Mikel Arteta: "Tôi không yêu cầu ai phải thích mình, tôi vẫn là tôi"

Mikel Arteta có lẽ là nhân vật trung tâm trong bộ phim tài liệu về Arsenal mà Amazon sản xuất. Những nhân vật khác có thể xuất hiện và trôi đi theo từng tập, nhưng câu chuyện, hình ảnh và câu hỏi của nhà cầm quân người Tây Ban Nha thì hiện lên rõ ràng nhất: liệu vị HLV trẻ nhất Premier League có thể dẫn dắt tập thể trẻ trung nhất giải đấu từ đáy vực vươn lên những đỉnh cao được hay không?

Mikel Arteta là người khá quyết liệt. Điều đó được thể hiện rõ nét trong những tập đầu tiên của serie phim tài liệu “All or Nothing” mà Amazon làm về Arsenal mùa giải 2021/22. Những cuộc nói chuyện trước đội bóng của ông liên quan đến sự sống và cái chết, những đối thủ sẽ bị xử lý, thậm chí cả những câu nói khá thô tục. “Dù chuyện gì xảy ra, tôi không muốn một cầu thủ chết tiệt nào được phàn nàn hay đi bộ” (Nguyên văn: “Whatever happens I don’t want one fucking player complaining, one fucking player walking”), Arteta phát biểu trong phòng thay đồ sân Emirates giữa 2 hiệp trận đấu với Chelsea đầu mùa giải trước.

Sự mãnh liệt đó không hề bớt chút nào khi ông có cuộc trò chuyện với nhà báo Chris Godfrey ở ngoài trung tâm huấn luyện London Colney. Arteta nhấn mạnh: “Con người tôi là vậy. Nhiệt huyết của tôi với môn thể thao này, CLB này là điều thúc đẩy cảm xúc đó. Nó thúc đẩy tôi luôn khát khao trở thành phiên bản tốt nhất và lúc nào cũng phải cải thiện bản thân”.

Arteta có lẽ là nhân vật trung tâm trong bộ phim tài liệu về Arsenal mà Amazon sản xuất. Những nhân vật khác có thể xuất hiện và trôi đi theo từng tập, nhưng câu chuyện, hình ảnh và câu hỏi của nhà cầm quân người Tây Ban Nha thì hiện lên rõ ràng nhất: liệu vị HLV trẻ nhất Premier League có thể dẫn dắt tập thể trẻ trung nhất giải đấu từ đáy vực vươn lên những đỉnh cao được hay không?

Sau khi thua 3 trận đầu tiên ở Ngoại Hạng Anh, Arsenal trải qua một mùa giải nhiều cung bậc cảm xúc. Cuối cùng họ kết thúc ở vị trí thứ 5, một kết quả đáng tiếc khi đã có lúc tưởng như thầy trò Arteta đã nắm chắc suất tham dự Champions League. Nhưng dù thế nào đi chăng nữa, đó cũng là mùa giải mà “Pháo thủ” thể hiện sự tiến bộ vượt bậc cả trong lẫn ngoài sân cỏ. Còn với Arteta, ông đã khiến những người chỉ trích mình phải im lặng.

“Tôi không yêu cầu mọi người phải thích hay yêu quý tôi. Con người tôi là như vậy. Việc thích hay không là lựa chọn của mọi người. Và lựa chọn của tôi luôn là cố gắng là chính mình, sống đúng với những giá trị mà tôi đã được dạy từ khi còn nhỏ”, Arteta chia sẻ.

Vậy hình ảnh của bản thân không quan trọng với Arteta sao? “Nó không khiến tôi bận tâm, nhưng nó lại có tác động đến những người tôi yêu thương. Rõ ràng ai cũng muốn được yêu quý. Nhưng điều mà tôi đảm bảo (qua bộ phim) bạn sẽ thấy là con người tôi, và không chỉ tôi mà còn là tập thể CLB này. Đó mới là điều quan trọng nhất, quan trọng hơn tôi nhiều, và hy vọng điều đó sẽ mang tới trải nghiệm tích cực. Điều đó khiến tôi suy nghĩ nhiều hơn là về cá nhân tôi”.

Nhà báo Chris Godfrey tiết lộ trước khi cuộc gặp giữa hai người diễn ra, thời gian cuộc phỏng vấn được chốt là sẽ giảm đáng kể. Cây bút của The Guardian cho biết ngay cả khi anh nói mình là một CĐV đã mua vé cả mùa của Arsenal thì cũng không thể thuyết phục Arteta cởi mở và ở lại lâu hơn. Có thể đó là sự ngại ngần, có thể đó là sự ác cảm với truyền thông (nhà cầm quân người Tây Ban Nha thường xuyên nêu bật sự thù địch của giới truyền thông đối với ông trong suốt bộ phim).

Thái độ đó của Arteta cũng là dễ hiểu, nhất là với những lời chỉ trích mà ông phải nhận ở đầu mùa giải trước. Khởi đầu chậm chạp của Arsenal được ghi lại chi tiết trong bộ phim, trận thua Brentford, Chelsea, Manchester City, 0 điểm và 0 bàn thắng sau 3 vòng đấu, xếp cuối bảng xếp hạng ngoại hạng Anh. Sự bất mãn lên đến đỉnh điểm khi một lượng lớn cổ động viên đã la ó dữ dội về phía Arteta khi ông đang lái xe ra về sau trận đấu với Chelsea.

Dù có bất cứ sự phẫn nộ nào đi chăng nữa thì Arteta cũng sẽ không thể hiện nó. HLV trưởng Arsenal chia sẻ: “Họ thể hiện cảm xúc khi chúng tôi thua các trận đấu, rõ ràng chúng tôi ở đây là để giành chiến thắng và chúng tôi không bao giờ được quên điều đó. Chúng tôi có thể đã nỗ lực hết sức, nhưng điều quan trọng là phải giành chiến thắng. Và khi bạn là HLV trưởng mà đội bóng liên tục thua trận, bạn sẽ bị sa thải. Điều đó rất đơn giản và dễ hiểu”.

Câu trả lời có phần lảng tránh, nhưng ít nhất nó cũng nêu được phần nào quan điểm của Arteta về người hâm mộ, những người đặt niềm tin vào ông và CLB. “Tôi rất biết ơn vì giờ đây họ đang hạnh phúc khi chúng tôi tiếp tục hành trình cùng nhau, vì nếu không có cổ động viên thì những gì chúng tôi làm chẳng có nghĩa lý gì.

Một trong những trách nhiệm lớn nhất của chúng tôi – và có lẽ đó cũng là điều rất tuyệt vời – là làm mọi người hạnh phúc và tận hưởng sự vui vẻ ở những khoảnh khắc nhất định trong đời. Và chúng tôi có trách nhiệm với việc đó, đó là áp lực nhưng đồng thời cũng là sứ mệnh to lớn”.

Sau 3 thất bại đầu tiên, Arteta đã lựa chọn cuộc nói chuyện trước trận đấu với Norwich ở vòng 4 để chia sẻ câu chuyện từ thuở nhỏ của ông. Arteta sinh ra với bệnh tim bẩm sinh. Năm 2 tuổi, ông được phẫu thuật. Nhưng đến năm 3 tuổi, tình yêu bóng đá của ông bắt đầu chớm nở. Arteta vẫn nhớ trái bóng đầu tiên và chiếc áo bóng đá đầu tiên của mình, chiếc áo Barcelona.

“Tôi nhận thức được về tình trạng tim của mình nhiều hơn khi ngày càng lớn lên bởi vì có một số vấn đề và một vài sự hạn chế. Tuy nhiên tôi không quá ý thức về hậu quả tiềm ẩn. Còn bố mẹ tôi thì khác. Bố mẹ thực sự can đảm và luôn cố gắng. Họ nói: ‘Chúng ta sẽ cố gắng mời được bác sĩ tốt nhất để xin lời khuyên’. Họ rất thành thật nhưng đồng thời cũng dũng cảm khi cho phép tôi làm một số việc nhất định”.

Mẹ của Mikel Arteta luôn lo lắng khi con trai bà thi đấu. “Mẹ tôi không bao giờ muốn xem tôi thi đấu vì mẹ luôn lo sợ sẽ có vấn đề xảy ra, rằng nếu tôi đẩy trái tim mình đến giới hạn chịu đựng thì biến cố nào sẽ đến?”

Vậy còn cha của Arteta thì sao? “Bố tôi mạnh mẽ hơn và tôi nghĩ có lẽ bố có quan điểm thế này: ‘mình sẽ không ngăn cản thằng bé cho dù nó là cầu thủ chuyên nghiệp hay chơi bóng nghiệp dư. Dù mức độ cạnh tranh như thế nào, thằng bé cũng sẽ chơi như vậy’”.

Arteta nói rằng ngày nhỏ ông là cậu bé năng động, thích chơi tennis cũng như bóng đá. Rất khó để giữ ông ngồi yên một chỗ. Đánh giá danh tiếng của Arteta trên cả sự nghiệp HLV lẫn cầu thủ có thể dễ dàng hình dung ra ông trước đây là một cậu bé kỷ luật, ngoan ngoãn. “Bố thực sự nghiêm khắc với tôi. Lời dọa rất đơn giản mà hiệu quả: nếu con không làm việc này con sẽ không được chơi bóng. Con không có sự lựa chọn nào khác”.

Liệu ông có sử dụng phong cách của cha mình trong việc quản lý cầu thủ không? “Cách bạn được nuôi nấng và giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc định hình con người bạn. Là một người cha hãy cố gắng truyền tải giá trị đó cho con bạn. Đó là điều tôi đang cố gắng thực hiện”.

Trong gần 3 năm làm HLV trưởng, Arteta đã khẳng định danh tiếng là một người rất kỷ luật với phương châm  không khoan nhượng, một chiến thuật gia luôn khát khao cải thiện bản thân. Granit Xhaka gọi Arteta là một người “lập dị” (theo nghĩa tích cực) vì ông luôn chú ý đến tiểu tiết. 

Trước trận đấu với Leicester City trên sân King Power, ông yêu cầu toàn đội đứng thành vòng tròn và nắm tay nhau để lấy sĩ khí. Arteta có nghiên cứu các kỹ năng quản trị trong thời gian rảnh hay không? Ông trả lời: “Rất nhiều. Tôi thích đọc về các lĩnh vực khác và các môn thể thao khác. Tôi tìm hiểu nhiều các môn thể thao siêu giàu khác về cách họ quản trị văn hóa, quản trị các tình huống khác nhau, cách áp dụng các phương pháp vào phong cách chơi mà họ mong muốn.

Tôi vẫn đang học rất nhiều và hành trình không dừng ở đây. Tôi học ngoại ngữ. Nếu tôi có thời gian học tiếng Đức, tôi sẽ học luôn ngày mai. Tôi nghĩ khi mình có thời gian và khi ở trong xe, tôi luôn dành thời gian làm những việc như thế”.

Tuy vậy, Arteta không cho rằng mình là một nhà lãnh đạo bẩm sinh. Và khi được hỏi vì sao các cầu thủ lại nghe ông đến vậy, Arteta hướng câu trả lời về tập thể.

“Chúng tôi có những con người phù hợp ở đây để thuyết phục họ rằng họ đang ở CLB tốt nhất thế giới, rằng chúng tôi đang làm những điều đúng đắn và có lợi cho họ, rằng họ sẽ được bảo vệ nếu họ thất bại và họ sẽ được tin tưởng làm những điều chúng tôi yêu cầu. Tôi không thể nào tự mình làm được tất cả”.

Vậy đâu là khía cạnh khó nhất trong quản lý? “Có lẽ đó là ranh giới giữa thể hiện tính cá nhân và tính chuyên nghiệp của công việc, và khi nào bạn phải đưa ra quyết định dựa trên tính công việc”.

Arteta cho biết ông đang mất ngủ vì công việc, dù vậy ông nhanh chóng nói thêm rằng điều này không xảy ra thường xuyên. “Tôi nghĩ mình ngủ khá tốt. Một điều thực sự quan trọng đối với tôi là đảm bảo những gì xảy ra vào hôm sau đều nằm trong tầm kiểm soát. Và những điều tôi phải làm vào hôm sau thì chúng đã và đang được hoàn thành rồi. Nếu tôi không làm như vậy tôi sẽ thấy rất rất khó làm việc”.

Xem Arteta trong bộ phim tài liệu của Amazon, không thể không nghĩ đến người thầy cũ của ông là Arsene Wenger và nỗi ám ảnh của ông với bóng đá. Khi Wenger phát hành cuốn hồi ký vào tháng 11/2021, ông đã nói về nỗi nuối tiếc khi ông dành nhiều thời gian chăm sóc gia đình mà thay vào đó bóng đá luôn là ưu tiên số một. Liệu Arteta có lo lắng mình sẽ phạm sai lầm tương tự?

“Mọi người nói về việc cân bằng giữa gia đình và bóng đá hay công việc, và thời điểm hiện tại thì chưa có sự cân bằng. Điều tôi đang làm tốt là cho họ nhiều quãng thời gian chất lượng hơn khi tôi ở cạnh họ. Tôi ý thức được việc dành thời gian cho gia đình trong 1 ngày. Tôi không chắc liệu mình có ý thức hoàn toàn những gì sẽ xảy ra hay không, nhưng tôi đã đưa ra quyết định và hoàn toàn nhận thức được điều đó. Tôi rất hạnh phúc với hiện tại”.

Theo Chris Godfrey | The Guardian