Joao Cancelo: Một phát kiến tuyệt vời mới của Pep Guardiola (P1)

* Lưu ý: Các dữ liệu sử dụng trong bài viết được tính đến ngày 1/2/2021

Cầu thủ 26 tuổi của Manchester City là một hậu vệ cánh...một tiền vệ... dù vai trò thi đấu của Cancelo có là gì đi chăng nữa, thì vẫn chỉ có một sự thật rằng anh đang là cầu thủ duy nhất sở hữu những con số như vậy ở Premier League mùa giải này.

Chỉ có 2 người khác ngoài anh được ghi nhận các con số thống kê tương tự ở 5 giải vô địch quốc gia hàng đầu châu Âu vào thời điểm hiện tại: Cesc Fabregas, hiện đang khoác áo Monaco, và Juan Cuadrado, một cầu thủ hoạt động ở hành lang cánh phải, và đôi khi là bên hành lang cánh trái, tại Juventus. 
 

Vì vậy, chúng ta có 5 tiền vệ “toàn năng” khét tiếng và bên cạnh đó, trong trường hợp của Cuadrado, một wing-back. Điều này gợi ý cho chúng ta thấy Cancelo là kiểu cầu thủ như thế nào: Chắc chắn vị trí xuất trận của anh tại Manchester City là hậu vệ cánh, và anh phải nhanh chóng quay trở lại vị trí đó khi khâu triển khai bóng/tổ chức tấn công không diễn ra như ý muốn, nhưng ngoài những tình huống leo biên, bạn cũng sẽ không ít lần nhìn thấy anh tham gia tấn công ở trung lộ. 

Và đó chính là lý do vì sao Cancelo có thể được nhận định là một bước tiến mới trong “những cuộc cách mạng ở vai trò hậu vệ cánh” của Pep Guardiola.
 

Nhà cầm quân người Catalan từng rất táo bạo khi đưa những cầu thủ như Philipp Lahm và Fabian Delph vào bên trong trung lộ của sân đấu, thay vì yêu cầu họ duy trì những đặc tính của vai trò hậu vệ cánh truyền thống, nhưng trước đây các “hậu vệ cánh nghịch đảo” (inverted full-backs) đó chủ yếu tạo ra sự hỗ trợ cho tiền vệ phòng ngự, giống như Oleksandr Zinchenko đang làm rất tốt tại Man City vào thời điểm này.
 

Tuy nhiên, Cancelo thậm chí còn gánh vác nhiều trách nhiệm hơn thế: Cầu thủ người Bồ Đào Nha không chỉ hỗ trợ cho quá trình triển khai bóng bên cạnh Rodri ở khu trung tuyến, anh còn xuất hiện ở những vị trí của một tiền vệ tấn công. 

Graphic bên dưới sẽ cho các bạn thấy sự khác biệt về các vị trí hiện diện của cầu thủ 26 tuổi ở mùa giải này so với mùa giải trước:

 

Với việc đã chơi 7 trận tại vị trí hậu vệ cánh trái ở mùa giải này, so với 5 trận ở toàn bộ mùa giải trước, đương nhiên là anh đã chạm bóng nhiều hơn ở bên phía hành lang cánh trái, nhưng điểm chính cần tập trung vào chính là việc Cancelo đã hiện diện cùng bóng ở giữa sân nhiều hơn.
 

“Bản đồ chạm bóng” dưới đây thể hiện cho chúng ta thấy sự linh hoạt về vị trí thi đấu của ngôi sao người Bồ Đào Nha, với việc anh đã hiện diện ở toàn bộ mọi vị trí của sân đấu vào mùa giải này.

 

So với mùa giải trước, sự khác biệt rõ ràng nhất là số lần chạm bóng ở trung lộ, và số lần chạm bóng ở bên cánh phải của Cancelo đã ít hơn. 

 

Anh không chỉ đơn thuần là hỗ trợ cho khâu tấn công, điều mà các hậu vệ cánh của Guardiola không thường xuyên làm được ở trung lộ, mà còn đang làm việc đó một cách cực kỳ tốt. 
 

KHÂU TẤN CÔNG
 

Bảng dưới đây cho chúng ta thấy những cầu thủ đã thực hiện trung bình hơn 50 đường chuyền thành công, hơn 2 pha tắc bóng và tạo ra hơn 2 cơ hội mỗi 90 phút trong một mùa giải dưới sự dẫn dắt của Pep Guardiola tại Barcelona, Bayern Munich và Man City. (Chỉ tính những người đã chơi ít nhất 1.000 phút, De Bruyne ở mùa giải 2018/2019 đã đạt được những con số tương tự, nhưng anh chỉ chơi 974 phút).
 

Có thể ca ngợi rằng, họ là những cậu học trò “toàn năng” của Pep. 

Cũng giống như các ví dụ trước, ngoài Cancelo ra thì những người khác là các tiền vệ đa năng khét tiếng và một hậu vệ cánh phải cực kỳ sung mãn, có khả năng sáng tạo kiệt xuất. Cách mà Cancelo đang thi đấu là một sự kết hợp của những vai trò đó và anh đang chơi vô cùng tuyệt vời. 
 

Chuyên gia phân tích bóng đá của The Athletic, Tom Worville, cho rằng không một cầu thủ nào khác trên thế giới có khả năng sáng tạo đạt đẳng cấp tương đương Cancelo ở cả hai vai trò hậu vệ cánh phải và hậu vệ cánh trái trong vài năm qua, như Graphic dưới đây đã thể hiện rõ. Hãy nhìn vào những kiểu cầu thủ ở xung quanh ngôi sao người Bồ Đào Nha.

 

Chú thích: Joao Cancelo đứng ở một vị trí rất nổi bật trong số những cầu thủ sáng tạo giỏi nhất Premier League mùa giải 2020/2021. Anh đứng thứ tư về số cơ hội tạo ra từ bóng sống trung bình mỗi 90 phút (trục tung), và đứng thứ tư về số đường chuyền từ bóng sống đưa bóng đến cho các đồng đội bên trong vòng cấm thành công mỗi 90 phút (trục hoành). Lưu ý, chỉ tính những cầu thủ đã chơi ít nhất 900 phút. 
 

Anh đang tạo ra nhiều cơ hội hơn và có số lần thực hiện lừa bóng qua người nhiều hơn bất kỳ hậu vệ cánh nào khác ở Premier League mỗi 90 phút, trong khi xA (Expected Assist: kiến tạo kỳ vọng) – một mô hình tương tự như xG, đánh giá chất lượng của các cơ hội mà một cầu thủ tạo ra – của Cancelo đứng thứ tư trong số những cầu thủ đảm nhận cùng vai trò. 

 

Chú thích: Joao Cancelo là một cầu thủ có khả năng sáng tạo đẳng cấp thế giới. Open play xA (kiến tạo kỳ vọng từ bóng sống trung bình mỗi 90 phút), Open Play chances created (số lần tạo cơ hội từ bóng sống trung bình mỗi 90 phút). Take-ons attempted (số lần thực hiện lừa bóng qua người mỗi 90 phút). Take-on completion rate (tỷ lệ thành công của những tình huống thực hiện lừa bóng qua người). Lưu ý: Chỉ tính những cầu thủ đã đảm nhận vai trò hậu vệ cánh ít nhất 900 phút ở Premier League 2020/2021. 
 

Xét về tổng “kiến tạo kỳ vọng”, thành tích 3,71 của anh chỉ đứng sau 6 cầu thủ khác tại Premier League, hầu hết trong số họ đều là những cái tên khét tiếng về khả năng sáng tạo. 

 

Cancelo cũng là một trong hai cầu thủ duy nhất trong database của Smarterscout – bao gồm 48 giải đấu kể từ mùa giải 2016/2017 – đạt được những con số mạnh mẽ trong cả khâu tấn công và phòng ngự ở cả vị trí hậu vệ trái và hậu vệ phải. Trong số tất cả các cầu thủ có số phút thi đấu tối thiểu 500 phút ở cả hai vị trí đó trong một mùa giải, chỉ có Stuart Dallas của Leeds ở mùa giải trước là đạt được những con số tương đương ngôi sao người Bồ Đào Nha trong tấn công và phòng ngự . 

 

Chú thích: Smarterscout là một trang web đánh giá các khả năng của một cầu thủ trên thang điểm từ 0-99, đưa ra các nhận định về cách mà một cầu thủ thực hiện một hành động nhất định so với những người chơi cùng vị trí khác, được hỗ trợ bởi dữ liệu thực tế và phân tích nâng cao. Giải thích: xG from shot creation (giá trị của những cú sút kiến tạo cho đồng đội thực hiện dựa trên xG). xG from ball progression (giá trị của những tình huống tịnh tiến bóng dựa trên xG). Receptions in opp. box (Những lần nhận bóng bên trong vòng cấm đối phương). Shot volume (số cú sút) Aerial duels quantity (số tình huống không chiến). Defending impact (tầm ảnh hưởng trong khâu phòng ngự). Defending intensity (cường độ thi đấu trong khâu phòng ngự). Disrupting opp. moves (khả năng truy cản những hành động của đối phương). Ball recoveries & interceptions (khả năng thu hồi bóng và cắt đường chuyền). Ball retention ability (khả năng giữ bóng). Link-up play volume (số tình huống liên kết lối chơi). Carry & dribble volume (số lần “kéo” bóng và lừa bóng). Lưu ý: Các đánh giá trên được thực hiện dựa trên tiêu chuẩn Premier League

 

Một trong những “món vũ khí” lợi hại nhất trong “kho vũ khí” dùng cho khâu tấn công của Cancelo là những pha chọc khe, một khả năng vốn đã được anh thể hiện từ những lần ra sân đầu tiên ở vị trí hậu vệ trái vào mùa giải trước. Những nỗ lực của anh không phải luôn thành công, cũng tương tự như các cầu thủ sáng tạo hàng đầu khác, nhưng khi những đường chọc khe của anh có thể đưa bóng đến được với một cầu thủ của Man City đang thực hiện một pha tăng tốc thoát xuống phía sau hàng thủ đối phương, những tình huống cực kỳ nguy hiểm sẽ được tạo nên.    
 

Trong ví dụ dưới đây, một pha chọc khe đã được thực hiện ở cánh trái với chân phải của Cancelo, sau đó dẫn đến một quả penalty cho Man City. 

 

Cầu thủ người Bồ Đào Nha cũng có thể tung ra những đường chuyền như vậy ở cánh phải, bằng chân trái của mình. 

 

Và cả ở trung lộ …

 

Graphic dưới đây thể hiện những cơ hội mà Cancelo đã tạo ra cho các đồng đội cho đến thời điểm hiện tại của mùa giải này, và có một kiểu kiến tạo cơ hội đặc biệt nổi bật: Quả bóng xuất phát từ một vị trí ở trung lộ và có điểm đến nằm ở phía cánh phải, giao bóng cho những cầu thủ như Riyad Mahrez, Bernardo Silva và Raheem Sterling tiếp tục tấn công.

 

(còn nữa)