Điều gì khiến Erling Haaland trở nên đáng sợ?

Trong vòng hai năm trở lại đây, Erling Haaland đã dần hoàn thiện kỹ năng chơi bóng tại Dortmund, trở thành một cây săn bàn đáng sợ ở Bundesliga nói riêng và cả Châu Âu nói chung. Người ta thống kê được rằng tiền đạo người Na Uy là cầu thủ trẻ nhất ghi được 20 bàn thắng tại Champions League, đồng thời cũng là người cán cột mốc đó nhanh nhất trong lịch sử hơn 60 năm kể từ khi giải đấu được thành lập. Ấn tượng hơn, Haaland chỉ cần 14 trận để đạt được thành tích ấy. Cầu thủ giữ kỷ lục trước đó là Kylian Mbappe ở 21 tuổi 355 ngày. 

 

Ngoài kỷ lục này, chúng ta cũng được chứng kiến một phong độ ghi bàn đáng sợ của Haaland trong màu áo đội bóng vùng Ruhr. Tính đến thời điểm hiện tại của mùa giải, Haaland đã ghi tổng cộng 39 bàn thắng sau 40 lần ra sân, đồng thời cũng sở hữu 12 pha kiến tạo thành bàn. Để làm nổi bật khả năng dứt điểm của chàng tiền đạo 20 tuổi là tốt như thế nào, người ta thống kê được số bàn thắng kỳ vọng (xG) của Haaland là 29,68. Tức là “Majin Buu” đang ghi bàn nhiều hơn mức tính toán khoảng 10 bàn!

 

Dortmund đang trải qua một mùa giải không thành công, dù mới đây họ vừa vô địch cúp Quốc gia Đức. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải công nhận phong độ ghi bàn của Haaland ở mùa giải 2020/2021 là xuất sắc. Haaland hiện xếp thứ ba trong cuộc cạnh tranh Vua phá lưới Bundesliga mùa này với 25 bàn thắng, kém Andre Silva (27 bàn) và “vua dội bom” Robert Lewandowski (40 bàn), khi mùa giải chỉ còn 1 vòng đấu nữa là sẽ hạ màn.

 

Và để biết được cựu sao mai của Red Bull Salzburg xuất sắc đến mức nào, hãy cùng chúng tôi đánh giá dựa trên việc phân tích thông qua những số liệu thống kê khoa học. Điều tốt nhất là hãy đặt Haaland lên bàn cân với những tiền đạo khác ở 5 giải đấu hàng đầu Châu Âu, để biết xem chàng trai của chúng ta đang đứng ở đâu. Tất nhiên các con số thống kê chỉ dành cho những người có tổng thời gian thi đấu hơn 1000 phút trong mùa giải này.

 

Đầu tiên là về khả năng không chiến và tranh chấp bóng bổng. Với chiều cao “khủng” 1,94m, Haaland thực hiện trung bình 3,06 pha không chiến mỗi trận, với tỉ lệ chiến thắng là 47,3%. Đó chưa phải một thành tích nổi bật nếu đem so sánh với những Zlatan Ibrahimovic (AC Milan) hay Joselu (Deportivo Alaves). Nhưng ở điểm này, chúng ta có thể nói rằng Haaland đang ở trên mức trung bình. Từ trước đến nay, Dortmund không phải là đội bóng chơi bóng dài, bóng bổng nhiều. Điều này cũng phần nào tác động đến lối chơi của Haaland vào hiện tại. 

 

Điểm mạnh của Dortmund là lối chơi tốc độ, phối hợp nhanh, đồng thời tận dụng triệt để khoảng trống của hàng phòng ngự đối phương. Đó là lý do tại sao trong những năm gần đây, đại diện nước Đức thường xuyên có xu hướng sử dụng mẫu trung phong nhanh nhẹn, kể từ sau sự ra đi của “Complete Forward” hoàn hảo Lewandowski ở mùa hè 2014. Những Aubameyang hay Paco Alcacer dù chẳng phải dạng tiền đạo chơi bóng bổng tốt nhưng cũng từng có giai đoạn khá thành công ở Signal Iduna Park.

Thứ hai, chúng ta nói đến trung bình các pha dứt điểm và số lần chạm bóng trong vòng cấm. Nếu nhìn vào hình ảnh phía dưới, có thể nhiều người sẽ bất ngờ khi Haaland không dứt điểm nhiều như họ vốn tưởng tượng. Trung bình Haaland chỉ tung ra khoảng 3 pha dứt điểm/mỗi trận. Trong khi số pha chạm bóng trung bình trong vòng cấm là 5,5, thông số khá tương đồng với những tiền đạo đẳng cấp như Cristiano Ronaldo và Lionel Messi. Dứt điểm ít nhưng số lượng bàn thắng lại cao, điều này chứng tỏ khả năng dứt điểm của chàng trai 20 tuổi này là ấn tượng thế nào. Để biết rõ hơn, chúng ta hãy đi phân tích vào phần tiếp theo.

 

Thứ ba, đây là một trong những thống kê quan trọng nhất. Số bàn thắng trung bình và chỉ số bàn thắng kỳ vọng mỗi trận. Nhìn vào đây, ngay lập tức chúng ta thấy được sự khác biệt. Cụ thể, trung bình cứ sau 90 phút có mặt trên sân, tương đương với một trận đấu trọn vẹn, Haaland sẽ ghi được 1 bàn thắng. Thành tích này chỉ kém “lão tướng” Ibrahmiovic và Lewandowski – người gần như chắc chắn sẽ đạt danh hiệu Chiếc giày vàng Châu Âu mùa này. Ibrahmiovic không ghi nhiều bàn như trung phong thuộc biên chế Bayern Munich, tuy nhiên tiền đạo người Thụy Điển lại có hiệu suất ghi bàn rất cao trong mỗi lần được ra sân. 

 

Nhìn vào biểu đồ, có thể nói Haaland đang nằm trong Top 3 chân sút đạt hiệu suất ghi bàn khủng nhất tại Châu Âu. Vậy con số bàn thắng kỳ vọng 0,678/90 phút nói lên điều gì? Rõ ràng Haaland đang ghi nhiều bàn thắng hơn với những gì người ta tính toán. Điều này chứng minh khả năng dứt điểm của Haaland là đáng nể và anh cũng hiếm khi bỏ lỡ cơ hội mỗi khi đối mặt với khung thành của đối phương.

 

Để làm rõ hơn về nhận định này, hãy cùng chúng tôi đi sâu phân tích ở thống số thứ tư – thống kê về dứt điểm. Liệu có ai thắc mắc đâu là vị trí dứt điểm ưa thích của Golden Boy 2020? Nếu nhìn vào hình ảnh dưới đây, có thể nói rằng hầu hết các bàn thắng của Haaland tại Dortmund mùa này đều xuất phát từ trong vòng cấm đối phương, có xu hướng bắt đầu từ khu vực chính giữa khung thành và chếch một chút sang bên trái. 

 

Cũng dễ hiểu khi Haaland là cầu thủ thuận chân trái, thích sử dụng nhiều sức mạnh trong các pha dứt điểm hơn là kiểu “cut inside” bên cánh phải rồi đặt lòng kỹ thuật như Robben hay là Messi. Tỉ lệ các pha dứt điểm trúng đích của Haaland cũng là rất cao với 60,8%. Theo Total Foolbal thống kê, đã có tới 31 bàn thắng đến từ 89 pha sút bóng gần nhất của Haaland. Tức là cứ mỗi 2,87 lần sút bóng, trung phong số một của Dortmund lại điền tên mình lên bảng điện tử. Chỉ số này thậm chí còn cao hơn cả bậc đàn anh Lewandowski, người chỉ có 46,5% cú sút đi trúng đích và phải mất 3,27 cú sút cho 1 bàn thắng. 

 

Một điều nữa khiến Haaland trở nên khác biệt với những tiền đạo khác, đó chính là sự đa dạng trong từng pha dứt điểm. Rất nhiều lần trong mùa giải này, Haaland ghi bàn từ những góc sút khác nhau, dù vị trí “ra chân” là không đổi. Hai hình ảnh dưới đây là một ví dụ điển hình. Dù góc sút, vị trí đứng của hậu vệ, vị trí đứng của thủ môn là khá tương đồng, nhưng bàn thắng trong trận đấu gặp Augsburg lại đến từ một cú sút vào góc xa khung thành, thay vì góc gần trong trận gặp Club Brugge ở vòng bảng Champions League. Nhưng đó chỉ là hai ví dụ cơ bản trong vô số các bàn thắng của Haaland, một người có sự tự tin và quyết đoán hiếm có nếu so với những tiền đạo trạc tuổi anh.

 

 

Nếu nhìn vào các bàn thắng của Haaland, chúng ta sẽ thấy con trai của danh thủ Alf-Inge Haaland thường có xu hướng dứt điểm trong vòng cấm. Tuy nhiên sẽ là sai lầm nếu nói Haaland là mẫu trung phong cổ điển, thích “mắc võng” trước khung thành đối phương, chờ đồng đội bơm bóng. Ngược lại, Haaland thường xuyên chơi khá xa khung thành đối thủ để phát huy tối đa những phẩm chất chơi bóng của mình. Đó là tốc độ, khả năng càn lướt và khả năng di chuyển không bóng. Với chiều cao vượt trội, nền tảng thế lực của Haaland là điều không cần bàn cãi. 

 

Tuy nhiên một cầu thủ cao đến 1,94m nhưng lại chạy nước rút chẳng kém gì những “con ma tốc độ” trước kia ở Bundesliga như Robben hay Aubameyang là điều mà ngay cả CĐV đội bóng vàng đen cũng rất bất ngờ, hồi Haaland mới chuyển đến Signal Iduna Park. Và đó cũng mang một chút đặc trưng của môi trường bóng đá Đức, khi đa phần các CLB đều ưa thích lối chơi tốc độ, phản công nhanh.

 

Việc theo kèm một tiền đạo to khỏe, giàu sức mạnh đã là điều khó khăn với bất cứ một trung vệ nào. Còn nhớ trong quá khứ, Didier Drogba đã làm khổ không biết bao nhiêu gã trung vệ trong suốt gần một thập kỷ chơi bóng tại Premier League, bởi vì khó có ai đủ sức mạnh để chiến đấu 1 đối 1 với “Voi rừng” trong các pha tranh chấp. Giờ đây Haaland cũng khỏe chẳng kém Drogba, nhưng lại còn được đánh giá cao hơn bởi tốc độ. Những pha bứt tốc vào khoảng trống giữa hai trung vệ của Haaland là điều mà bất cứ HLV nào khi đối đầu với Dortmund đều muốn ngăn chặn, nhưng chẳng phải ai cũng thành công.

 

 

Từ một cậu nhóc bước ra thế giới bóng đá bằng việc ghi 9 bàn thắng vào lưới U20 Honduras, giờ đây sau vỏn vẹn 2 năm, không ai không biết đến cái tên Haaland trong thế giới túc cầu. Một trung phong hiện đại, một mẫu tiền đạo toàn diện và còn hơn thế nữa…

 

Nhưng nói đi cũng phải nói lại, có thể khẳng định Haaland đang được hưởng lợi rất nhiều từ sơ đồ chiến thuật, cho đến lối chơi của Dortmund. Dưới thời Lucien Favre, sau này là Edin Terzic, Dortmund thường xuyên chỉ sử dụng một trung phong cắm duy nhất. Cũng dễ hiểu khi Haaland trở thành tâm điểm của những pha kiến tạo từ sự cơ động của tuyến dưới. 

 

Nếu chuyển đến một môi trường bóng đá khác bên ngoài nước Đức, rất có thể mọi thứ sẽ không dễ dàng như vậy. Chưa nói đến yếu tố thích nghi, sự cạnh tranh vị trí đá chính, mà ngay cả việc có được các đồng đội hỗ trợ hết mình hay không vẫn còn là ẩn số. Bài học nhãn tiền của Ibrahimovic tại Barcelona là một ví dụ điển hình. Không ai phủ nhận tài năng của Ibrahimovic, nhưng anh không may khi đến Barcelona vào đúng thời điểm Messi là vị vua mới ở Camp Nou. 

 

Giờ đây, lịch sử liệu có lặp lại, nhất là khi BLĐ Barcelona vốn coi Haaland là “bảo vật” trong công cuộc cách mạng nhân sự diễn ra rầm rộ ở mùa hè tới? Song song với việc theo đuổi Haaland, chủ tịch Joan Laporta cũng rất muốn giữ chân Messi ở lại. Liệu sẽ có một cuộc chiến vương quyền tại Camp Nou mùa bóng tiếp theo? Sẽ là quá sớm để nói về điều này, bởi Barcelona không phải ông lớn duy nhất khát khao có được chữ ký của Haaland. Và phải khẳng định rằng Haaland chính là tài năng trẻ xuất sắc bậc nhất mà bóng đá Châu Âu sản sinh trong một thập kỷ qua, sau sự xuất hiện của Kylian Mbappe. 

 

Để trở nên vĩ đại như các bậc tiền bối đi trước, Haaland cần một sự lựa chọn vĩ đại không kém. Hoặc không, hãy cứ ở lại nước Đức thêm một năm nữa như lời mà BLĐ Dortmund vẫn thường nói: “Hãy là phiên bản tốt nhất của cậu khi rời khỏi đây!”