Ngày 13/1 vừa qua, thế giới bóng đá lại một phen rúng động bởi tin ông Jerome Valcke bị cách chức khỏi chức vụ Tổng thư ký FIFA do những sai phạm về quản lý trong những bê bối tham nhũng mới đây. Một tin sốc nhưng không mới. Thực sự, tổ chức bóng đá lớn nhất thế giới FIFA đã mục ruỗng ngay từ gốc rễ, và đến cả những chồi ngọn cao nhất. Do Blatter, do Platini, hay do gì khác?
Blatter thường hay phát biểu trong các cuộc họp thường niên của FIFA cụm từ “gia đình bóng đá”, và thuật ngữ này cũng đã theo chân ông ta đến hầu hết các thành viên. Không thể phủ nhận nỗ lực của FIFA trong việc gắn kết mọi người, mọi thứ bậc, tầng lớp bằng bóng đá, từ việc làm nước Mỹ quan tâm hơn bóng đá bên cạnh bóng bầu dục, bóng rổ và bóng chày, tới chuyện đưa trái bóng tròn đến những quốc đảo xa xôi ở Thái Bình Dương như Guam, Fiji, Quần đảo Solomon… Bóng đá phát triển đến mức, tầm phổ biến của nó là cực đại và còn sống khỏe về mặt tài chính. Bóng đã nữ cũng quan tâm đúng mức, như là …cầu thủ nữ được mặc những chiếc quần ngắn hơn chẳng hạn.
Tuy vậy, như Chủ tịch La Liga, Javier Tebas đã nói: ”Thuật ngữ Gia đình bóng đá” mà FIFA nêu ra không nên sử dụng theo nghĩa đen tại thời điểm này. Thay vào đó, nó được xem như là sự thống trị của băng đảng mafia ở đảo Sicily”, nhà báo Andrew Jennings cũng nói thêm:”FIFA được vận hành theo cơ chế gia đình, không khác gì những tổ chức MAFIA”. Nhiều nhân vật cấp cao của FIFA lần lượt bị cáo buộc đã nhúng chàm, đến cả Chủ tịch FIFA có quyền lực cao nhất cũng không tránh khỏi. Niềm tin vào tổ chức bóng đá quyền lực đã bị phản bội.
 |
| FIFA từ lâu đã không còn trong sạch |
VÌ ĐÂU NÊN NỖI?
Ở FIFA, Blatter là bất khả xâm phạm với 17 năm trị vì, 40 năm mài ghế ở FIFA, chưa kể một nhiệm kỳ chưa kịp thực hiện vì “tuổi tác”. Quá lâu cho một vị Chủ tịch. Năm 2002, một vị Phó Chủ tịch LĐBĐ Châu Phi bị tố nhận tiền để bỏ phiếu cho Blatter, ông này bị bắt, Blatter vẫn an toàn. Năm 2011, Chủ tịch AFC Mohammad Bin Hammam cáo buộc Blatter sai trái, ông này cũng bị đẩy ra đời sống bóng đá. Quá vững chắc cho một chiếc ghế. Blatter là một lão khôn ngoan và mưu mẹo ẩn sau vẻ ngoài khắc khổ, đến nỗi Maradona phải thốt lên :”Chúng ta đang bị vận hành bởi một nhà độc tài”, ứng cử viên Chung Mongjoon cũng lên tiếng dè bỉu:”Chủ tịch FIFA không khác gì kẻ ăn thịt người”. Những khoản lợi nhuận thu về hằng năm từ các đài truyền hình, các hợp đồng quảng cáo, tài trợ cho các sự kiện do FIFA tổ chức không hề ít, nếu như không muốn nói là quá nhiều rót vào túi FIFA, còn có về túi của Blatter bao nhiêu thì không thể biết chắc, nhưng đủ nhiều để ông ta bám lâu và giữ mọi bằng mọi giá như thế.
Với đôi bàn tay nhào nặn của Blatter, FIFA là một tổ chức “dân chủ hóa bóng đá”. Nghĩa là 209 thành viên, kể cả những thành viên chưa là một quốc gia độc lập, có quyền bầu cử ngang nhau trong các cuộc bầu Chủ tịch, Ban điều hành, hay Quả bóng Vàng… Một quốc gia chưa phát triển về bóng đá như US Virgin Island vẫn có thể ngang hàng với đương kim vô địch thế giới Đức, hay Việt Nam chúng ta đâu có “hơn chị kém em” với đại gia Brazil. Blatter chỉ cần cấp cho các nước kém phát triển này một khoản kha khá dưới dạng dự án bóng đá, như chương trình Goal chẳng hạn, không do dự từ chối những yêu cầu từ các LĐBĐ này, và Blatter đã có được phiều bầu và sự phục tùng từ họ. Ghế đã chắc, lại càng vững như bàn thạch. Figo chua chát phát biểu “Đây không phải là cuộc bầu cử”, bởi đó là cuộc bầu cử của Blatter-ma-fifa cơ mà.
Biết là như thế nhưng chẳng ai ở FIFA dám lên tiếng chống lại cơ quan quyền lực này, bởi vì nếu họ có cất lên tiếng nói, dù chỉ là nửa lời, ngay lập tức họ sẽ bị loại khỏi “cỗ máy in tiền” này. Việc gì họ phải lên tiếng? Khi mà các ủy viên FIFA bình thường cũng dễ dàng lợi dụng để có các thu nhập không trung thực, hoặc các khoản lót tay từ các nước xin đăng cai World Cup. Và có Chúa mới biết Qatar đã phải mất bao nhiêu để trả cho họ để đưa một kỳ World Cup đá vào mùa đông.
ĐÂU LÀ LỐI RA?
Sau những cáo buộc và bắt bớ vừa diễn ra, Blatter và những chân rết đã tạm lui vào bóng tối. Nhưng ai sẽ bước ra ánh sáng để gánh tổ chức đã mục ruỗng này? Người ta đã từng rất kỳ vọng vào Platini, chủ tịch LĐBĐ châu Âu với bản lý lịch bóng đá lẫy lừng. Nhưng, “Platini đã làm việc quá nhiều cho mafia FIFA, tôi không nói anh ta tham nhũng, nhưng anh ta cũng bị tiêm nhiễm bởi cái nạn này rồi” (Romario). Và sự thật, ông ta cũng bị cáo buộc nhận không đúng số tiền 1,34 triệu bảng cho một hợp đồng tư vấn cho chính…Blatter.
FIFA đang mải mê tìm những chân rết quan tham, nhưng chặt được phần này, chỗ khác lại tiếp tục mọc ra, hơn là xem xét, cùng ngồi lại giải quyết các vấn đề mang tính hệ thống, từ cách bầu cử đầy “dân chủ” và “cào bằng”, đến sử dụng nguồn lực phung phí, bữa bãi và thiếu hiệu quả từ các nước thành viên, chỉ vì sự hào phóng “không đang có” từ ngọn. Rõ ràng, không một Liên đoàn bóng đá các nước đang và kém phát triển nào lại muốn thay đổi thể thức bầu cử này cả, ngay cả khi các LĐBĐ các nước phát triển nỗ lực xin thêm phiếu bầu cho mình cho tương xứng với trình độ phát triển của nước mình. Bởi lẽ, họ được nuôi và cưng chiều từ bé rồi.
Thấy rõ rằng, giải pháp đổi mới FIFA không thể đến từ những người trong tổ chức này, vì họ bị mờ mắt trước quyền lợi thay cho lương tâm và đạo đức. Nhưng dù có lập một đoàn điều tra độc lập, một ủy ban độc lập gồm các chuyên gia quản lý hay cải tổ phương thức bầu cử… FIFA vẫn đang lạc trong một một mớ hỗn độn không dễ giải quyết do “Bố già’ của nó tạo ra.
Có thể nói, chúng ta không thể trông đợi ngay một giải pháp hữu hiệu lại tức thời để thanh lọc triệt để Liên đoàn Bóng đá thế giới hiện tại. Giữa những cái tên tranh cử cuối tháng Hai tới, như Hoàng tử Ali Bin al-Hussein, Tổng thư ký UEFA Gianni Infantino, Chủ tịch LĐBĐ Liberia Musa Bility, Chủ tịch AFC Sheikh Salman hay thương nhân người Nam Phi Tokyo Sexwale, chúng ta đành phải tiếp tục kì vọng một sự thay đổi từ họ ở nhiệm kì tới.
Còn họ là ác quỷ, hay chúa Giêsu, chỉ có thời gian mới trả lời.
Uno (TTVN)
