Từ lâu nay, người ta coi Brazil là mảnh đất của bóng đá. Là đất nước duy nhất 5 lần vô địch World Cup, túc cầu trở thành giá trị truyền thống của người dân Brazil, giống như vũ điệu Samba.
Nhưng đó là những gì diễn ra trong quá khứ. Hơn 2 tuần trước khi World Cup 2014 khởi tranh trên chính mảnh đất này, sự nhiệt tình, háo hức cho giải đấu dường như đang cố tình lảng tránh.
 |
Thực tại nhấn chìm đam mê
Năm 2008, một năm sau khi Brazil chính thức giành quyền đăng cai World Cup 2014, 79% số người trả lời cuộc thăm dò của hãng Datafolha ủng hộ sự kiện này. Tháng 4 năm nay, con số giảm xuống còn 48%. Các cuộc thăm dò tương tự khác trong năm nay cho thấy 55% số người được hỏi cho rằng sự kiện thể thao này mang nhiều hại hơn lợi cho chính phủ và người dân Brazil. Ước tính chi phí cho World Cup đã đội lên tới 11 tỷ USD (chủ yếu cho đầu tư sân vận động và cơ sở hạ tầng), trong khi dự báo về số tiền thu về vẫn vô cùng ảm đạm.
Những con đường vốn thường được trang hoàng với biểu ngữ, các bức tranh tường và trên đường phố trước các sự kiện lớn, giờ đây vẫn thiếu sức sống. Nếu có, đó là những bức tranh mỉa mai World Cup.
Đau lòng hơn cả là cảnh những người biểu tình chặn xe buýt chở đội tuyển Brazil đang trên đường tới trung tâm huấn luyện hôm 26/5 (giờ địa phương). Ngồi trên xe Neymar, Dani Alves, nhìn xuống đám đông với ánh mắt ngạc nhiên pha lẫn cảm xúc hoang hoải.
Vấn đề nhân khẩu học
Ngoài những cuộc biểu tình, đình công, có một nguyên nhân khác ảnh hưởng tới sự nhiệt thành của người dân Brazil dành cho World Cup. Đó chính là nhân khẩu học. Đất nước Brazil chỉ đơn giản là đã trưởng thành, lớn tuổi hơn và bận rộn hơn so với thời điểm họ giành chiến thắng World Cup ở những thập kỷ trước. Thực tế đó khiến họ ít có thời gian để ăn bóng đá, ngủ bóng đá.
Theo số liệu của cơ quan thống kê Nomura and IBGE, tỷ lệ dân số Brazil ở độ tuổi 15-24 đã giảm từ 21% vào năm 1980 tới 17% ở thời điểm hiện tại. Trong khi đó, số lượng người Brazil ở độ tuổi lao động từ 25-29 tuổi, tăng từ 35% (1980) tới 48%. Những người trong độ tuổi này giờ đây phải làm việc đầy đủ mỗi ngày, sự quan tâm dành cho bóng đá vì thế giảm sút.
Tỷ lệ thất nghiệp tại Brazil cũng vào diện thấp, chỉ 4,9% vào tháng 4 năm nay so với con số 12% của thập kỷ trước. Nhiều người trẻ được học hành chu đáo hơn, qua phổ thông và lên đại học. Tỷ lệ dân Brazil học trọn 9 năm giáo dục phổ cập hoặc hơn đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua.
Cho tới nay, xu hướng nhân khẩu học như trên đã mang lại lợi ích cho Brazil. Sức tăng của lực lượng lao động chậm lại và tỷ lệ những người trẻ tuổi giảm, giúp hạn chế tỷ lệ thất nghiệp ngay cả trong thời điểm kinh tế tăng trưởng yếu nhất. Nhưng về tương lai, họ sẽ phải vật lộn với khoản lương hưu khổng lồ.
Brazil sẽ có nhiều thời gian để chuẩn bị cho những thách thức đó. Hiện tại, điều đáng lo nhất là sự thờ ơ của công chúng với World Cup. Chính phủ đang làm hết sức để quảng bá giải đấu với những băng rôn miêu tả nó là “World Cup vĩ đại nhất của mọi thời đại”. Nhưng với những ám ảnh thực tại về giao thông, y tế, lương bổng, giáo dục của con cái..., người Brazil khó có thể sống hết vì đam mê, dẫu nó đã là một phần của truyền thống.
Theo Thẻ Thao Văn Hoá
Brazil
