Trên Bảng xếp hạng những hậu vệ đắt giá nhất Thế giới, David Luiz đứng thứ 4 với mức phí chuyển nhượng 44,5 triệu bảng (từ Chelsea sang PSG), sau Virgil Van Dijk (76,2 triệu bảng), Benjamin Mendy (51,75) và John Stone (50). Nhưng ở hạng mục hậu vệ có tổng mức phí chuyển nhượng trong sự nghiệp cao nhất, Luiz giữ vị trí số 1: 99 triệu bảng, qua 4 lần chuyển CLB.
David Luiz: Giấc mơ có thật của chú nhóc cô độc trên chuyến bay năm nào
Sự nghiệp thăng trầm của một hậu vệ dị biệt
Và Luiz, người hôm nay chính thức bước sang tuổi 32, có lẽ đang chơi mùa giải cuối cùng tại Stamford Bridge. Hợp đồng Luiz - Chelsea sẽ hết hạn vào ngày 30/6 tới và cho tới thời điểm hiện tại các bên vẫn chưa tìm được tiếng nói chung trong việc gia hạn.
Chelsea là CLB chuyên nghiệp thứ 4 trong sự nghiệp cầu thủ của Luiz, cũng là CLB anh có thời gian khoác áo nhiều nhất: tổng cộng 7 mùa giải, qua 2 giai đoạn: 2010-2014 và 2016-nay. Những năm tháng chơi bóng trong màu áo Xanh Chelsea của Luiz, dĩ nhiên, đầy ắp thăng trầm.
Luiz gia nhập giai đoạn 2 mùa giải 2010/11 – mùa giải khép lại với việc Carlo Ancelotti bị sa thải, cùng Chelsea đăng quang Champions League năm 2012 trong một năm vô cùng biến động với những HLV đến và đi (Villas Boas, Di Matteo), góp công lớn giúp The Blues lên ngôi Europa 1 năm sau đó, trước khi đánh mất vị trí trong đội hình chính thức ở mùa giải 2013/14 vì không phù hợp với triết lý của HLV Jose Mourinho.
Sau hơn 2 năm tại PSG, Luiz trở lại Stamford Bridge, trở thành “trái tim” trong hàng thủ 3 người của sơ đồ 3-4-3 thời HLV Antonio Conte, nền tảng cho chức vô địch Premier League tuyệt đẹp mùa giải 2016/17. Để rồi vài tháng sau, chấn thương và mâu thuẫn với Conte khiến Luiz phải trải qua một mùa giải 2017/18 sắm vai “kẻ bên lề”.
Mùa này, nhờ được HLV Maurizio Sarri trọng dụng, Luiz ra sân 43 lần ở mọi đấu trường, là 1 trong 4 cầu thủ Chelsea có thời gian thi đấu thực tế ở Premier League nhiều nhất, bên cạnh thủ môn Kepa, thủ quân Azpilicueta và tiền vệ Kante. Nhưng đây lại là một mùa giải có quá nhiều biến cố của The Blues và cũng chẳng ai dám chắc Luiz có tiếp tục ở lại Stamford Bridge nữa không, khi mà bản hợp đồng giữa anh và Chelsea sẽ chính thức hết hạn vào ngày 30/6 tới.
Ở lại hay rời Chelsea sau sinh nhật tuổi 32?
HLV Sarri khẳng định “Luiz chắc chắn có một tương lai xán lạn ở Chelsea nếu cậu ấy ở lại”. Có tin đưa rằng BLĐ Chelsea đã đề nghị một mức lương mới, tăng từ 130 nghìn bảng/tuần lên hơn 200 nghìn bảng/tuần với Luiz. Nhưng chính sách chỉ gia hạn năm một với những cầu thủ ngoài 30 của Chelsea, dường như không làm Luiz thỏa mãn, dù anh vẫn thừa nhận bản thân ưu tiên việc gắn bó với Stamford Bridge.
Đây là mùa giải mà “hậu vệ tổng lực” Van Dijk được coi là hình mẫu hoàn hảo, tạo ra sức hút truyền thông vô cùng mạnh mẽ. Dĩ nhiên so sánh Luiz với Van Dijk chưa-bao-giờ-chơi-hay-đến-thế ở thời điểm hiện tại, có chút khiên cưỡng. Nhưng xét một cách toàn diện, Luiz đang có một mùa giải tốt trên phương diện cá nhân, khi anh đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong cái gọi Sarriball của ông thày người Italia.
Với Sarriball, những phẩm chất hay nhất của một trung vệ thích tấn công như Luiz được khai thác triệt để. Luiz đã có 2 bàn thắng và 3 pha kiến tạo mùa này. Anh là 1 trong 2 trung vệ có số lần sút cầu môn cao nhất toàn giải, là 1 trong 4 trung vệ thực hiện nhiều đường chuyền nhất kể từ khi Premier League 2018/19 khởi tranh, đồng thời đứng trong Top 3 trung vệ sở hữu nhiều key-pass (đường chuyền mở ra cơ hội ghi bàn) nhất. Số đường chuyền dài và chuyền ngắn chính xác nhất, Luiz cũng chễm chệ trong Top 5, anh cũng góp mặt trong Top 4 trung vệ có nhiều pha rê dắt bóng qua người thành công nhất.
Thực ra, những thông số chuyên môn thiên về kiểm soát bóng, kiến tạo lối chơi và hỗ trợ tấn công ấn tượng nêu trên là điều đỗi quá quen thuộc đối với những ai thường xuyên theo dõi Luiz và nó gần như đối lập hoàn toàn với những chỉ số khiêm tốn ở hạng mục phòng ngự của cầu thủ này. Luiz có lẽ là 1 trong những trường hợp dị biệt bậc nhất của bóng đá hiện đại: hậu vệ có tổng phí chuyển nhượng cao nhất lịch sử môn túc cầu, là trụ cột nhiều năm ở tuyển Brazil, là nhân vật quan trọng ở hàng thủ các CLB hàng đầu từ Benfica tới Chelsea hay PSG nhưng luôn “bị” coi là một hậu vệ không-biết-phòng ngự.
Giấc mơ bóng đá – giấc mơ của cha
Tất nhiên, thiên hạ đánh giá thế nào chẳng phải là điều mà Luiz bận tâm. Ở CLB nào, anh cũng chơi như thế, theo đúng cái chất của mình. Cái chất của một chàng trai gốc Sao Paulo mang trong mình “giấc mơ dang dở của cha” bước vào địa hạt bóng đá, trở thành cầu thủ chuyên nghiệp và chinh phục các đỉnh cao túc cầu.
“Cha từng kể với tôi rằng, thời trẻ ông có một giấc mơ lớn không thể thực hiện. Đó là trở thành một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Cha đã từng có một cơ hội khi được chọn vào đội dự bị Atletico Mineiro nhưng trước cảnh cơm áo gạo tiền, ông buộc phải đưa ra lựa chọn giữa việc theo đuổi giấc mơ và kiếm một việc có thể đảm bảo tài chính cho gia đình. Cha chọn vế thứ hai, trở thành một giáo viên, công việc có thu nhập khá. Cha luôn nói với tôi: “Sự nghiệp bóng đá của cha dừng lại để con có thể tiếp tục hành trình đó. Con cần nỗ lực và quyết tâm đến cùng để theo đuổi giấc mơ lớn của đời mình”.
Hành trình bóng đá của Luiz bắt đầu ở Học viện trẻ Sao Paulo, cùng cậu bạn thân gần nhà Thiago Silva (chính là Silva, người từng song hành với Luiz ở PSG và tuyển Brazil những năm qua) vào năm 1999, khi cậu 12 tuổi. Vị trí khởi nghiệp của Luiz, từ thuở nhóc tì, giai đoạn cầu thủ trẻ ăn tập ở Sao Paulo là tiền vệ trung tâm. Nó phần nào lý giải cho cách chơi bóng dị biệt của anh trong vai trò trung vệ ở các CLB hàng đầu sau này.
Nhưng ở Sao Paulo, Luiz lại không “đạt chuẩn” khi đá tiền vệ trung tâm, với yêu cầu thiên nhiều về phòng ngự. Luiz thể hiện tệ đến mức bị Học viện Sao Paulo thải loại chỉ sau 2 năm, khi cậu bước sang tuổi 14. Bị thải loại bởi CLB mà cả nhà là CĐV, CLB lớn nhất của thành phố, ở cái tuổi mới lớn đúng là nỗi đau mà Luiz không hề muốn trải nghiệm. Sau nhiều ngày thu mình trong căn phòng tối, Luiz nói với cha rằng cậu muốn một sự khởi đầu mới, xa nhà cũng được, miễn là có được một cơ hội để tiếp tục theo đuổi giấc mơ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp.
Thành phố Sao Paulo có hàng chục CLB bóng đá chuyên nghiệp nhưng chẳng ai quan tâm tới chú-nhóc-bị-thải-loại như Luiz. Cùng lúc ấy, cha Luiz nhận được cú điện thoại của một đồng nghiệp giáo viên tại Salvador (Bahia) nói rằng CLB Vitoria đang tổ chức một buổi tuyển chọn cầu thủ nhí dành cho các tài năng trên toàn quốc ở tuổi U15. Cha Luiz, ông Ladislau Marinho quyết định tổ chức một cuộc họp gia đình, bàn về khả năng đi thi tuyển bóng đá tại Salvador của cậu con trai duy nhất.
Ông Marinho và Luiz dĩ nhiên háo hức với cơ hội có thể nói là gần như cuối cùng này. Nhưng mẹ và chị gái của Luiz thì không. Bà Regina Celia buồn ra mặt trong khi chị Luiz – Isabelle Moreira thì khóc rưng rức. Lý do là bởi nếu Luiz được chọn (mà cả nhà Luiz đều tin vào khả năng này) thì cậu bé 14 tuổi chắc chắn phải sống xa nhà. Khoảng cách từ nơi ở của gia đình Luiz, tại Diadema, Sao Paulo đến đại bản doanh của CLB Vitoria tại Salvador – Bahia là gần 2000 km, tương đương với hơn 26 tiếng di chuyển nếu đi xe khách.
Hành trình hiện thực hóa giấc mơ
Một vấn đề nghiêm trọng khác là thời điểm đó nhà Luiz đang ở trong tình trạng khánh kiệt khi nghề giáo viên của ông Marinho không còn tạo ra nguồn thu nhập ổn định như trước nữa. Tất cả những gì mà cha Luiz có thể chuẩn bị cho cậu là một tấm vé may bay từ Sao Paulo tới Salvador và… hết. Thậm chí một đôi giày mới, nhà Luiz cũng không đủ tiền để mua cho cậu.
“Lần đầu tiên nó đi xa đến vậy, mà lại một mình. Ở Salvador, bạn tôi sẽ đón Luiz và đưa nó đến buổi dự tuyển của Học viện vitoria. Ơn Chúa, nó đã vượt qua thử thách đầu tiên. Và rồi, sau đó trong suốt 1 năm rưỡi, cả nhà không một lần được gặp nó. Lễ giáng sinh, ngày sinh nhật, tất cả những sự kiện quan trọng của Luiz, chúng tôi đều ở xa. Ngay cả việc chúc mừng những thành quả đầu tiên của nó, cũng chỉ là vài lời qua điện thoại nhà hàng xóm” – ông Marinho sau này kể lại.
Và đúng như lời của ông Marinho rằng, “bất chấp sống trong cồn cào nỗi nhớ, tất cả những thành viên của gia đinh đều tin vào lý do và quyết tâm Luiz trong việc lựa chọn việc theo đuổi giấc mơ của nó ở một nơi xa” bởi Luiz đích xác đã thành công với quyết định lớn của đời mình và khiến cả gia đình tự hào vì những gì anh đã làm được trong hơn 1 thập kỉ cầu thủ chuyên nghiệp.
Sau những tháng đầu tiên “khó ở” ở đội U15 Vitoria trong vai trò tiền vệ giữa hệt như những gì từng trải qua ở Sao Paulo, sự nghiệp của Luiz đã chứng kiến một bước ngoặt quan trọng khi các HLV của đội quyết định kéo anh thấp xuống 30m, chơi ở vị trí trung vệ trước lễ sinh nhật 16 tuổi. Luiz thực sự hứng thú với vai trò mới này và dù thỉnh thoảng vẫn mắc những sai lầm, cậu nhanh chóng trở thành một hiện tượng đặc biệt ở Vitoria: một trung vệ kiến tạo lối chơi và rất mắn bàn thắng.
18 tuổi Luiz lên đội một Vitoria, chơi tới 53 trận trong mùa giải đầu tiên và duy nhất 2006/07 cho CLB này trước khi lọt vào mắt xanh của các tuyển trạch viên tới từ châu Âu. Vụ chuyển nhượng tới Benfica diễn ra chỉ 1 năm sau đó. Và như người ta vẫn thường nói về một ngôi sao bóng đá: Phần còn lại là lịch sử. Sau Benfica là những thương vụ bom tấn gắn với cái tên Luiz từ Chelsea tới PSG và Chelsea, thêm một lần nữa.
Luôn có những đánh giá trái chiều về bất kì cầu thủ bóng đá nào trong thời đại này. Luiz dĩ nhiên không phải ngoại lệ. Nhưng sau tất cả, Luiz, chú nhóc 14 tuổi một mình lên chuyến bay từ Sao Paulo tới Salvador năm nào, đã thực hiện được giấc mơ lớn đời mình. Giấc mơ trở thành một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Cũng là giấc mơ mà cha anh luôn ấp ủ. Và giấc mơ ấy, của Luiz, chẳng phải cũng ghi dấu biết bao đỉnh cao với những danh hiệu vô địch ở cả Premier League, Champions League và Europa League hay sao?
Gần 40 tuổi, thay vì lựa chọn nghỉ hưu ở những bãi biển xinh đẹp, Nani vẫn tiếp tục chơi bóng. Chẳng quan trọng là Manchester United lừng danh thế giới, Valencia đình đám một thời hay Sporting Lisbon giàu truyền thống, chỉ cần được ra sân và cống hiến, như thế là đủ mãn nguyện đối với ngôi sao người Bồ Đào Nha.
Sau khi đặt chân đến Man Utd, tân HLV Ruben Amorim đã có cuộc phỏng vấn đầu tiên với phóng viên của CLB là Harry Robinson, ngay tại sân Old Trafford. Trong cuộc phỏng vấn với truyền thông nội bộ này, nhà cầm quân trẻ người Bồ Đào Nha đã giải thích lý do anh chọn đến đội chủ sân Old Trafford, cũng như khái quát về triết lý bóng đá của mình. Và đây là toàn bộ nội dung cuộc phỏng vấn ấy.
Từ một cái tên từng nổi lên tại xứ sở sương mù trong màu áo Newcastle cách đây gần một thập kỷ, rồi bất ngờ ngụp lặn bởi những ca chấn thương, Ayoze Perez giờ đây đã quay trở về quê hương Tây Ban Nha ấm áp và trở thành nguồn cảm hứng kỳ lạ mang đến nét tươi mới cho Villarreal trong mùa giải năm nay.
Những lời tâm sự được chính cựu danh thủ Adriano viết trên website The Players’ Tribune, về nhịp sống tại khu ổ chuột nơi anh sinh thành, về quyết định rời bỏ thế giới bóng đá đỉnh cao hào nhoáng để tìm lại về nơi đây.