Làm thế nào để một đội bóng chỉ ghi trung bình 1,64 bàn thắng mỗi trận tại Premier League lại đang nắm lợi thế lớn nhất trong cuộc đua giành vé dự Champions League mùa tới? Đó chắc chắn là câu hỏi mà nhiều người đã từng đặt ra với Arsenal của Mikel Arteta, nhưng không hẳn ai cũng có câu trả lời thỏa đáng cho riêng mình. Bí quyết đến từ sự chắc chắn ở hàng phòng ngự!
Lịch để bàn 2025 - ấn phẩm ĐẶC BIỆT dành riêng cho fan bóng đá. Mang cả thế giới bóng đá đến với bàn làm việc của bạn!
Có một thống kê chỉ ra rằng, kể từ sau chuỗi 3 trận thảm hại hồi đầu mùa với 9 lần phải vào lưới nhặt bóng, Arsenal chỉ chịu thêm 20 bàn thua trong 22 trận tiếp theo. Đồng thời chỉ có 4 đối thủ ghi vào lưới của họ nhiều hơn 1 bàn. Hai trong số đó là trước Liverpool và Manchester City, và gần nhất là trong chiến thắng 3-2 trước Watford cách đây vài ngày.
Phải khẳng định rằng hàng thủ của Arsenal trong buổi chiều tại Vicarage Road tuần trước đã có một chút chệch choạc khi vị trí hậu vệ cánh phải được trấn giữ bởi Cedric Soares không đem lại sự yên tâm như Tomiyasu Takehiro – người đã vắng mặt 5 trận đấu gần nhất tại Premier League vì chấn thương. Bộ tứ vệ đã để đối thủ tung ra tổng cộng 14 pha dứt điểm về phía khung thành của Aaron Ramsdale, nhiều nhất kể từ sau chiến thắng 1-0 trước Wolverhampton vào ngày 10/02/2022, trận đấu mà Pháo thủ phải chơi thiếu người từ phút 69, sau tấm thẻ đỏ của Gabriel Martinelli.
Nhưng nếu nhìn vào tổng quát, dễ dàng nhận thấy chất lượng chuyên môn của Arsenal dưới triều đại Mikel Arteta ngày càng được cải thiện. Minh chứng rõ ràng nhất là việc họ nắm lợi thế trong cuộc đua giành vé dự Champions League mùa tới với 48 điểm sau 25 vòng đấu, hơn 14 điểm so với chính họ tầm này năm ngoái. Khác biệt đến từ các tân binh mà chiến lược gia người Tây Ban Nha đưa về ở kỳ chuyển nhượng mùa hè 2021. Đặc biệt phải kể tới bộ đôi thủ thành Ramsdale và trung vệ Ben White.
Hàng phòng ngự của Arsenal dưới triều đại Mikel Arteta đang được tổ chức tốt.
Ramsdale tất nhiên là rất xuất sắc với những pha cứu thua xứng đáng nhận giải đề cử của PFA. Thủ thành người Anh cũng đang nằm trong Top 3 “người gác đền” giữ sạch lưới nhiều nhất giải đấu với 11 lần, chỉ kém Ederson của Man City (15 lần) và Alisson Becker của Liverpool (14 lần). Nhưng các Gooners cũng đừng bao giờ quên sự khác biệt mà Ben White mang đến.
Đã xuất hiện không ít cái nhướng mày sau khi tân binh trị giá 50 triệu bảng này cập bến Emirates hồi đầu mùa, một phần vì giá cả, một phần xuất phát từ việc Ben White mới chỉ chơi bóng tại Premier League vỏn vẹn một mùa giải duy nhất. Nhưng như những gì mà HLV Mikel Arteta đã nói:” Chúng tôi đưa cậu ấy về đây vì tin rằng cậu ấy sẽ làm nên những điều khác biệt cho hàng phòng ngự”. Đó là một câu nói có phần chung chung, tuy nhiên nếu muốn biết vì sao Mikel Arteta cần Ben White cho công cuộc tái thiết đến vậy thì chúng ta phải quay ngược lại thời gian trước khoảng thời gian đó thêm một năm nữa.
Cụ thể, trong trận thua 1-3 trước Liverpool tại Anfield vào cuối tháng 9/2020, trận đấu mà Arsenal thậm chí đã có lợi thế dẫn bàn ở phút 25 nhưng vẫn thất bại, trong phòng họp báo khi được hỏi về sự khác biệt lớn nhất của hai đội, Mikel Arteta đã nói rằng: “Khi đội bóng của bạn vượt qua lớp pressing của hàng tiền vệ Liverpool, bạn sẽ phải đối mặt với Virgil van Dijk. Và khi cậu ta lấy lại bóng, thực hiện một đường chuyền dài 50m chính xác cho Mohamed Salah, họ tấn công và bỏ qua luôn tuyến pressing phòng ngự của bạn. Đó chính là sự khác biệt”. Nhìn Van Dijk thi đấu, chắc hẳn Mikel Arteta cũng rất muốn có một Van Dijk 2.0 cho riêng mình.
Có thể khẳng định rằng, rất khó để tìm kiếm một trung vệ xuất sắc và toàn diện như Van Dijk ở thời điểm hiện tại. Thậm chí điều này gần như không khả thi, ngay cả khi đội bóng nào đó sẵn sàng chi đậm. Thế nhưng nếu tìm kiếm một người có tiềm năng phát triển, sở hữu một phần nào đó lối chơi như Van Dijk thì đó lại là một câu chuyện khác. Ben White là một người như vậy. Cựu cầu thủ của Brighton là mẫu trung vệ hiện đại, sở hữu lối chơi điềm tĩnh, chơi chân tốt, nhanh nhẹn, đồng thời có khả năng tịnh tiến bóng lên phía trên.
Ben White nổi bật với kỹ năng tịnh tiến bóng từ hàng phòng ngự lên phía trên.
Bóng đá Anh đã thay đổi rất nhiều trong vài năm trở lại đây. Hiện tại, hầu hết các đội bóng nếu muốn thành công ít nhiều đều phải chơi pressing rát. Cứ nhìn cái cách Manchester City đánh bại Manchester United với tỉ số 4-1 chúng ta sẽ hiểu ra vấn đề. Cũng chính vì vậy, trung vệ hiện đại cũng được đòi hỏi phải chơi chân tốt chẳng kém gì các tiền vệ trung tâm, mục đích để phân phối bóng, để thoát pressing trước nỗ lực áp sát của đối thủ. Dễ hiểu khi những trung vệ chơi chân kém giờ khó có chỗ trong đội hình của những đội bóng lớn. Shkodran Mustafi và Sokratis là hai ví dụ điển hình. Cả hai đều phải “xách balo lên và đi” ở mùa trước mà Arsenal thậm chí còn chẳng thu được bất cứ khoản tiền chuyển nhượng nào dù vẫn còn hợp đồng.
Đối với Ben White thì lại khác. Mùa trước, cầu thủ sinh năm 1997 là trung vệ có số lần qua người nhiều nhất tại Premier League. Số lần kéo bóng, được chuyên trang Opta định nghĩa là dẫn bóng về phía trước từ 5 mét trở lên, thậm chí còn ấn tượng hơn với 51 lần. Điều này tiếp tục được duy trì ở mùa giải năm nay. Với một đội bóng thiếu chiều sâu ở tuyến giữa như Arsenal, việc sở hữu một trung vệ biết tịnh tiến bóng lên phía trên như vậy là một điều đáng trân quý, bởi lẽ chí ít Ben White cũng sẽ làm giảm áp lực của hàng tiền vệ đối phương lên bộ đôi Granit Xhaka – Thomas Partey.
Để nói về tầm quan trọng của Ben White trong đội hình Arsenal, chúng ta cứ nhìn vào số trận anh ra sân. Tại Premier League 2021/2022, Ben White đã đá chính tổng cộng 23 trận đấu cho Arsenal với tổng cộng 2070 phút, nhiều hơn bất cứ cầu thủ nào trong đội. Ben White cũng đang là người dẫn đầu về số lần tắc bóng mỗi 90 phút với trung bình 1.4 lần/trận. Tuy nhiên, anh mới chỉ phải nhận đúng 1 thẻ vàng. Điều này cho thấy được sự chính xác ở mỗi pha ngăn chặn đối thủ của trung vệ này kể từ đầu mùa.
Cũng chính vì lối chơi điềm tĩnh, thiên về đầu óc, mà anh rất hiếm khi nhận phải chấn thương. Trong 2 năm khoác áo Leeds và Brighton, Ben White chỉ nghỉ vỏn vẹn 4 trong số 86 trận nếu chỉ tính riêng ở đấu trường quốc nội. Bên cạnh đó, Ben White cũng đứng thứ 4 tại Arsenal nếu xét về số đường chuyền mỗi 90 phút (54). Kèm theo đó là tỉ lệ chuyển bóng chính xác trung bình của anh cũng nằm ở mức 84.2%. Một trong những màn trình diễn ấn tượng nhất của Ben White đó là trong chiến thắng 3-1 trước Tottenham ở lượt đi, trận đấu mà anh có 7/8 đường chuyền dài chính xác.
Ben White cũng rất nổi bật với những tình huống chuyền dài chính xác
Nói như vậy không có nghĩa bom tấn trị giá 50 triệu bảng của Arsenal là một trung vệ toàn diện. Như đã nói ở trên, tính từ “toàn diện” chỉ nên dùng để miêu tả về Van Dijk bên phía Liverpool. Ben White còn cách trình độ của trung vệ người Hà Lan một quãng đường dài. Để biết tại sao người viết lại đưa ra nhận định như vậy, chúng ta hãy đi sâu vào các thông số phòng ngự của Ben White?
Sự thật thì Ben White không mạnh trong các tình huống tranh chấp tay đôi đòi hỏi nền tảng thể chất cao. Anh chỉ giành chiến thắng trong tổng số 103/187 tình huống, đạt 55%. Nếu so với những trung vệ hàng đầu như Van Dijk (72,6%) hay Thiago Silva (68,4%) thì chưa đạt yêu cầu. Tỉ lệ không chiến thành công của Ben White cũng chỉ dừng ở 61% dù anh cao tới 1,86m.
Tuy vậy, những thông số kể trên cũng chỉ nên dừng ở mức đánh giá tương đối. Bởi lẽ ngay cả Ruben Dias – trung vệ số một của Man City cũng chỉ có tỉ lệ tranh chấp thành công đạt 51%. Hay như Harry Maguire, nếu chỉ nhìn vào tỉ lệ tranh chấp để đánh giá tổng quát, có lẽ trung vệ của Man Utd đã “ngồi cùng mâm” với Van Dijk bởi trung vệ người Anh có tỉ lệ tranh chấp chiến thắng lên đến 65%.
Nói như vậy để biết, Ben White vẫn cần cải thiện thể chất. Sở dĩ tân binh của Arsenal có thể chơi tốt kể từ đầu mùa, đơn giản vì anh được HLV Mikel Arteta bố trí thi đấu giữa hai cầu thủ có khả năng tranh chấp cực tốt là Tomiyasu và Gabriel. Chính vì lý do đó, khi Tomiyasu phải ngồi ngoài vì chấn thương, đã có những sự chệch choạc ở hàng thủ, khi Cedric Soares chưa bao giờ được đánh giá cao bởi khả năng phòng ngự. Tuy nhiên, “khéo ăn thì no, khéo co thì ấm”, Arsenal vẫn tạm thời sống tốt bằng việc Thomas Partey thường xuyên được yêu cầu hỗ trợ hành lang cánh của Cedric Soares.
Từ chỗ phải sử dụng sơ đồ 5 cầu thủ phòng ngự ở các mùa trước, với Tomiyasu – Ben White – Gabriel - Kieran Tierney, HLV Mikel Arteta gần như yên tâm hoàn toàn với sơ đồ 4-2-3-1 sở trường. Thống kê cho thấy, Arsenal chỉ thua 1 trận duy nhất tại Premier League mà bộ tứ này cùng ra sân ở đội hình xuất phát. Đó là trận thua 1-2 trước Man City vào ngày đầu tiên của năm 2022 và họ cũng chỉ thua trong thế chơi thiếu người.
Phải khẳng định rằng Ben White chính là thủ lĩnh trong tập thể ấy. Không quá khi nói bom tấn trị giá 50 triệu bảng đã góp công lớn khi kết nối các vệ tinh xung quanh để biến hàng thủ từng là điểm yếu chết người của Arsenal trở nên vững chắc hơn bao giờ hết. Tổng cộng 27 lần ra sân trên mọi đấu trường, 13 trận giữ sạch lưới, 24 bàn thua và chỉ 1 thẻ vàng duy nhất, đó chính là cái cách Ben White đi vào tiềm thức của các Gooners.
Trong quá khứ, chưa bao giờ Arsenal bạo chi vì một trung vệ đến vậy. Nhưng chắc chắn rằng khi nhìn lại chặng đường đã qua của mùa giải, BLĐ đội bóng sẽ cảm thấy quyết định có phần liều lĩnh của mình giờ đây lại xứng đáng đến từng đồng. Có lẽ đã đến lúc bom tấn cần được thừa nhận!
Trong số tất cả những điều Pep Guardiola nói về những khó khăn của Manchester City sau thất bại 1-4 trên sân Sporting Lisbon, có một câu trả lời của ông cho một câu hỏi không liên quan có lẽ là điều đáng chú ý nhất.
Trận đấu khép lại, Luis Diaz rời sân Anfield với danh hiệu "Cầu thủ xuất sắc nhất trận" và ôm quả bóng Champions League sau khi đã lập một cú hattrick vào lưới Bayer Leverkusen. Và vẫn như thường lệ, trên quả bóng ấy lại có đầy đủ chữ ký của đồng đội để giúp Diaz lưu giữ lại chút kỷ niệm về một đêm huyền ảo của mình tại Anfield.