài Năng Tím, không còn là dự án nữa" - Người đứng đầu trung tâm đào tạo trẻ của Anderlecht nói về sự thay đổi trong cách đào tạo trẻ của CLB, cũng như của cả nước Bỉ.

Những lời kêu gọi cải cách đến với bóng đá Bỉ kể từ sau thất bại ở World Cup 1998. ĐT Bỉ khi ấy bị loại ngay từ vòng bảng cùng cách chơi không mấy thuyết phục. LĐBĐ Bỉ khi ấy đã phải tổ chức nhiều buổi hội thảo để mổ xẻ thất bại, cũng như đề ra một cuộc cách mạng trong thế kỷ mới.
 

Bob Browaeys, người gắn bó nhiều năm với bóng đá trẻ Bỉ nhớ lại: "Cuối thập niên 90, chúng tôi giành được nhiều kết quả tốt trước những đội bóng mạnh. Nhưng vấn đề là chúng tôi chơi quá thiên về phòng ngự với thứ văn hóa bóng đá phòng ngự phản công".
 

Nhận thức được vấn đề, Browaeys và các cộng sự liên tục sang Hà Lan và Pháp, những quốc gia láng giềng ở phía Bắc và Nam. Họ còn tới học tập ở Ajax hay Barcelona về phương cách đào tạo trẻ rồi rút ra kết luận thay vì 4-4-2 hay đôi khi 3-5-2, hệ thống đào tạo trẻ Bỉ nên tiếp cận dựa trên cách chơi 4-3-3 hướng đến tấn công nhiều hơn.
 

"Đó là sự xoay chuyển lớn nhưng chúng tôi tn 4-3-3 ở thời điểm đó, là môi trường học tập mạnh mẽ nhất cho các cầu thủ của chúng tôi" - Browaeys nhấn mạnh: "Chúng tôi thấy cần đặc biệt chú ý đến kỹ năng đi bóng, trọng tâm là khả năng 1 đấu 1 và tranh chấp. Khi các cô, cậu bé bắt đầu chơi bóng đá, chúng tôi phát một quả bóng rồi để đám nhóc được tự do chơi".
 

Thay vì cho đám trẻ chơi trên mặt sân rộng với đủ 11 người, các trung tâm đào tạo trẻ kiểu mới ở Bỉ cho chúng đá trên mặt sân hẹp hơn. Những bài học 2v2, 5v5 hay 8v8 là điều quen thuộc với đám trẻ, người Bỉ đánh giá điều đó giúp các cầu thủ nhí cải thiện khả năng kỹ thuật cũng như xử lý trong không gian hẹp.
 

Bên cạnh đó, một trung tâm bóng đá quốc gia mới cũng được xây dựng ở Tubize, ngoại ô Brussels. Số người đăng ký theo học các khóa học huấn luyện viên tăng lên 10 lần so với trước nhờ hai chữ 'miễn phí'. Double PASS, một công ty con trực thuộc Đại học Brussels được thuê để thống kê về những học viên ở các trung tâm đào tạo trẻ. 
 

Sự thay đổi đó mang lại cho bóng đá Bỉ một thế hệ giàu tài năng với những ngôi sao giàu kỹ thuật như Eden Hazard, Kevin De Bruyne, Yannick Carrasco,... Lần đầu tiên kể từ năm 1986, ĐT Bỉ mới lại giành quyền chơi ở trận bán kết World Cup.

Khởi động từ năm 2007, dự án "Tài năng tím" như Kindermans nói là sự kết hợp giữa bóng đá và giáo dục với những cầu thủ trẻ. Anderlecht cung cấp cho các học viên mỗi tuần ba buổi, mỗi buổi một giờ tập luyện ngay tại trường học, thay vì phải đến trung tâm huấn luyện như trước. 

Các buổi tập không nặng mà chủ yếu nhấn mạnh vào phát triển kỹ thuật cho các cầu thủ trẻ.
 

"Mong muốn của tôi là tạo ra nhiều thời gian hơn để giúp các cậu bé phát triển" - Kindermans chia sẻ: "Chúng tôi nhận Lukaku vào học viện ở lứa tuổi 13. Cậu ấy bộc lộ năng khiếu nhưng kỹ thuật chưa quá tốt mà chủ yếu là nhanh và mạnh mẽ. Chúng tôi phải mài giũa cậu ấy".
 

Nhưng không phải ai cũng trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp như Romelu Lukaku. Sự lo ngại của bố Lukaku là có cơ sở và điều đó khiến Anderlecht phải suy ngẫm. Chương trình "Tài năng tím" chủ yếu bổ khuyết cho lo ngại của những phụ huynh.
 

Kindermans giải thích: "Ở Anderlecht, chúng tôi có khoảng 220 chàng trai từ 6 cho đến 21 tuổi, tất cả đều tin vào một tương lai tươi sáng với nghiệp cầu thủ. Nhưng bao nhiêu trong số đó thực sự đạt đến đẳng cấp chuyên nghiệp? 10% thôi".
 

"Chúng tôi nói với các cậu bé rằng không phải ai cũng đạt đến đẳng cấp chuyên nghiệp, bởi chấn thương, tâm lý, phát triển không tốt hoặc vì gia đình. Nhà trường sẽ tạo cơ hội cho họ tìm công việc khác".    
 

Anderlecht cũng có cách đào tạo riêng, không rập khuôn trong làn gió đổi thay của bóng đá Bỉ. Thay vì dùng sơ đồ 4-3-3 như được khuyến cáo, lò đào tạo Anderlecht áp dụng sơ đồ 3-4-3 cho các cậu bé khi đào tạo cho đến khi 14 tuổi. 
 

Về khác biệt này, Kindermans giải thích: "Nếu bạn chơi với 4 hậu vệ, các cầu thủ trẻ sẽ phòng ngự dễ dàng hơn. Thế nên chúng tôi chơi với 3 hậu vệ để khiến các cầu thủ trẻ phải đối mặt với nhiều khó khăn hơn".
 

Những pha tắc bóng cũng hoàn toàn bị cấm trong hệ thống đào tạo trẻ của Anderlecht. Các học viên buộc phải đọc tình huống để ngăn chặn hoặc cắt bóng. Kindermans khẳng định rằng phương châm nhất quán của Anderlecht là tạo ra những cầu thủ chơi bóng bằng cái đầu, không phải mẫu chỉ biết dùng sức mạnh.
 

Để minh chứng cho sự thành công của chương trình "Tài năng tím" hãy nhìn vào danh sách ĐT Bỉ tham dự World Cup 2018. Trong 23 cầu thủ đến Nga, tám cái tên trong số đó xuất phát từ lò đào tạo Anderlecht gồm Romelu Lukaku, Vincent Kompany, Leander Dendoncker, Youri Tielemans, Dries Mertens, Adnan Januzaj và Michy Batshuayi.

Xem thêm những bài viết khác trên Xsbandinh.com về thành công của ĐT Bỉ tại World Cup 2018: