Chào mừng đến với Ngũ Quốc Túc Cầu! Bạn thức giấc khi nghe thấy tiếng còi thổi bên tai. Đằng sau bạn là đống đổ nát từ con tàu của mình và 10 người bạn đồng hành ướt nhẹp, lấm lem áo quần. Trước mặt bạn là một gã Glaswegian có đôi mắt buồn, trông dày dạn sương gió, mặc một chiếc áo khoác có thêu hình hai cây búa bắt chéo nhau trên ngực. Ông ta thổi còi một lần nữa và ném một thứ gì đó hình cầu vào đầu bạn.
“Còn chờ gì nữa, anh bạn?” ông ta hét lên. “Đưa nó vào ‘vùng đặc biệt’ mau lên!”
“Cái quái gì cơ?”
“Ngậm mồm lại và đưa nó vào ‘vùng đặc biệt’, thằng đần,” ông ta nói, nhặt cái thứ hình cầu kia lên và ném nó vào bạn một lần nữa. Lần này nó bật ra khỏi trán và hạ cánh trong lòng bạn. Bề mặt của nó có những đường rãnh, màu sắc sặc sỡ và được trang trí bằng các chữ rune khó hiểu, ngoài ra còn có một cái đầu sư tử màu tím (logo Premier League) và một dấu ngoặc kỳ lạ (logo của Nike).
Rõ ràng là lão già kia sẽ không ngừng tiếng còi đinh tai nhức óc của mình cho đến khi bạn đưa quả bóng của ông ta đến nơi nào đó, vậy nên bạn cố đứng dậy và dẫn đoàn người của mình lê bước trên bãi biển xám lạnh đến một con đường. Một biển báo chỉ về bên trái ghi “ROUTE ONE”. Còn ở bên phải, bạn có thể thấy một đồng bằng tuyết trải dài về phía những ngọn núi xa xôi.
(*Route one: Thuật ngữ chỉ một lối tấn công trực diện, cố nhồi bóng lên cho hàng công nhanh nhất có thể bằng những đường chuyền dài ngay khi đoạt được bóng.)
Khi bạn vẫn đang mù mờ chưa hiểu nổi cái thứ gọi là ‘vùng đặc biệt’ rốt cuộc là gì, thì gã người Scotland kia không biết đã đến bên cạnh bạn từ lúc nào và tiếng còi inh ỏi của ông ta tiếp tục tấn công não bạn. Bạn bắt đầu bước đi về hướng đồng bằng tuyết, hy vọng thời tiết bên đó sẽ đủ lạnh để khiến ông ta không còn bám theo bạn nữa.
“Vương Quốc Phản Công à? Anh bạn sẽ cần đến thứ này đấy!” ông ta lôi ra một cuộn giấy rồi ném nó cho bạn khi cả đoàn đang cố chuồn đi càng nhanh càng tốt.
VƯƠNG QUỐC PHẢN CÔNG
Một tuần phiêu lưu đã đưa đoàn của bạn băng qua một lãnh nguyên băng giá có những lều tuyết nằm rải rác. Bạn cho người dân địa phương xem quả bóng của mình và họ đá nó một cách vụng về trên băng. Dường như chẳng ai ở đây biết “đưa nó vào ‘vùng đặc biệt’” là gì cả, ngay cả khi họ hiểu được bạn đang nói gì – thật khó để trò chuyện với người dân ở đây. Họ dùng những ngôn ngữ hết sức khó hiểu: Ý, Tây Ban Nha, Broad Norfolk, Black Country.
Thành thật mà nói, những người này có vẻ thích cản trở bạn đá quả bóng hơn là tận hưởng việc chơi với nó, nghe hơi kỳ lạ nhỉ? Nhưng miễn là bạn không đến quá gần, thì họ sẽ là một đội khá hiền lành.
Đi xa hơn trên bờ biển đầy tuyết, bạn sẽ gặp một tu sĩ.
Thật ra thì anh ta tự nhận mình là một nhà phân tích dữ liệu bóng đá – một phương ngữ rất khó nghe từ cách nói của người dân địa phương, nhưng có vẻ như nó đồng nghĩa với tu sĩ hoặc đạo sĩ / pháp sư hay đại loại thế khi dịch sang tiếng Anh.
Người tu sĩ kể với bạn rằng Vương Quốc Phản Công đang có chiến tranh, trước không chỉ 1 mà là tận 4 kẻ địch. Ngũ Quốc luôn xảy ra chiến tranh. Anh ta nói không ai nhớ chính xác chuyện này bắt đầu như thế nào, nhưng toàn bộ cuộc xung đột liên quan đến một quả bóng.
“Là thứ này ư?” Bạn nói, lôi quả bóng của gã Scotland ra từ túi hành lý của mình.
Hàng loạt sắc thái xuất hiện trên khuôn mặt của người tu sĩ. Bạn không chắc liệu anh ta từng đá thứ này trong đời chưa.
“Chuẩn rồi đấy,” anh ta nói. “Đặt nó xuống, rồi tới đây xem cái này nè.”
Khi anh ta trải một trong những cuộn giấy da mang theo bên mình lên một tảng đá, bạn nhận ra đó là một tấm bản đồ. Ngũ Quốc Bóng Đá đều được vẽ trên đó: Vương Quốc Phản công nằm trên tuyết trắng; Vương Quốc Chuyển Trạng Thái có màu nâu đất nẳm ở phía Tây Bắc; và xa hơn nữa, nhìn về phía Bắc, Vương Quốc Kiểm Soát Bóng có màu vàng. Con tàu của bạn chắc chắn đã mắc cạn gần biên giới với Vương Quốc Dựng Xe Buýt có màu xám rộng lớn, còn Vương Quốc Bóng Dài Và Pressing được thể hiện bằng một màu đỏ nhỏ bé trên một bán đảo núi lửa ở phía Tây Nam.
Người tu sĩ giải thích rằng, toàn bộ năm vương quốc này đã được Đấng Tối Cao tạo ra bằng cách kết hợp những phép thuật như “thuật toán giảm kích thước UMAP” và “mô hình hỗn hợp Gaussian”, ngoài ra còn có một cuốn sách thiêng liêng được gọi là FBref. Các dân tộc được phân loại dựa trên phong tục tập quán của họ khi có và không có bóng. Bạn khịt mũi trước màn kể chuyện sặc mùi huyền ảo đó và gạt anh ta sang một bên để xem kỹ hơn góc bản đồ của mình.
Vương quốc Phản Công
Sẽ là một cuộc hành trình đầy gian nan để tìm được thứ gọi là “vùng đặc biệt” này. Bạn định nhờ người tu sĩ chỉ đường, nhưng anh ta lại đang say sưa lục lọi đống giấy da của mình một lần nữa, miệng không ngừng lẩm bẩm “những lần chạm bóng ở khu vực 1/3 cuối sân đối phương”, “cự ly chuyền bóng tịnh tiến trung bình” rồi tới “số lần pressing mỗi 90 phút”. Vì lo lắng không biết anh ta tính sử dụng bùa chú gì, bạn vội vã vơ lấy tấm bản đồ của anh ta và chuồn mất.
Khi dừng lại để cất tấm bản đồ mình vừa chôm được, bạn nhận thấy một thứ khác ở trong túi hành trang của mình: Cuộn giấy mà gã người Scotland đã ném cho bạn. Đó là một cẩm nang về các khuynh hướng văn hóa của Vương Quốc Phản Công.
May mắn thay, có những ghi chú ở mặt sau của tờ giấy da giải thích ý nghĩa của thứ này. Ba chấm màu xanh lá bên cạnh mục “tần suất chuyền bóng chính xác” có nghĩa là họ đá quả bóng đến cho nhau với độ chính xác ở mức trung bình, đó quả thật là một mô tả khái quát về những gì bạn đã nhìn thấy ở các ngôi làng lều tuyết.
Nhưng năm chấm đỏ ở phía bên kia của cùng một mục có nghĩa là các đối thủ của họ trên chiến trường đá quả bóng đến cho nhau với độ chính xác cao hơn. Chả trách người dân ở xứ lạnh này không thích bạn có bóng ở gần họ.
Nghiên cứu kỹ hơn một vài mục khác, bạn nghĩ rằng đây là một vương quốc nhược tiểu. Họ thích tấn công thông qua những pha chọc khe – bạn cho rằng đây là một lối đánh tích cực – nhưng đồng thời cũng sử dụng rất nhiều quả tạt, một kiểu tấn công có vẻ chẳng hay ho gì.
Họ thích dùng những đường chuyền trực diện, bóng dài và chuyền đổi cánh, trong khi các đối thủ có khuynh hướng chuyền ngắn.
Họ pressing không thường xuyên và kém; đối thủ của họ làm điều đó thường xuyên và tốt.
Họ rê dắt bóng quá nhiều. Họ để mất bóng quá nhiều. Ngoài ra, một mục gọi là “field tilt” (tần suất chạm bóng, chuyền bóng ở khu vực 1/3 cuối sân đối phương) cho thấy lối chiến đấu của Vương Quốc Phản Công thiên nặng về phòng ngự.
Dù cho “vùng đặc biệt” là gì, bạn đinh ninh rằng mình sẽ không thể tìm thấy nó ở đây.
Đoàn của bạn tiếp tục hành quân về phía Nam, băng qua một vùng toàn những ngôi làng nhỏ dùng tiếng Pháp, và rẽ phải tại Spezia để vào Vương Quốc Dựng Xe Buýt.
VƯƠNG QUỐC DỰNG XE XUÝT
Một sứ giả chào đón bạn ở biên giới, kể lại rằng anh ta đã được cử đến phương đông cách đây 2 tuần bởi vị thủ lĩnh đáng kính của mình, Sir Moyesy của West Ham, để chuyển cuộn giấy này cho một du hành giả – chính là bạn. Thật bất ngờ “Sir Moyesy” chính là lão già thổi còi inh ỏi trên bờ biển.
Vương quốc dựng xe buýt
Thoạt nhìn, rất khó để nhận ra nhiều điểm khác biệt so với Vương Quốc Phản Công.
Tại đây cũng vậy, người bản xứ rất tệ trong việc đá quả bóng đến cho nhau, chẳng giỏi pressing, phát triển bóng từ tuyến phòng ngự cực kém.
Thậm chí, các cộng đồng ở Vương Quốc Dựng Xe Buýt dường như đá quả bóng tới cho nhau còn tệ hơn cả những người láng giềng – chuyền bổng, chuyền dài nhiều hơn và nhanh hơn, trông như thể chẳng quan tâm đến độ chính xác.
Kết quả là họ dẫn bóng rất ít và thường xuyên bị “việt vị”– một thuật ngữ dùng để mô tả khi một tay trinh sát bị tóm cổ phía sau các tuyến của địch.
“Chẳng phải cả nước đều tệ đến vậy đâu. Có một số cộng đồng ở vương quốc này thực sự chiến đấu khá giỏi. Thành phố của tôi là một ví dụ, hoặc những người Đức ở ven hồ Europa Conference,” người sứ giả phân trần.
Theo như tấm bản đồ, đây là một vương quốc rộng lớn, được các dãy “Bóng dài” lởm chởm chia thành những vùng lãnh thổ riêng biệt. Bạn sẽ phải chọn đường đi một cách cẩn thận.
Vương quốc dựng xe buýt
Ít nhất bạn có thể khẳng định rằng những buổi đêm ở Genoa và Hertha rất tẻ nhạt. Các đội quân tại Everton có vẻ được huấn luyện tốt hơn, nhưng lại có tinh thần rất mong manh. Khi tiếp tục đi trên con đường đã chọn, bạn nhận ra mình đã mắc một sai lầm khủng khiếp khi không rẽ sang hướng Bắc tại đỉnh Dyche, tiến về phía những pháo đài bên hồ mà người sứ giả đã kể.
Có một con đường mòn dẫn ra bờ biển ROUTE ONE. Đó là một nơi hoang vắng, lộng gió và có cực ít cư dân bán hoang dã sống ở đây trông có vẻ nghĩ ra được ý tưởng nào hay ho hơn bạn về những gì nên làm với quả bóng.
Thậm chí khi bạn thử đá nó đến cho những người vệ binh ở Cadiz, họ đã bỏ chạy và la hét, rồi còn đánh rơi vũ khí của mình trên tuyết (ám chỉ lối chơi có khuynh hướng cầm bóng cực ít).
Đây không thể nào là con đường dẫn đến ‘vùng đặc biệt’, phải chứ?
VƯƠNG QUỐC BÓNG DÀI VÀ PRESSING
Mặt đất hoang tàn của Vương Quốc Dựng Xe Buýt nhường chỗ cho mặt đất nứt nẻ do lửa ngầm bốc lên. Những kẻ man di sống ở đây cũng khiếp sợ quả bóng chẳng kém gì các cư dân ở Route One, nhưng bạn có thể cảm nhận được một kế hoạch tấn công rõ ràng hơn. Thật vậy, tuy đấu pháp của họ dường như liên quan đến việc sử dụng bạo lực vô tội vạ đối với bất cứ thứ gì di chuyển, nhưng đó vẫn là một kế hoạch.
Các cư dân đủ cởi mở để đưa cho bạn cuộn giấy ghi chép về phong tục tập quán của họ.
Những bộ lạc Tây Ban Nha nhỏ bé ở nơi đây – Granada, Alaves, Getafe, Osasuna – đã tồn tại trong các điều kiện hết sức khắc nghiệt bằng cách sử dụng lối chiến đấu hoàn toàn khác với những vương quốc còn lại.
Rõ ràng là bạn vẫn chưa ra khỏi Route One, nhưng không giống như các ngôi làng ở Vương Quốc Dựng Xe Buýt và Vương Quốc Phản Công, những đội quân man di này pressing và phạm lỗi một cách điên cuồng.
Không phải lúc nào phong cách này cũng phát huy tác dụng để giúp họ giữ quả bóng tránh xa những khu vực nguy cơ cao (đó dường như là ý tưởng chung của toàn vương quốc), tuy nhiên, nó cực kỳ hiệu quả trong việc khiến các đối thủ cũng hành động như chính những bộ lạc của vùng đất này. Trong một cuộc chiến bẩn thỉu, đương nhiên những kẻ man rợ hơn sẽ giành chiến thắng.
Khét tiếng nhất nơi đây chính là lãnh chúa Bordalas. Chắc chắn có chuyện gì đó nghiêm trọng vừa xảy ra ở vương quốc này. Bằng cách mua chuộc một số binh lính bằng rượu, bạn được nghe kể rằng Bordalas gần đây đã cướp phá thành phố Valencia một thời kiêu hãnh, và vơ vét tất cả những gì mà đội quân của ông ta có thể mang theo trở về địa bàn.
“Điều buồn cười là,” người lính nói. “Cũng nhờ chuyện đó mà chúng tôi đã trở nên mạnh mẽ hơn.” Valencia hiện tại trông đủ vững chắc khi được vây quanh bởi những chiếc cọc gỗ sắc nhọn, nhưng đây vẫn không phải là nơi bạn đang tìm kiếm.
VƯƠNG QUỐC CHUYỂN TRẠNG THÁI
Thật hạnh phúc khi thoát được khỏi các lãnh thổ khắc nghiệt ở phía Nam để đến với Vương Quốc Chuyển Trạng Thái ôn hòa hơn nhiều. Vùng đất này sẽ phải mất nhiều tuần để vượt qua, và nó được chia đôi bởi “Thung Lũng Meh” rộng lớn và núi “Đứng Giữa Bảng Xếp Hạng”. Bạn quyết định dựng trại và cử người đi trinh sát.
(*Thung lũng Meh: Thuật ngữ được Thom Lawrence của Statsbomb tạo ra qua lập luận rằng, phạm vi giá trị của các hành động có thể xảy ra trong một trận đấu – nếu được minh họa – sẽ dốc đứng ở hai đầu sân và chùng xuống tận 0 ở trung tuyến – như thể một thung lũng.)
Khi họ quay trở lại, các trinh sát viên đi về phía đông đã kể về những thị trấn yên bình nằm quanh rừng “Tầm Thường” – một nơi mà mọi thứ đều chỉ gói gọn trong hai chữ “trung bình”. Còn những người đi về phía Tây thì lại trở về trong tình trạng phờ phạc và kiệt sức sau khi bị truy đuổi quyết liệt (tức pressing) bởi các bộ lạc đi săn theo nhóm để tiêu khiển.
Điều buồn cười là, cả hai đức tin hiện hữu ở vương quốc này – kiểm soát bóng ở phía đông, pressing ở phía tây – đều tầm thường như nhau trên chiến trường. Không phe cánh nào của Vương Quốc Chuyển Trạng Thái ổn định trong khâu tấn công cả.
Bất chấp sự giàu có và quyền lực tương đối, những thành phố này dường như không sẵn lòng hoặc không thể học hỏi lẫn nhau, chia sẻ những ý tưởng từ bờ biển bên này sang bờ biển bên kia – một điều mà nếu làm được sẽ hoàn toàn có thể khơi dậy một loại hình khai sáng văn hóa nào đó.
Kết quả là — hãy xem cuộn giấy do một trong những trinh sát viên mang về nào.
Vương quốc này hoàn toàn trung bình trong mọi mặt. “Vùng đặc biệt” hẳn phải ở xa hơn về phía bắc, giữa các thành phố làm bằng vàng.
VƯƠNG QUỐC KIỂM SOÁT
Sau khi đi một chặng đường dài về phía bắc băng qua “Hành Lang Trong”, bạn cắm trại bên ngoài các bức tường của thành phố Milan, một nơi hẳn đã từng vô cùng huy hoàng.
Một lần nữa, những trinh sát viên được bạn cử đi do thám đã quay trở lại với những mô tả khá khác nhau về nơi này. Tuy nhiên, khác với Vương Quốc Chuyển Trạng Thái, tại đây dường như đã có một số hoạt động chia sẻ kiến thức, học hỏi lẫn nhau đang diễn ra. Những đô thị văn minh hơn ở phía đông – Arsenal, Manchester United, Atletico Madrid, một số ít những gã khổng lồ Italia nằm dưới Vách Đá Coverciano – hoàn toàn có thể bắt chước nghệ thuật phòng ngự một cách ngon nghẻ khi họ không chuyền bóng quanh các đối thủ. Những người Visigoths – Bayern Munich, Liverpool, Dortmund, Leipzig – thì đáng sợ cả khi có bóng lẫn không bóng.
Vương Quốc này hết sức cừ khôi trong những gì họ làm:
Khác với những vương quốc nhỏ hơn, các công dân tại đây thận trọng khi có bóng và có tính tổ chức rất cao khi không bóng.
Bạn nhận thấy họ được chấm điểm tối thiểu không chỉ trong các hạng mục về tần suất chuyền bổng và chuyền dài, mà còn về chiều rộng đội hình nữa – họ ít khi sử dụng những đường chuyền đổi cánh hoặc tạt bóng, điều này dường như giúp họ duy trì được một khối đội hình chặt chẽ để lối phòng ngự quyết liệt ngay khi mất bóng hoạt động hiệu quả hơn.
Họ hiếm khi để mất bóng từ những đường chuyền hay các pha chạm bóng hời hợt, nhưng khi điều đó xảy ra, họ sẽ giành lại nó nhanh hơn bất cứ ai.
Nếu có bất kỳ yếu điểm nào trên chiếc áo giáp của Vương Quốc Kiểm Soát, thì đó chính là những đường chọc khe và các tình huống phá bẫy việt vị thành công từ đối thủ – hệ quả của thông số “Field Tilt” cao ngất ngưởng. Khi họ không thể đoạt lại được bóng, thứ duy nhất mà các đối thủ cần chinh phục là khoảng trống.
Các nhà lãnh đạo ở đây có vẻ là những con người hết sức uyên bác. Chắc chắn sẽ có ai đó giúp giải đáp câu hỏi về thứ mang tên “vùng đặc biệt” mà bạn phải đưa quả bóng đến.
Không phải sang hướng Đông hay Tây, mà thay vào đó đoàn của bạn quyết định hành quân về hướng Bắc, tiến đến Bờ Biển Vàng – một cái tên nghe thật quyến rũ. Bạn băng qua đồng cỏ Michels, nơi ấy đẹp đến khó tin. Dừng chân ở Nhà Nguyện Cruyff, bạn nghe người dân địa phương kể rằng nơi đây đã xuống cấp đôi chút kể từ khi Barcelona phải chuyển ra bên ngoài để đóng quân vì liên tục bị các đội quân khác đánh phá.
Khi lên đồi “Lão Trọc Bịp Bợm” để quan sát, bạn có thể thấy 3 thành phố giàu có ngoài sức tưởng tượng bên cạnh biển. Hai thành phố ở phía đông, Real Madrid và Paris Saint-Germain, trông vô cùng hào nhoáng nhưng hơi kém về kiến trúc. Còn thành phố gần với bạn nhất, Manchester City, quá bóng bẩy, quá thanh lịch và hiện đại – thật hoàn hảo – đến mức bạn gần như cảm thấy khó chịu khi nhìn vào nó.
Vị hoàng tử của thành phố vừa tài giỏi, vừa lập dị, và rất được yêu mến. Để được vào thành phố, bạn phải giao nộp quả bóng của mình và bất lực nhìn các vệ binh Mancunian tiêu khiển bằng cách khiến đoàn của bạn khổ sở chạy theo giành lại nó dù cho có đông người hơn. Tên hoàng tử đó đang đùa giỡn với bạn, bạn có thể thấy ông ta đang quan sát từ xa.
Sau khi được chấp thuận một cuộc tiếp kiến trong Phòng Ngai Vàng, bạn sẽ kể hết câu chuyện của mình – cuộc hành trình dài qua Ngũ Quốc Bóng Đá cho đến nay. “Vì vậy, thần đoán tất cả những gì mình cần tìm hiểu,” bạn kết luận. “là về thứ được gọi là ‘vùng đặc biệt—”
“Suỵt,” Hoàng tử ngắt lời bạn. “Bọn ta không nói về điều đó ở đây.”
“Im lặng nào, im lặng nào,” ông ấy nói. “Nghe đây.”
Qua một chiếc cửa sổ đang mở, bạn có thể nghe thấy những âm thanh ngoài sân dưới. Đội của bạn vẫn chưa giành lại được quả bóng, nhưng có điều gì đó khác hẳn mọi khi. Họ không cãi vã hay “chém đinh chặt sắt” những kẻ lạ mặt như thường làm. Họ chỉ đang… giao tiếp.
Hoàng tử rời khỏi ngai vàng và dẫn bạn đến cửa sổ, nơi ánh nắng mặt trời chiếu xuống cái đầu trọc của ông ấy. “Những cuộn giấy của anh,” ông ấy bảo, “chúng nói cho anh biết những gì diễn ra với quả bóng ở từng vương quốc, phải chứ?”
“Đúng vậy, thưa hoàng tử.”
“Và những thông tin đó hữu ích, phải chứ?”
Bạn tiếp tục đồng ý.
“Nhưng điều mà chúng không nói cho anh biết,” ông ấy tiếp lời, nhếch mép một chút, “là ‘vùng đặc biệt’ thật sự” – ông ấy dừng lại để gõ nhẹ vào cái đầu sáng chói của mình bằng một ngón trỏ gầy guộc – “nằm ở đây.”
Các vệ binh và cận thần tụ tập chật kín trong phòng ngai vàng tạo nên những tràng pháo tay cuồng nhiệt.
“Nhưng nghĩa là sao cơ chứ?” Bạn hét lên. “Làm thế nào phe của ngài có thể ghi bàn khi không có một trung phong trong đội hình?” Nhưng giọng nói của bạn chỉ là chiếc lá trong cơn bão, bị lấn át hoàn toàn trước cả khi nó thoát ra khỏi môi bạn. Chỉ có tiếng hoan hô, ánh sáng mặt trời, và quả bóng đang lăn ở sân dưới trong các hình tam giác hoàn hảo, sắc nét là những thứ chủ đạo trong khung cảnh này. Những người bạn đồng hành của bạn vẫn chưa giành lại được bóng, nhưng họ trông rất vui.
(*Vùng đặc biệt: Vòng cấm – bởi sự hỗn loạn của nó do sự hiện diện của rất đông cầu thủ)
Nguồn: Lược dịch từ bài viết “The Five Kingdoms of Football” của tác giả John Muller, đăng tải trên The Athletic.
Kỳ chuyển nhượng mùa Đông đang đến gần, nhưng chúng ta biết được bao nhiêu về những người đứng sau hậu trường, những người chịu trách nhiệm biến các thương vụ trở thành hiện thực?
Chấn thương hiếm khi là yếu tố duy nhất quyết định phong độ của một đội bóng. Nhưng chúng ảnh hưởng đến đội hình mà các HLV có thể lựa chọn, qua đó tác động đến chiến thuật mà họ định áp dụng.
Premier League từng nổi tiếng với những pha sút phạt thành bàn mang tính thương hiệu của giải đấu. Thế nhưng thứ đặc sản ấy đang dần biến mất. Bài viết dưới đây sẽ giúp chung ta hiểu được nguyên nhân của sự thay đổi này.
Đối với mô hình hoạt động của các đội bóng tại Châu Âu, hầu hết doanh thu đến từ 5 nguồn tài chính. Đó chính là doanh thu ngày thi đấu, phát sóng, thương mại, tiền thưởng và chuyển nhượng cầu thủ. Trong số này, doanh thu ngày thi đấu là kiểu kiếm tiền truyền thống nhất, nhưng ngày càng có xu hướng thay đổi theo thời gian.