Nemanja Vidic: Tinh thần tập thể là chìa khóa để giành chiến thắng!

Ở tuổi 40, cựu trung vệ lừng danh này vẫn duy trì mối quan hệ gần gũi với những nhân vật lớn ở United, và trước khi cùng gia đình trở về Serbia, Vidic đã tới Anh để hoàn thành mọi bằng cấp huấn luyện với FA English. Không dừng lại ở đó, anh đã tiếp tục kiếm về thêm một tấm bằng thạc sĩ ở đại học Limoges, rồi kế tiếp là bằng thạc sĩ điều hành UEFA dành cho các cầu thủ quốc tế (UEFA Executive Master for International Players).
 

Vidic muốn viết tiếp mối duyên của anh với bóng đá, và giờ đây có thể vỗ ngực tự hào rằng mình đã có thêm một bộ kỹ năng mới thay vì chỉ đơn thuần là những kinh nghiệm của một cựu cầu thủ.
 

Nhưng anh đang lựa chọn con đường tiếp theo của mình một cách cẩn thận – có thể nói là quá cẩn thận. Anh đã từ chối những lời mời bước chân vào nghề cầm quân mà mình nhận được cho đến nay, và đồng thời cũng cảm thấy rằng mình thực sự cần dành nhiều thời gian cho gia đình hơn sau những năm tháng chú tâm vào nghiệp cầu thủ. 
 

Tuy nhiên, như đã nói, mối quan hệ của anh với bóng đá vẫn còn rất bền chặt. Anh đã tham dự trận derby Manchester gần đây trong tư cách “một người hâm mộ, một cựu cầu thủ và có lẽ là một nhà cầm quân trong tương lai” và tận hưởng trận đấu theo một góc nhìn khác, khỏa lấp đi nỗi buồn về kết quả.
 

“Tôi đã quan sát kỹ Pep Guardiola,” anh kể. “Guardiola đã tỏ ra không hài lòng về cách mà đội bóng của ông ấy đang chơi. Ông ấy liên tục nói với các tiền đạo cánh rằng họ nên đá rộng và kéo dãn hàng thủ United. City đã không làm được điều đó trong hiệp 1, cự ly đội hình của họ quá co cụm và thực hiện quá nhiều đường chuyền ngắn. Guardiola muốn các cầu thủ của mình tổ chức các tình huống chuyển cánh, dồn ép hàng phòng ngự của United và tạo ra các vấn đề cho đối thủ, đó là điều họ đã làm được trong hiệp 2.
 

“Nếu bạn quan sát kỹ đối thủ của mình, bạn có thể nhận thấy mối đe dọa sẽ đến từ đâu và hắn đang cố gắng đạt được điều gì. Tôi có thể dễ dàng làm được điều đó vì đang ngồi trên khán đài, ngay phía sau Sir Alex Ferguson và Richard Arnold.”
 

“Trong trận đấu với City, tôi chẳng phải xoay sở với những căng thẳng hoặc áp lực mà một cầu thủ phải trải qua, và đúng là mọi thứ trên sân sẽ trông thật dễ dàng khi bạn quan sát từ trên khán đài. Ralf Rangnick khó có thể quan sát Guardiola như tôi đã làm, ông ấy phải tập trung vào đội bóng của mình và Man United đã có được vài tình huống nguy hiểm trong hiệp 1, nhưng trong hiệp 2, Man City đã làm chính xác những gì Guardiola muốn họ làm.”

Cựu danh thủ từng 5 lần chinh phục Premier League và 1 lần đăng quang ở Champions League cùng Manchester United đã say sưa nói về những chiến thuật và đội hình trong cuộc trò chuyện diễn ra ở Madera – một nhà hàng nằm trên đại lộ Boulevard of King Alexander, Serbia – với The Athletic. Có lúc, anh đã gọi nhân viên phục vụ mang đến cho mình một chiếc đĩa sạch và đặt những hạt đậu lên đó để thể hiện các hệ thống khác nhau. 
 

“Các cầu thủ không bị ngu – họ có thể nhận thức được khả năng của đối thủ, họ biết điều gì sắp xảy ra,” Vidic đưa cuộc trò chuyện trở lại trận đấu City vs United. “Đây là khi tinh thần trách nhiệm đóng vai trò chủ chốt. Bạn cần những cầu thủ không sợ hãi hay ngần ngại trước bất kỳ trách nhiệm nào. Những nhân vật có khả năng nhận thấy khi nào trận đấu đang đi sai hướng và họ cần làm gì với nó. Khi nào cần và làm thế nào để chỉnh đốn cả đội.
 

“Nếu bạn nhìn thấy đồng đội của mình gặp vấn đề ở cánh phải, bạn cần sẵn lòng chạy thêm 200 mét để giúp cậu ta đối phó với nó. Bạn không nên bỏ mặc một đồng đội trong một tình huống 1 chọi 1 nếu cậu ta đang gặp khó khăn trước đối thủ của mình. Đổi lại, cậu ta cũng sẽ ‘đáp lễ’ bạn. Đó là lẽ tự nhiên, chẳng phải khoa học thể thao, phân tích dữ liệu hay thống kê. Và điều đó sẽ giúp bạn tạo nên một bầu không khí tuyệt vời trong đội.”
 

Vidic có thể sử dụng tiếng Anh, Italy, Serbia và Nga, cũng như sở hữu trong tay nhiều bằng cấp, nhưng anh cho rằng trên đời có những kỹ năng không thể dạy trong các lớp học, và trong bóng đá, một trong số chúng là “cảm quan”.
 

“Bernardo Silva hoặc David Silva sẽ không có nhiều CLB trên thế giới muốn ký hợp đồng nếu người ta chỉ nhìn vào các con số thống kê của hai người họ - chúng chẳng quá ấn tượng. Nhưng họ lại là hai trong số những cầu thủ xuất sắc nhất của City,” anh phân tích. “Một HLV giỏi sẽ có khả năng phát hiện ra những tài năng như vậy, nhưng không thể bắt một HLV phải chịu trách nhiệm trong mọi việc – chẳng hạn như chuyện Guardiola không thể khiến các cầu thủ của ông ấy làm được những gì mà mình muốn trong hiệp 1. Tuy nhiên, các thông điệp của ông ấy đã được hiện thực hoá trong hiệp 2. Khoảng thời gian nghỉ giữa hai hiệp rất quan trọng, nhưng các cầu thủ vẫn là yếu tố quyết định.
 

“Bạn có thể đang có 11 cầu thủ xuất sắc trên sân, nhưng nếu không có một tầm nhìn rõ ràng và sự gắn kết, cũng như niềm tin để mỗi người đều có thể trông cậy vào nhau, bạn sẽ không có cơ hội giành được bất kỳ danh hiệu nào. Bạn có thể sẽ thắng được vài trận, nhưng nếu thiếu đi sức bật tinh thần và những cầu thủ sẵn sàng gánh vác mọi trách nhiệm, bạn sẽ không có cơ hội.” 
 

Đương nhiên, Vidic rất đau lòng khi chứng kiến phong độ vô cùng tệ hại mà đội bóng anh từng làm đội trưởng đang thể hiện, nhưng anh lại không tỏ ra chán ghét các cầu thủ hiện tại của Quỷ Đỏ.
 

“Họ là những chàng trai tài giỏi, nhưng yếu tố quan trọng nhất để giành chiến thắng nằm ở khả năng làm việc tập thể và tinh thần đồng đội trong một thế giới đang ngày càng trở nên cá nhân hóa. Các cầu thủ thời nay đều có cho mình những tài khoản mạng xã hội cá nhân, nhưng bóng đá không phải là một môn thể thao cá nhân – giống như hầu hết các môn thể thao khác. Sự tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau và sẵn lòng giúp đỡ các đồng đội của bạn là rất quan trọng.” 
 

“Lòng tin không đến dễ dàng,” anh bình luận. “Phải rất nỗ lực để có được nó, và tôi nghĩ trước hết bạn phải tin vào những gì bản thân đang làm. Bạn phải kiên định với con đường mình đã chọn, với những mục tiêu mà bản thân hướng tới – về một sự nghiệp thành công, về sự chuyên nghiệp, về giỏi hơn qua mỗi ngày, để cải thiện và tự vấn bản thân. Đó chính là cách mà tôi tạo dựng nên niềm tin vào nhau với những người đã cùng mình chinh phục các thử thách.
 

“Bạn đang theo đuổi sự hoàn hảo và khi bạn thấy ai đó bên cạnh mình cũng làm như vậy, bạn sẽ dần bắt đầu tin tưởng, cởi mở hơn.
 

“Tôi thật may mắn khi có được 2 người cộng sự tuyệt vời. Ngoài Rio Ferdinand nổi tiếng hơn, còn có Mladen Krstajic khi tôi chơi cho Serbia nữa – tôi và anh ấy đã tạo nên kỷ lục chỉ để thủng lưới duy nhất 1 bàn ở vòng loại World Cup 2006, góp công lớn vào vị trí đứng đầu của ĐTQG trong một bảng đấu có Tây Ban Nha, Bosnia & Herzegovina và Bỉ.

 

“Một mối quan hệ đối tác phòng ngự chất lượng cao sẽ được hình thành khi họ luôn chơi cùng nhau. Nếu bạn liên tục thay đổi hàng thủ, sẽ rất khó để xây dựng lòng tin. Rio và tôi luôn đá cặp với nhau. Chúng tôi đã trải qua cả những ngày phong độ cao lẫn tồi tệ, cả trên sân đấu và sân tập. Nhưng chúng tôi luôn nói chuyện thẳng thắn với nhau, bàn luận những gì đã xảy ra trong một trận đấu cũng như khi tập luyện và làm thế nào để cải thiện. Chúng tôi sẽ hỏi suy nghĩ của người kia. Mối quan hệ đầy gắn kết đó sẽ không diễn ra ngay lập tức, mà phải sau 6 đến 12 tháng.”  
 

“Một vai trò rất quan trọng. Ông ta phải có một tầm nhìn rõ ràng về những gì mình muốn từ mỗi cầu thủ, về lối chơi của đội, và trình bày nó cho toàn đội. Ví dụ, ông ta phải vạch ra thật chi tiết những gì mình muốn từ các hậu vệ. Tiếp theo, trên sân đấu, khả năng giao tiếp đóng vai trò rất quan trọng và tất cả mọi người phải có cùng chung một con đường. Các cầu thủ phải luôn biết về vị trí của nhau và một cách để được như vậy là chơi cùng nhau thật nhiều. Bạn có thể tổ chức các bài tập chuyên sâu cho khía cạnh này – 5 chọi 4, 3 chọi 4 đều hữu ích cả, nhưng tốt nhất sẽ là những trận đấu tập.”
 

Cuộc trò chuyện đã trở lại với chủ đề “chịu trách nhiệm”. 
 

“Một HLV trưởng có nhiệm vụ huấn luyện các nguyên tắc, còn về sau là chuyện lựa chọn đúng người và tin tưởng vào các cầu thủ chịu trách nhiệm trong hệ thống – đó phải là những người không chút ngần ngại hay lo sợ khi gánh vác chúng. Bóng đá không phải là cờ vua; sự di chuyển diễn ra liên tục và hậu vệ cánh cần phải biết thời điểm thích hợp để dâng cao.
 

“Trong sự nghiệp thi đấu, tôi chẳng ngán trách nhiệm nào cả. Tôi thường bảo Patrice (Evra) hãy tham gia tấn công – điều đó nghĩa là tôi tự tin mình có thể lo liệu khoảng trống mà cậu ấy sẽ bỏ lại ở phía sau những khi dâng cao, và nếu có vấn đề xảy ra, cậu ấy có quyền chỉ trích tôi. Phải mất một khoảng thời gian để được như vậy, nhưng niềm tin đã được xây dựng rất vững chắc sau khi hình thành.” 
 

“Tôi chưa bao giờ nổi khùng với một cầu thủ để mất bóng. Điều quan trọng là cách chúng tôi phản ứng sau đó để giành lại nó. Và sau khi đoạt lại được bóng, nhiệm vụ tiếp theo sẽ là những lựa chọn mà chúng tôi cung cấp cho các cầu thủ để chuyền bóng tới. Trong bóng đá hiện đại, khâu di chuyển không bóng đóng vai trò then chốt. Sở hữu trong đội một chân chuyền giỏi đến đâu cũng sẽ thành vô nghĩa nếu anh ta không có một đồng đội hiện diện tại một khoảng trống lý tưởng để đưa bóng tới đó. Nếu một đội bóng có khả năng di chuyển không bóng và căn thời điểm tốt, một lợi thế rất lớn sẽ được tạo ra.”
 

“Hệ thống phân cấp,” Vidic nhận định. “Tất cả mọi người nên biết vị trí của mình. Thời tôi chơi bóng ở đó, CLB có một cấu trúc rất rõ ràng. David Gill. Alex Ferguson. Cả trong đội ngũ các cầu thủ cũng vậy. Chúng tôi nhận thức rõ ai là ai. Cũng nhờ nhận thức rõ vị trí của bản thân mà tôi đã nỗ lực hết mình để leo cao từ một xuất phát điểm rất thấp ở CLB.”
 

Vidic đã chỉ ra thêm một yếu tố quan trọng khác đang bị thiếu trong khía cạnh văn hóa ở Man United – những nhân cách cao quý, đặt CLB lên hàng đầu.
 

“Nếu có những cầu thủ không hiểu được nó, họ nên được chỉ dạy và đưa đến một con đường thực sự đúng đắn. Tôi đã từng cần sự chỉ dạy đó. Tôi ở tuổi 22 hoàn toàn khác so với tuổi 30, nhưng – ví dụ – tôi đã tin tưởng Ferguson vì khâm phục nhân cách vĩ đại của ông ấy. Phải có ai đó đảm nhận vai trò tương tự ở Man United hiện nay bằng sự khiêm tốn, kiên cường, chăm chỉ, tin tưởng và thấu hiểu.”

“Ông ấy cần có khả năng khiến các cầu thủ chơi như một đội bóng thực thụ và sở hữu kiến thức sâu rộng, với một ý tưởng rõ ràng về những gì mình muốn từ các cầu thủ trên sân đấu. Ông ấy cũng phải mang khả năng cải thiện các cầu thủ, vì tại đây đang có những cầu thủ cần cải thiện và có cơ hội tiến bộ nếu họ được ‘thông não’.”
 

“Có một số cầu thủ giỏi ở United. Nếu bạn quan sát kỹ các cầu thủ ở Liverpool, họ sẽ không phù hợp với lối chơi mà United đã sử dụng, và các cầu thủ của Man United sẽ không phù hợp với phong cách của Liverpool hoặc City. HLV trưởng có nhiệm vụ xem xét mình đang sở hữu trong tay những cầu thủ nào, muốn đưa những cầu thủ nào về kế hoạch của mình và vạch ra một chiến lược rõ ràng. Ngoài ra, các cầu thủ cũng cần phải có một tư tưởng cởi mở với HLV trưởng mới.”
 

Đây chắc chắn là một mùa giải ảm đạm của Man United, đặc biệt là với đội trưởng Harry Maguire, người chơi ở vị trí mà Vidic từng đảm nhận.
 

 

“Mọi cầu thủ đều sẽ gặp vấn đề về phong độ vào một thời điểm nào đó trong sự nghiệp của mình. Tôi đã từng như vậy và rõ ràng là Maguire đang không có phong độ cao trong mùa giải này. Một trong số những giải pháp mà tôi nghĩ tới bao gồm không cần thiết phải chơi mọi trận đấu khi bạn đang cố gắng tìm lại phong độ và lấy lại sự tự tin.
 

“HLV trưởng có thể sử dụng cậu ấy trong những trận đấu dễ thở thay vì ra sân quá nhiều ở Premier League, và cất cậu ấy trên băng ghế dự bị trong những trận cầu lớn. Các cầu thủ cần cảm nhận được ở bản thân một nguồn sức mạnh lớn để có thể bước vào sân đấu một cách mạnh mẽ, trong khi Maguire lại đang không cảm thấy điều đó. Thật khó để chơi tốt khi bạn phải chịu quá nhiều áp lực. Ai cũng chỉ chờ bạn mắc sai lầm để chế nhạo. Tôi đang trả lời trong tư cách một HLV đấy nhé!”
 

“Không có vấn đề gì nếu một cầu thủ thừa nhận với huấn luyện viên trưởng rằng bản thân đang cảm thấy không ổn khi ở trên sân. Nếu cậu ấy nói: ‘Hãy cho em nghỉ ngơi, hãy cho em một vài tuần để tái tạo năng lượng và chuyên tâm tập luyện tốt, rồi sau đó ra sân trở lại’. Tôi cũng từng có một số trận đấu tệ hại và cần tìm đến bình yên để khôi phục phong độ.” 
 

Tình thế của Maguire – hậu vệ đắt giá nhất thế giới – đang hoàn toàn tương phản với hậu vệ đắt giá thứ hai thế giới. 

“Virgil Van Dijk là một trong những trung vệ xuất sắc nhất thế giới – nói ‘xuất sắc nhất’ cũng không sai. Cậu ấy có thể chất tuyệt vời và cực giỏi không chiến. Năng lực của cậu ấy quá khủng. Cậu ấy đã phát triển một cách đáng kinh ngạc so với hồi tôi thấy cậu ấy lần đầu – thời còn chơi cho Celtic. Cậu ấy cũng đã được hưởng lợi từ việc chơi cho một đội bóng xuất sắc. Điểm yếu duy nhất là cậu ấy đã chọn nhầm CLB rồi! (một câu nói đùa có ý bảo Van Dijk nên chơi cho United)”
 

Rõ ràng Vidic đã luôn nghĩ về Manchester United, và về tương lai của mình. Nhưng liệu hai thứ này có được liên kết với nhau vào một ngày nào đó hay không thì vẫn còn phải chờ xem. Hiện tại, anh vẫn đang theo sát phong độ của Quỷ Đỏ.
 

“United cần phải khôi phục lại sự đoàn kết,” anh bình luận. “Tôi luôn lạc quan, nhưng cũng rất cẩn trọng vì đang có quá nhiều thứ cần phải cải thiện ở United – trước hết là tinh thần tập thể. Nếu điều đó được hiện thực hóa, United sẽ hồi sinh. Có thể sẽ chưa giành được các danh hiệu ngay, nhưng sẽ trở lại là một đội bóng đáng sợ.”