Vào mùa hè năm ngoái, từ Wolves, Diogo Jota đã gia nhập Liverpool với mức phí chuyển nhượng 45 triệu bảng. Thương vụ đưa Jota đến Merseyside đã tạo nên một chút bất ngờ đối với những người hâm mộ Liverpool, không ít người đã đặt câu hỏi rằng liệu anh có đủ trình độ để chơi cho một CLB có tầm vóc như đội chủ sân Anfield, cũng như cho thấy mình xứng đáng với số tiền không nhỏ mà họ đã bỏ ra hay không.
Mùa giải trước, Jota có 19 lần ra sân và ghi được 9 bàn trên mọi đấu trường, và anh đã dần dần học hỏi, thích nghi với hệ thống của Jurgen Klopp, để qua đó hoàn toàn hòa nhập với Liverpool.
Mùa giải này, Jota đang thực sự thăng hoa với 10 pha lập công sau 17 lần ra sân ở Premier League, bên cạnh đó là 1 bàn ở Champions League. Ngôi sao người Bồ Đào Nha đã được hưởng lợi từ chấn thương của Roberto Firmino và đang tận dụng cơ hội mà mình được trao một cách tuyệt vời. Đặc biệt, Jota hiện đang đứng thứ hai trong danh sách những cây săn bàn hàng đầu ở Premier League, chỉ xếp sau Mohamed Salah.
Bộ ba tiền đạo Mohamed Salah-Roberto Firmoni-Sadio Mane của Liverpool đã được biết đến là một trong những hàng công xuất sắc nhất thế giới bóng đá trong những năm gần đây, và việc tìm được cách chen chân vào đó chắc chắn là một mục tiêu không hề dễ dàng, và bài viết báo cáo trinh sát cũng như phân tích chiến thuật này sẽ nhằm mục đích tìm ra lý do tại sao Jota lại có thể làm được điều tưởng như bất khả thi đó.
VỊ TRÍ
Cho đến nay của mùa bóng 2021/2022, Jota chủ yếu được triển khai ở trung lộ tại Liverpool, tuy nhiên, anh rất linh hoạt về mặt chiến thuật và có thể thoải mái chơi ở bất cứ đâu trên hàng công 3 người của đội chủ sân Anfield. Điều này được thể hiện qua bản đồ nhiệt của tiền đạo người Bồ Đào Nha trong mùa giải này, cho thấy anh có khuynh hướng hoạt động ở hai khu vực, tại trung lộ như một trung phong, và như một inside forward (tiền đạo cánh cắt vào trong) ở cánh trái. Trên thực tế, Liverpool thật sự đã có những lúc đưa Salah vào trung lộ và kéo Jota ra cánh trái, tùy thuộc vào đối thủ mà họ phải đụng độ.
Mặc dù đã đảm nhận cả 2 vai trò trung phong và tiền đạo cánh trên hàng công, nhưng phần lớn các pha lập công của Jota đã được ghi khi anh hiện diện ở trung lộ, nơi mà ngôi sao người Bồ Đào Nha đã tận dụng rất tốt các quả tạt vào vòng cấm của đồng đội. Điều này sẽ càng được củng cố bằng cách nhìn vào bản đồ dứt điểm của Jota, cho thấy phần lớn những cú dứt điểm và bàn thắng của anh đã được thực hiện trong phạm vi lệch đôi chút sang một bên và ngay chính diện của khung thành.
75 cú dứt điểm gần nhất, không tính penalty (dữ liệu tính đến trước trận hòa 2-2 của Liverpool với Tottenham Hotspur)
SĂN BÀN / TẬN DỤNG CÁC QUẢ TẠT
Jota đã có một sự khởi đầu cực kỳ ấn tượng ở mùa giải 2021/2022 trong khía cạnh săn bàn với 10 pha lập công ở giải VĐQG – đồng thời ghi 1 bàn ở Champions League – và đạt được con số này từ thống kê 10,1 bàn thắng kỳ vọng (xG), cao thứ hai ở Premier League – chỉ đứng sau chính người đồng đội Salah. Bên cạnh đó, ngôi sao người Bồ Đào Nha còn đang đứng thứ hai Premier League 2021/2022 về thống kê bàn thắng kỳ vọng (xG) + kiến tạo kỳ vọng (xA) với con số 13,3, và cao nhất giải về thống kê xG + xA mỗi 90 phút.
Như bạn có thể thấy từ bản đồ dứt điểm ở trên của Diogo Jota, anh đã thực hiện phần lớn những cú dứt điểm của mình ở phạm vi trung lộ / giữa hai cột dọc khung thành, đó là điều mà tất cả các trung phong giỏi thường làm. Phần lớn các cơ hội và những cú dứt điểm này đến từ những pha tạt bóng và chuyền trả ngược của các đồng đội. Với Trent Alexander-Arnold và Andy Robertson trong đội và với việc sẽ có rất nhiều quả tạt vào vòng cấm được thực hiện trong lối chơi của Liverpool, khả năng di chuyển không bóng và khả năng tận dụng những đường chuyền đó của Jota đã đóng một vai trò quan trọng trong việc săn bàn của anh ở mùa bóng này.
Ví dụ đầu tiên về khả năng tận dụng các quả tạt của Jota sẽ là pha lập công vào lưới Atletico Madrid ở Champions League. Salah đang cầm bóng ở cánh phải và Jordan Henderson đang thực hiện một pha di chuyển chồng cánh ở phía ngoài tiền đạo người Ai Cập, còn Jota ở trong vòng cấm chờ đợi một quả tạt.
Khi Henderson nhận bóng, anh kiểm tra tình hình phía sau mình và chuyền nó cho Trent Alexander-Arnold. Tại thời điểm này, bên trong vòng cấm, bạn có thể thấy Jota vừa đánh mắt nhanh qua vai mình, đây là một hành động đóng vai trò then chốt trong tình huống này, với việc ngay sau đó anh đã lùi xuống một chút, đưa bản thân vào trong khoảng trống nhỏ giữa Trippier và Felipe.
Lúc quả tạt được tung ra, Jota đã duy trì vị trí của mình trong không gian này và sẵn sàng dứt điểm khi nó đến khu vực mà anh đang hiện diện. Với trình độ tạt bóng của Alexander-Arnold, tiền đạo người Bồ Đào Nha chẳng cần phải có một khoảng trống lớn.
Jota đã căn thời gian di chuyển cực tốt và dứt điểm chính xác để đưa bóng vào lưới từ rìa khu vực 5m50 của vòng cấm. Một quả tạt xuất sắc, kết hợp với khả năng tìm khoảng trống và căn thời gian di chuyển đã tạo nên bàn thắng này cho Liverpool.
Tất nhiên, đây không phải là lần duy nhất Jota ghi bàn từ một quả tạt. Anh có khả năng dứt điểm tốt với cả đầu và chân, nhưng ví dụ tiếp theo sẽ là một tình huống khác mà tiền đạo người Bồ Đào Nha ghi bàn bằng đầu. Lần này là trước đối thủ Brentford.
Liverpool vừa cướp được bóng và đang tổ chức một đợt phản công. Khi Salah cầm bóng ở cánh phải, bạn có thể thấy Jota đang di chuyển vào khoảng trống giữa trung vệ lệch phải và một wingback đã rời khỏi vị trí của mình.
Khi Salah chuyền bóng cho Henderson, người đã thực hiện một pha di chuyển chồng cánh ở phía trong tiền đạo người Ai Cập, Jota lại một lần nữa đưa mình vào một không gian tương tự như tình huống dẫn đến pha lập công vào lưới Atletico Madrid đã phân tích.
Khi Henderson thực hiện quả tạt, anh đã xuất sắc đưa nó vào khoảng trống mà Jota đang hiện diện, và tiếp theo là một cú đánh đầu ghi bàn gỡ hòa cho Liverpool.
Lại thêm một quả tạt tuyệt vời nữa, nhưng khả năng di chuyển không bóng và tìm được khoảng trống đó của Jota mới là chìa khóa, và pha dứt điểm cũng rất ấn tượng. Hy vọng cả 2 ví dụ trên đã cho bạn thấy rõ sự khôn ngoan của Jota trong việc xác định khoảng trống ở tuyến phòng ngự của đối thủ, để sau đó thực hiện những pha di chuyển được căn thời gian hoàn hảo và dứt điểm tuyệt vời.
LÙI XUỐNG
Tiền đạo trung tâm trên hàng công 3 người của Liverpool trong nhiều năm nay là Roberto Firmino. Anh thường được nhắc đến là một số 9 ảo vì có khuynh hướng lùi sâu để hỗ trợ cho việc triển khai bóng của đội, cũng như trợ giúp “tạo sàn diễn” cho Salah và Mane. Mặc dù Jota làm điều này có hơi khác một chút, nhưng anh vẫn thường xuyên lùi sâu và cho thấy sự hiệu quả trong việc giữ bóng chờ các đồng đội di chuyển vào những vị trí thích hợp để phối hợp. Động thái lùi sâu để nhận bóng này đã được thể hiện một cách hoàn hảo trong trận đấu với đội bóng cũ của tiền đạo người Bồ Đào Nha là Wolves.
Wolves đã kéo đội hình lùi xuống thấp, với hai khối phòng ngự tầm vừa (mid block). Jota đã lùi xuống giữa hai khối, di chuyển vào một vị trí sẽ khiến bạn liên tưởng đến một số 10, giờ đây, anh đang có rất nhiều khoảng trống để hoạt động khi Matip thực hiện một đường chuyền xuyên tuyến.
Khi Jota nhận bóng và xoay người, anh đang có một vài sự lựa chọn để chuyền nó đi, cả Salah và Mane đều đã di chuyển bó vào trung lộ từ ngoài cánh, ngoài ra, bạn còn có thể thấy Robertson, người vẫn đang bám cánh, cũng đã cung cấp cho Jota thêm một phương án khác.
Jota chạm bóng thêm một lần nữa, sau đó thực hiện 1 đường chuyền có lực đủ tốt cho Robertson, người đã di chuyển vào khoảng trống được tô màu đỏ trong ảnh dưới để nhận bóng và tung ra một pha căng ngang, khiến Romain Saiss phải rất vất vả mới ngăn cản được Liverpool ghi 1 bàn thắng.
Đây là một ví dụ hoàn hảo về một trong các chiến thuật ưa chuộng của Liverpool trong lối chơi tấn công của họ - sử dụng Jota lùi sâu, cách di chuyển của các tiền đạo cánh và các hậu vệ cánh dâng cao. Nó cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Jota lùi sâu, không chỉ để nhận bóng, mà còn thu hút sự chú ý vào mình và cho phép các đồng đội đá cánh bất ngờ di chuyển vào bên trong trung lộ.
LIÊN KẾT LỐI CHƠI
Phần này của bài viết sẽ có kết nối với phần trên, với sự giỏi giang trong việc giữ bóng chờ đồng đội di chuyển vào những vị trí lý tưởng để phối hợp, đi cùng với đó sẽ là khả năng liên kết lối chơi tuyệt vời. Để được là một phần trong hàng công 3 người của Liverpool, bạn phải có khả năng liên kết lối chơi và cung cấp bóng cho những cầu thủ như Mane và Salah. Đây là nhiệm vụ mà Jota đã có thể đảm nhận một cách hiệu quả ở mùa giải này. Đây là điều chúng ta đã được thấy trong ví dụ gần nhất, nhưng trong tình huống đó, người mà Jota “liên kết” là Robertson. Ví dụ tiếp theo sẽ đến từ trận đấu giữa Arsenal và Liverpool. Pha tấn công được bắt đầu bằng đường chuyền chéo sân của Alisson đưa bóng ra cánh cho Tsimikas, người đã có một cú đánh đầu đưa nó hướng đến Jota. Tiền đạo người Bồ Đào Nha đã lùi xuống không gian được tô đỏ, nằm giữa hai khối phòng ngự của Arsenal.
Khi tiền đạo người Bồ Đào Nha thực hiện pha di chuyển này, anh đã kéo Gabriel dâng lên để theo kèm mình, điều đó đã mở ra một khoảng trống cho Liverpool khai thác. Họ đã làm được việc đó thông qua một pha đánh đầu tuyệt vời của Jota, tạo nên một đường chuyền đưa bóng vào khoảng trống được tô đỏ trong hình dưới.
Mane đã đánh bại Ben White để đoạt lấy bóng và dẫn nó vào vòng cấm trước khi căng ngang cho Salah dứt điểm và ghi một trong những “bàn thắng của tập thể” xuất sắc nhất mà các cầu thủ Liverpool tạo nên ở mùa bóng này.
Tình huống trên đã cho thấy sự kết hợp tuyệt vời của việc Jota lùi xuống để “tạo sàn diễn lý tưởng” cho Mane và Salah, khi nó mở ra khoảng trống ở tuyến phòng ngự đối thủ để họ tận dụng, ngoài ra còn có sự khôn ngoan và khả năng kỹ thuật của tiền đạo người Bồ Đào Nha để có thể thực hiện một pha đánh đầu khó như vậy một cách hoàn hảo.
KẾT LUẬN
Qua bài phân tích này, có thể thấy Diogo Jota đã trở thành một bánh răng không thể thiếu trong cỗ máy Liverpool ở mùa bóng này, không chỉ vì khả năng săn bàn, mà còn bởi sự đóng góp của anh cho khâu triển khai bóng của đội. Tiền đạo người Bồ Đào Nha đang thể hiện hình ảnh của một trong những cầu thủ tấn công hàng đầu châu Âu, và những người quan tâm đến Liverpool chắc chắn sẽ rất kỳ vọng phong độ của Jota sẽ được duy trì bền vững, không chỉ tỏa sáng ở hiện tại mà còn trở thành tương lai của đội chủ sân Anfield khi Salah, Mane và Firmino lớn tuổi.
Nguồn: Lược dịch từ bài phân tích của Morgan Haworth, chuyên gia phân tích tại đội một của CLB Stalybridge Celtic, đăng tải trên Total Football Analysis.
Luis Diaz sẽ kỷ niệm ba năm khoác áo Liverpool vào tháng tới và màn trình diễn của tiền đạo người Colombia vào cuối tuần qua là lời nhắc nhở kịp thời rằng, anh LUÔN là nhân tố quan trọng đối với The Kop.
Trước khi nhập tịch thành công và khoác áo ĐTQG, Nguyễn Xuân Son nhận phản ứng trái chiều của người hâm mộ; song, anh đang nỗ lực hết mình để giành được cảm tình của những người từng không ủng hộ mình.
Khi Xuân Son tỏa sáng trong trận ra mắt ĐT Việt Nam, một bộ phận khán giả bỉ bôi Tiến Linh và bắt đầu đưa ra những sự so sánh để nâng tầm “tân binh” mang áo số 12…
Nguyễn Xuân Son đang tận hưởng thời khắc đẹp nhất trong sự nghiệp của anh và chúng ta, những người hâm mộ bóng đá Việt Nam cũng đang tận hưởng một trung phong có lẽ chưa từng có của ĐT Việt Nam.