Mikel Arteta vẫn là một canh bạc, nhưng đã đến lúc Arsenal cần gieo xúc xắc

Mười tám tháng trước, Mikel Arteta đã trở thành ứng cử viên số một cho việc trở thành vị huấn luyện viên trưởng đầu tiên của Arsenal trong kỷ nguyên hậu Arsene Wenger. Câu chuyện đó đã được kể đi kể lại rất nhiều lần: Ông đã phỏng vấn một cách hoàn hảo, gây ấn tượng mạnh với ban lãnh đạo và sở hữu nhiều phẩm chất mà câu lạc bộ này đang tìm kiếm. Nhưng rốt cuộc, cái tên chính thức được chọn lại là Unai Emery, người khi đó vừa mới rời khỏi Paris Saint-Germain.

Vì sao lại thế? Theo những nguồn tin từ nội bộ của Arsenal cho biết, thì nguyên nhân là bởi vì ban lãnh đạo của đội bóng này cho rằng, Emery là một sự lựa chọn an toàn, còn Arteta là cả một canh bạc. Những ưu điểm của Arteta tuyệt vời đến mức, đây là một canh bạc đáng để mạo hiểm, nhưng Arsenal lại cảm thấy rằng, đó không phải là lúc để “gieo xúc sắc.”
 

Sự ra đi của Wenger sau 23 mùa giải là quá đủ đau thương rồi. Ivan Gazidis, giám đốc điều hành của câu lạc bộ, đã chiêu mộ về đội bóng Sven Mislintat để đảm nhận vai trò đứng đầu bộ phận tuyển dụng và Raul Sanllehi để đảm nhận vị trí giám đốc thể thao. Có một sự tự tin rất mạnh mẽ rằng, những tầm nhìn và kinh nghiệm phong phú của họ sẽ mang đến thêm sức sáng tạo cho câu lạc bộ, thúc đẩy đội bóng tiến lên kỷ nguyên mới. Nhưng đồng thời, cả hai người họ cũng chỉ vừa mới “chân ướt chân ráo” hạ cánh xuống Planet Arsenal. Kết hợp điều đó với một cựu cầu thủ 36 tuổi chỉ mới giải nghệ 3 năm trước đó và không hề có chút kinh nghiệm nào trong mảng quản lý, ở giai đoạn này – như cách nhìn nhận của câu lạc bộ - sẽ chỉ mang đến một sự  mờ mịt, bất định về tương lai và có tính rủi ro cực kì cao.

Và tất cả chúng ta đều đã biết những gì xảy ra tiếp theo. Arteta ở lại Manchester City và tiếp tục hỗ trợ cho Pep Guardiola trong công tác huấn luyện. Mislintat không thể thích nghi được với văn hóa tại câu lạc bộ và đã ra đi vào tháng Hai: Hiện tại, ông đang là giám đốc thể thao tại Stuttgart. Với một động thái khiến nhiều người vô cùng bất ngờ, Gazidis đã từ chức để gia nhập A.C Milan và đảm nhận chức vụ giám đốc điều hành tại đội bóng Ý vào tháng 11, Sanllehi đã được đề bạt lên làm người đứng đầu mảng bóng đá, còn Emery thì đã bị sa thải vào tháng trước. 
 

Vậy, những chuyện này đã đưa chúng ta đến đâu? Arteta khi đó là một canh bạc và – trừ khi bạn tin rằng 18 tháng làm việc cùng Guardiola đã biến đổi ông một cách mạnh mẽ - giờ đây vẫn đang là một canh bạc. Sự khác biệt so với mùa hè năm 2018 chính là môi trường tại câu lạc bộ. Sanllehi đã có thêm 18 tháng kinh nghiệm làm việc tại Premier League vào những trải nghiệm trong sự nghiệp của bản thân. Edu, người đã gia nhập đội chủ sân Emirates vào tháng 7 để đảm nhận vai trò giám đốc kĩ thuật, đã thay thế Mislintat.

Và như chuyện thường xảy ra khi một ông sếp lớn (Gazidis) rời khỏi một tập thể, đó là những người bị bỏ lại phía sau sẽ có thể tránh được việc lặp lại những sai lầm trong quá khứ, và trường hợp của Emery – ở một mức độ nào đó – cũng sẽ tương tự như vậy. Họ sẽ phải có được Arteta, bất kể mọi chuyện sẽ tốt lên hay tệ hơn. 

Bạn sẽ không đọc được bất cứ bài phân tích nào về trình độ của Arteta, hay thậm chí là những gì mà ông có thể sẽ cố gắng làm với Arsenal hiện tại. Bởi vì chẳng ai biết về những điều đó cả. Chúng ta sẽ chẳng có cơ sở nào để khẳng định chúng, ngoài những từ ngữ, những ấn tượng và những suy luận. Arteta chỉ mới nắm quyền trực tiếp trong duy nhất một trận đấu cho đến hiện tại, trận thua trước Lyon vào tháng 9 năm 2018, khi Guardiola bị truất quyền chỉ đạo. Điều đó sẽ chẳng cho bạn biết được thông tin nào đáng giá cả. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể thực hiện những phỏng đoán. 
 

Arteta là một nhân vật có “gốc gác” và “ADN” đầy lý tưởng. Nếu bạn tin vào “sự thụ phấn chéo”, thì cái sự thật rằng ông đã lớn lên cùng Xabi Alonso, một trong những cầu thủ bóng đá thông minh nhất thế giới, sẽ là một thông tin cực kì quan trọng. Không chỉ vậy, Guardiola cũng đã đích thân lôi kéo Arteta về làm trợ lý cho mình trong mùa giải đầu tiên đặt chân đến Premier League, ngay khi ông chỉ vừa mới giải nghệ vào năm 2016. Những người thông minh, xuất chúng thường sẽ có xu hướng muốn những người thông minh, xuất chúng ở bên cạnh họ.
 

Một yếu tố cũng quan trọng không kém khác trong việc nắm bắt được một môn thể thao toàn cầu chính là bản sơ yếu lý lịch của Arteta. Từ La Masia của Barcelona, PSG, Ranger, đến câu lạc bộ quê nhà Real Sociedad, Everton ở nước Anh, và cuối cùng, chính là Arsenal. Đó là một sự nghiệp vô cùng phong phú, không chỉ về những giải đấu mà ông từng trải nghiệm, mà còn là về những dạng câu lạc bộ mà ông đã gia nhập, từ các ứng cử viên hàng đầu cho chức vô địch, đến những cái tên tầm trung. Tiếp theo, chính là yếu tố đặc biệt nhất. Ông đã trải qua 5 năm của sự nghiệp cầu thủ trong màu áo Arsenal: Ông đã từng là một phần trong kỷ nguyên Arsene Wenger. Tầm quan trọng ở yếu tố này có lẽ là ít rõ ràng hơn những gì đã nêu ở trên, nhưng với các fan hâm mộ và câu lạc bộ (ít nhất là như một công cụ marketing) thì đó chính là yếu tố được ưu tiên nhất, và không phải ngẫu nhiên mà trong hệ thống phân cấp tại Arsenal hiện tại đang có sự góp mặt của những cựu Pháo Thủ như Edu, Freddie Ljungberg và Per Mertesacker.

Giả sử - mặc dù điều này hoàn toàn phụ thuộc vào nơi mà ông đã lập nghiệp trong ba năm rưỡi qua – là Arteta sẽ thổi vào Arsenal một thứ bóng đá lấy cảm hứng từ Pep Guardiola, một sự kết hợp giữa kiểm soát bóng, pressing và “verticality” (chú trọng vào việc luân chuyển quả bóng về phía trước một cách có kiểm soát, thay vì thực hiện quá nhiều đường chuyền ngang). Nhưng kể cả như vậy, thì chuyện đó cũng sẽ không thể diễn ra ngay lập tức.
 

Mọi người dường như đã quên mất rằng, ngay cả Guardiola cũng cần có thời gian để có thể đặt dấu ấn của mình lên Manchester City. Ông đã phải giành phần lớn thời gian trong mùa giải đầu tiên của mình tại nước Anh ở vị trí thứ tư trên bảng xếp hạng, trước khi có thể leo lên vị trí thứ ba vào cuối mùa xuân, chưa hết, đừng quên rằng Manchester City là một câu lạc bộ đã chi tiêu cực kì mạnh tay trên thị trường chuyện nhượng, đã kết thúc ở vị trí thứ hai hoặc thứ nhất đến 4 trong 5 mùa giải trước đó.  Không chỉ vậy, Machester City đã dành một thời gian dài để chuẩn bị cho sự xuất hiện của nhà cầm quân người Catalan, bắt đầu một cuộc đại tu lớn tại đội bóng (tuyển dụng Ferran Soriano về làm giám đốc điều hành và Txiki Begiristain đảm nhận cương vị giám đốc thể thao) trước khi Guardiola chính thức ký hợp đồng với họ.
 

Nói tóm lại, Guardiola có (hầu như) tất cả mọi thứ mà ông cần ngay từ ngày đầu tiên đặt chân đến Man City, bao gồm một nhóm những cầu thủ đặc biệt đã giành được chiếc Cúp bạc của nước Anh, cũng như các giám đốc điều hành ở “phía trên” luôn sẵn sàng hỗ trợ một cách tốt nhất và đáp ứng mọi yêu cầu của ông. Hiện tại, Arteta không hề được đặt vào một tình thế thuận lợi như vậy. Arsenal đã phải đứng ngoài top 4 trong ba mùa giải liên tiếp và có thể mùa giải này sẽ là lần thứ tư liên tiếp (ở thời điểm này, họ đang đứng ở vị trí thứ 11). Sanllehi và đội ngũ của ông vẫn đang nhận được sự tin tưởng của các chủ sở hữu cho đến lúc này, nhưng mọi thứ hoàn toàn có thể sẽ được xem xét lại vào mùa xuân, đặc biệt là trong kì chuyển nhượng mùa hè năm sau. 
 

Chiếm phần lớn trong quỹ lương hiện tại của Arsenal chính là bốn cầu thủ tấn công có độ tuổi từ 28 đến 31: Alexandre Lacazette, Henrikh Mkhitaryan (hiện đang thi đấu theo dạng cho mượn tại Roma), Mesut Ozil và Pierre-Emerick Aubameyang. Không một ai trong số họ - chắc chắn là không phải ở giai đoạn này của sự nghiệp – có vẻ như sẽ phù hợp với một thứ bóng đá “phong cách Pep Guardiola.” Khi đề cập đến các trung vệ, hầu hết bọn họ đều đang ở độ tuổi 30 (David Luiz, Sokratis Papastathopoulos), bị chấn thương dài hạn (Rob Hold), và không có phong độ tốt. Sẽ rất khó khăn để có thể đạt được bất kì lợi ích nào từ những điều kiện trên, điều đó có nghĩa là Arsenal nhiều khả năng sẽ phải hoạt động theo những phương hướng đầy mong manh và bấp bênh, ít nhất là so với những động thái mà Man City đã chuẩn bị từ trước khi Guardiola đến.
 

Tất cả những vấn đề trên đã chỉ ra một thực tế rằng, sự kiên nhẫn sẽ là một yếu tố hết sức cần thiết. Arsenal nhiều khả năng sẽ không thể sớm xoay sở và giải quyết trơn tru mọi vấn đề: Đội bóng này sẽ cần phải đặt cược một cách hợp lý vào những con người phù hợp và hy vọng họ sẽ làm nên chuyện. Họ sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ đưa ra một số quyết định lớn về việc cần phải làm gì với những cầu thủ kì cựu của mình. Nhìn nhận một cách logic, rất nhiều cái tên trong số đó sẽ hoàn toàn không phù hợp hay sẽ có chỗ đứng trong một dự án tái thiết. Hơn nữa, sẽ phải cần đến sự can đảm (và rất nhiều niềm tin) để giảm bớt quỹ lương (như những gì họ đã làm ở mùa giải này với Mkhitaryan) và hy sinh những kết quả ngắn hạn để hướng đến sự phát triển dài hạn.

Có hàng tấn những vấn đề mà Arteta sẽ không thể tự mình kiểm soát được tại Arsenal. Ông sẽ phải đặt niềm tin vào Adu và Sanllehi trong công tác tuyển dụng và hy vọng họ sẽ “làm ăn ngon lành.” Ông sẽ phải cầu nguyện rằng, tập đoàn  Kroenke Sports & Entertainment đã sẵn sàng cho một tầm nhìn dài hạn ngay cả khi điều đó sẽ khiến họ phải trả giá bằng những kết quả ngắn hạn. 
 

Một yếu tố quan trọng nữa trong giai đoạn này, ngoài những mối quan hệ mà Arteta đã-và-sẽ xây dựng với những người xung quanh, chính là những thông điệp của ông. Arteta là một người có khả năng giao tiếp rất tốt, đầy chín chắn, cẩn thận và lôi cuốn (một sự nâng cấp rõ rệt so với Unai Emery về khía cạnh này, mặc dù việc đó sẽ không nói lên quá nhiều điều) và hàng tuần, ông sẽ phải thuyết phục các “sếp lớn” của mình, các cầu thủ và các fan hâm mộ tin tưởng vào sức mạnh và tầm nhìn của dự án mà ông đang tiến hành. Xét về mặt ngắn hạn, đó sẽ là sự tác động lớn nhất của Arteta tại Arsenal vào lúc này. Những yếu tố trong khía cạnh bóng đá, hy vọng rằng, sẽ tiến triển theo sau.
 

Chúng ta sẽ không thể biết được bất cứ điều gì về tương lai vào lúc này. Nhưng ngay cả vậy, thì việc cần làm hiện tại chính là một niềm tin cực kì mạnh mẽ vào canh bạc mang tên Mikel Arteta.