Diego Maradona: Vĩ đại, độc nhất và bất tử

Trên ESPN, nhà báo lão làng Gabriele Marcotti kể lại một sự việc mà ông đã tận mắt chứng kiến. Đó là tháng 7 năm 1998, một giờ trước thềm trận chung kết World Cup, khoảng 20 - 30 phóng viên, nhà báo đang đứng vây quanh Pele ở sân Stade de France. Huyền thoại người Brazil lúc đó đang chia sẻ những nhận định trước thềm cuộc chạm trán giữa Selecao và chủ nhà Pháp.

Đột nhiên, đám đông phóng viên tản sang chỗ khác, những ống kính máy ảnh cũng không còn hướng về Pele. “Có chuyện gì xảy ra vậy?”, Pele hỏi. “Tôi nghĩ… tôi nghĩ Maradona vừa tới…”, một trợ lý của ông trả lời. “Vua bóng đá” lắc đầu và cười gượng.

Sức hút của Diego Maradona vô cùng to lớn, ngay cả khi ở thời điểm năm 1998 ông đã tụt dốc khỏi đỉnh cao. Maradona vĩ đại và được săn đón ngay cả khi người ta biết ông có một lối sống buông thả và thiếu kiểm soát đối với một vận động viên thể thao. Vì sao? “Cậu ta bẻ cong những quy tắc để chúng phù hợp với mình”, cố HLV huyền thoại Sir Alf Ramsey khi còn sống từng bày tỏ.

Ông không phải một cầu thủ bóng đá được nhìn nhận bằng những tiêu chuẩn thông thường
Ký giả Jonathan Wilson nhận định

Nếu muốn biết sự vĩ đại của Diego Maradona to lớn như thế nào, hãy cứ nhìn cách thế giới phản ứng với sự ra đi của ông. Và nếu muốn hỏi giá trị của Maradona với đất nước Argentina, không có cách nào tốt hơn là nghe những người Argentina nói.

Trong vô vàn những lời tri ân tới “Cậu bé vàng”, những chia sẻ của HLV Diego Simeone có lẽ nói lên tất cả giá trị của một danh thủ vĩ đại vừa trở về bên Chúa: “Một huyền thoại vừa rời bỏ chúng ta. Ở thế hệ của mình, chúng tôi xem Diego thi đấu. Ông ấy là người hướng dẫn cho chúng tôi biết bóng đá như thế nào… Maradona chính là bóng đá. Ông ấy có một cá tính nổi loạn. Ông ấy cho tôi biết đội tuyển quốc gia là gì và cảm xúc khi được thi đấu cho đội tuyển Argentina”.

Thế hệ hiện tại thần tượng Messi ra sao thì cách đó vài thập niên, giới trẻ thời đó hâm mộ Maradona như thế. Ông là hiện thân và giống như một vị Chúa của bóng đá Argentina. Có một câu chuyện kể rằng ngày ông chào đời, tất cả các bác sĩ ở bệnh viện Policlinico Evita đều đã hét lên “Gol” khi ông là cậu bé đầu tiên được hạ sinh sau khi 11 đứa trẻ sơ sinh trước đó chào đều là bé gái. Câu chuyện này nghe thì có vẻ mang tính hư ảo, nhưng chẳng phải cuộc đời của Maradona cũng là một chuỗi những sự kiện đầy màu sắc ma thuật như thế sao?

Năm 8 tuổi, trong lần đầu tiên tới đội trẻ Argentinos Juniors để thi tuyển, ông đã bị nghi ngờ gian lận tuổi vì quá nhỏ con. Chỉ đến khi các nhân viên kiểm tra giấy tờ tùy thân, ông mới được qua cửa. Và đó là bước khởi đầu cho sự ra đời của một trong những huyền thoại vĩ đại nhất.

Ông có trận đấu chuyên nghiệp đầu tiên cho Argentinos ở tuổi 15, đá cho đội tuyển quốc gia khi mới 16. Năm 1978, Maradona 17 tuổi đã khóc khi bị HLV Cesar Luis Menotti loại khỏi đội tuyển Argentina tham dự World Cup 1978 dù có một mùa giải tuyệt vời cùng Argentinos. 1 năm sau, ông là đầu tàu đưa Argentina giành chức vô địch U20 World Cup tại Nhật Bản, ghi 6 bàn và đoạt danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất.

Vài năm sau, ông cùng đội tuyển Argentina tới thánh địa Wembley của tuyển Anh thi đấu và một bài viết trên tờ Sunday Times sau đó có đoạn: “Maradona giữ bóng liên tục trong suốt 2 phút 10 giây”.

Ở trên sân cỏ, Maradona giống như một vũ công. Ông nhảy điệu tango của chính mình với người bạn diễn chính là trái bóng. Bức ảnh Maradona một mình đứng trước 6 cầu thủ Bỉ ở World Cup 1982 mãi là một huyền thoại về cách người ta tôn vinh sự điêu luyện của ông, dù đó chỉ là nghệ thuật của khung hình.

Nhưng bên trong con người ông có hai bản thể của chính và tà, của trắng và đen, tuyệt đối không lờ nhờ. Minh chứng rõ nét nhất của điều này chính là trận tứ kết World Cup 1986 giữa Argentina và Anh trên sân Azteca. Ngày hôm đó, Albiceleste đã giành chiến thắng nhờ cú đúp của Maradona mà cả 2 đều trở thành kinh điển, dù nó nằm ở 2 thái cực khác nhau.

Phút 51, Maradona cầm bóng đột phá từ giữa sân, chuyền cho Jorge Valdano ở rìa vòng cấm và tiếp tục chạy vào trong để dự định phối hợp. Pha khống chế của Valdano khiến bóng bật lên, tiền vệ Steve Hodge của Anh cố gắng móc bóng nhưng không chính xác, bóng bay vào vòng cấm. Thủ thành Peter Shilton lao ra, Maradona bật lên, bóng chạm tay trái của siêu sao Argentina vào lăn vào lưới. “Cậu bé vàng” chạy đi ăn mừng còn các cầu thủ Anh vây lấy trọng tài Ali Bin Nasser để gây áp lực.

4 phút sau, Maradona nhận bóng từ tiền vệ Hector Enrique bên phần sân nhà và ông bắt đầu tăng tốc, vượt qua 4 cầu thủ Anh trước khi loại bỏ nốt Shilton để dứt điểm nâng tỷ số lên 2-0. Quãng đường dài khoảng 55m được ông hoàn thành trong 10 giây.

2 bàn thắng ấy đều trở thành kinh điển, dù nó gian lận hay là đại diện cho đỉnh cao về năng lực của một cầu thủ vĩ đại. Cả 2 đều có những cái tên mỹ miều cho mình: “Bàn tay của Chúa” và “Bàn thắng của thế kỷ”. Chỉ trong một trận đấu, Maradona đã toát lên cả 2 bản thể về sự ranh mãnh lẫn vẻ đẹp diệu vợi của bản thân.

Maradona vĩ đại không phải vì ông là một nhà hiền triết như Johan Cruyff, ông vĩ đại theo cách của riêng mình bởi ông đậm chất đời và có cả những mâu thuẫn. Ông lên tiếng phản đối chiến tranh, bất công, chối lại đói nghèo nhưng bản thân lại trở thành một người nghiện ma túy. Maradona chấp nhận sự đối nghịch trong chính con người của mình.

Ông ham mê uống rượu, sử dụng ma túy, giao du với xã hội đen nhưng ở trên sân nhưng trong những năm tháng đỉnh cao, ông vẫn giúp những đội bóng của mình bước lên đỉnh vinh quang. Kỳ World Cup 1986, Maradona chắc chắn là số một. Đến Napoli, ông lập tức biến một đội bóng nhỏ bị coi thường của một thành phố nghèo nằm ở miền Nam Italy, nơi đầy rẫy những băng đảng Camorra, trở thành nhà vua của bóng đá Italy. Nên nhớ, Maradona bắt đầu sử dụng cocaine trong giai đoạn khoác áo Barcelona (1982-1984).

2 Scudetto, 1 Coppa Italia, 1 Siêu cúp Italy và 1 danh hiệu UEFA Cup mà Maradona giành được cùng Napoli giống như một cú tát vào những gã khổng lồ ở miền Bắc như Juventus, AC Milan hay Inter Milan. Ông gây nên một làn sóng chia rẽ ở đất nước hình chiếc ủng, người Naples thì tôn sùng ông hết mực và phần còn lại thì coi ông như kẻ thù, nhất là sau trận bán kết World Cup 1990 giữa Argentina và Italy khi Albiceleste giành chiến thắng trên chấm luân lưu ngay tại San Paolo. Thậm chí ông còn mời một số cổ động viên địa phương đến cổ vũ cho Argentina.

Ở một khu trung tâm của Naples, khi ông (Maradona) còn thi đấu, 25% trẻ em sơ sinh được đặt tên Diego hoặc Diega
Nhà sử học John Foot, tác giả cuốn sách “Calcio: A History of Italian Football”

Có lẽ đó là nhận xét ngắn gọn mà chất lượng về tầm vóc của “Cậu bé vàng” trong văn hóa nơi đây. Ông là bất tử ở Naples.

Huyền thoại Jorge Valdano từng nói “Chẳng trái bóng nào có trải nghiệm tốt hơn trái bóng đã từng nằm dưới cái chân trái của Diego”. Maradona đã từng là nguồn cảm hứng cho cả một thế hệ những người yêu bóng đá. Ông biến những điều không thể trở thành có thể. Maradona thật đẹp mà cũng thật xấu, nhưng ông không tìm kiếm sự cảm thông từ ai.

“Anh hãy nhìn cậu bé này đi. Đó là Diego, một cầu thủ bóng đá được sinh ra từ thiên đường”, đó là chia sẻ của HLV Menotti với một phóng viên từ rất nhiều thập niên trước. Giờ đây, cậu bé đó đã khép lại một hành trình để trở về với thiên đường.