Tiền vệ trong bóng đá là gì? Những điều cần biết về khái niệm tiền vệ

• 5 luật bóng đá mới được áp dụng tại World Cup 2022
• 10 luật bóng đá thú vị có thể bạn chưa biết
• Những thay đổi lớn trong luật bóng đá sắp được áp dụng

Tiền vệ là gì? 

Tiền vệ (tiếng Anh: Midfielder) trong bóng đá là những cầu thủ có vị trí chơi ở phía dưới hàng tiền đạo và phía trên hàng hậu vệ. Nhiệm vụ của những tiền vệ là đoạt bóng từ đối phương, phân phối bóng, điều tiết nhịp độ trận đấu, phát động tấn công, kiến tạo và ghi bàn. Có rất nhiều loại tiền vệ khác nhau, có thể kể đến như tiền vệ phòng ngự, tiền vệ tấn công, tiền vệ con thoi, tiền vệ cánh… 

4 tiền vệ (màu vàng) trong sơ đồ 4-4-2

Thông thường, tiền vệ là những cầu thủ được đào tạo bài bản và kỹ lưỡng nhất. Điều này là vô cùng dễ hiểu khi đã là một tiền vệ, bạn gần như sở hữu toàn bộ mọi kỹ năng trong bóng đá, bao gồm: Giữ bóng, chuyền bóng, dứt điểm, tạo cơ hội, tranh chấp, phòng ngự. Yếu tố về thể lực và kỹ thuật là không thể thiếu đối với mỗi tiền vệ. Bên cạnh đó là nhãn quan chiến thuật và khả năng tranh chấp. 

Trong một trận đấu, hàng tiền vệ làm nhiều nhiệm vụ khác nhau, từ hỗ trợ tấn công đến hỗ trợ phòng ngự. Nói chung, một tiền vệ giỏi vừa có tính chiến đấu cao vừa phải sáng tạo. Nếu không có sự hỗ trợ của các tiền vệ thì một tiền đạo giỏi cũng khó có được nhiều cơ hội ghi bàn, trong khi hàng hậu vệ sẽ phải đối mặt với rất nhiều áp lực. 

Những tiền vệ trung tâm nổi bật nhất ở thời điểm hiện tại

Vì họ chiếm giữ những vị trí trọng yếu nhất trên sân, nên tiền vệ có ảnh hưởng đến trận đấu hơn bất kỳ vị trí nào khác. Tiền vệ thường cũng là những cầu thủ tiêu tốn thể lực nhất trên sân do khoảng cách mà họ phải di chuyển trong trận đấu rất lớn, vì có lúc họ phải lùi về phía sau để phòng thủ, hoặc phải tiến lên phía trước để hỗ trợ tấn công.

Các loại tiền vệ

Tiền vệ trung tâm

Tiền vệ trung tâm thể hiện nhiều vai trò khác nhau trên sân, từ hỗ trợ phòng thủ đến hỗ trợ tấn công. Nhiệm vụ chính của tiền vệ trung tâm là nhận bóng từ đồng đội, phân phối bóng đi khắp các tuyến. Thậm chí, tiền vệ trung tâm có thể là những cầu thủ đi bóng tốt, có khả năng sút xa và mang về những bàn thắng. Các đội bóng lớn trên thế giới hầu hết đều có một vị trí trí tiền vệ trung tâm xuất sắc. Một vài cái tên nổi tiếng cho vị trí này là: Xavi, Toni Kroos, Paul Pogba, Luka Modric, Marco Verratti…

2 tiền vệ trung tâm (màu đỏ) trong sơ đồ 4-4-2

Các tiền vệ trung tâm thường cố gắng kiểm soát bóng, biến trận đấu theo hướng có lợi nhất cho đội bóng của mình. Những đội bóng lớn khó mà thành công nếu không có tiền vệ trung tâm giỏi, thống lĩnh khu trung tuyến.

Luka Modric là một trong những tiền vệ trung tâm hay nhất châu Âu nhiều năm qua

Tiền vệ phòng ngự

Tiền vệ phòng ngự là tiền vệ trung tâm đứng trên hàng hậu vệ, họ có vai trò hỗ trợ hàng thủ. Tiền vệ phòng ngự thường phải có khả năng phán đoán tốt, họ làm nhiệm vụ ngăn cản đối phương tấn công trung lộ. Sức bền và khả năng tranh chấp cũng là những yếu tố đặc biệt quan trọng với các tiền vệ phòng ngự, bởi họ phải tham gia liên tục vào các tình huống tranh chấp, thậm chí phạm lỗi từ xa để ngăn cản đối phương tiếp cận khung thành đội nhà. 

Vị trí của tiền vệ phòng ngự (màu vàng) trong sơ đồ 5-4-1

Hiện nay, bóng đá hiện đại đã khiến cho nhiệm vụ của một tiền vệ phòng ngự trở nên đa dạng hơn. Họ có thể di chuyển liên tục, cầm bóng và phát động tấn công như một tiền vệ trung tâm. Vị trí này thường không hiện diện nổi bật trên sân nhưng rất quan trọng trong các trận đấu hiện đại. Những cái tên nổi bật cho vị trí tiền vệ phòng ngự là: Sergio Busquet, Casemiro, N'Golo Kante, Jorginho hay Rodri. 

Rodri là một trong những tiền vệ phòng ngự xuất sắc nhất hiện nay

Tiền vệ con thoi (Box-to-Box)

Một số tiền vệ có khả năng di chuyển cơ động khắp mặt sân, được gọi là những tiền vệ con thoi (Box-to-Box). Khi thi đấu họ có thể đảm đương được nhiều vị trí khác nhau trên sân. Họ cũng có thể không chơi ở một vị trí cố định nào mà di chuyển rộng khắp từ dưới lên trên hay ngược lại, bao phủ một khoảng không gian lớn và tham gia vào cả phòng ngự lẫn tấn công, có thể băng lên phía trước để ghi bàn và cũng có thể lùi về phía sau để phòng thủ. 

Paul Pogba ở thời kỳ sung sức là một trong những tiền vệ con thoi nổi bật

Là những cầu thủ cơ động nhất của đội, họ thường có thể lực cực tốt và có khả năng tranh cướp bóng, chuyền bóng, sút bóng và giữ bóng. Các tiền vệ con thoi thường là các tiền vệ trung tâm hoặc tiền vệ tấn công. Paul Pogba ở thời điểm sung sức nhất là một trong những tiền vệ Box-to-Box điểm hình, anh có khả năng dứt điểm và kiến tạo tốt, cầu thủ này với nền tảng thể lực sung mãn cũng thường xuyên lùi xuống hỗ trợ hàng thủ. 

Tiền vệ tấn công

Tiền vệ tấn công thường chơi ở vị trí cao hơn một chút so với các tiền vệ ở những vị trí khác, họ có nhiệm vụ chính là hỗ trợ hàng công. Tiền vệ tấn công thường có mặt ở bên phần sân đối phương, họ liên kết giữa hàng tiền vệ và hàng tiền đạo. Một vài cái tên tiêu biểu trong hàng tiền vệ công xuất sắc là: Kevin de Bruyne, Bernado Silva, Bruno Fernandes,… 

Kevin De Bruyne là một trong những tiền vệ tấn công xuất sắc nhất hiện nay

Tiền vệ công là một vị trí có ảnh hưởng lớn trên sân và yêu cầu cầu thủ phải có kỹ thuật tốt, khả năng chuyền bóng tạo đột biến và đôi khi cả kỹ năng qua người. Tiền vệ công ngoài khả năng sáng tạo, họ cũng là những người dứt điểm tốt do chơi ở gần khung thành đối phương. Rất nhiều tiền vệ công sử dụng khả năng sút xa như là thứ vũ khí nguy hiểm của mình. Thậm chí có những tiền vệ tấn công còn ghi được nhiều bàn thắng hơn các tiền đạo trong một mùa giải. 

Tiền vệ cánh

Tiền vệ cánh là tiền vệ tấn công nhưng không chơi bó vào trung lộ, thay vào đó họ chơi dọc theo hai biên. Tiền vệ cánh thường là những cầu thủ có tốc độ, kỹ thuật cá nhân và khả năng qua người tốt. Trước đây các tiền vệ cánh chỉ đơn thuần là luôn luôn bám biên, không cần phải quay về phòng thủ cũng như rất ít khi di chuyển vào trung lộ. Nhưng hiện nay, phần lớn tiền vệ cánh hiện đại được đặt ra nhiều yêu cầu hơn, có nghĩa là họ phải lùi về phòng thủ khi cần bên cạnh việc chơi bó vào trong, dâng cao như một tiền đạo hoặc đổi cánh. Những cầu thủ giỏi ở vị trí này có thể kể đến như Arjen Robben, Franck Ribery, Neymar hay Vinicius Junior. 

Arjen Robben là một trong những cầu thủ chạy cánh nổi bật

Những tiền vệ cánh có thể qua người, kiến tạo hoặc ghi bàn đều tốt. Điều này khiến cho tiền vệ cánh trở thành một trong những vị trí được chú ý nhiều nhất trong các trận đấu hiện đại. Nói chung đây là vị trí đòi hỏi cầu thủ đảm đương phải có kỹ năng rất đa dạng, quan trọng nhất là kỹ thuật, tốc độ và cả nền thể lực dồi dào. Đây là vị trí tấn công thường bị hậu vệ đối phương theo kèm sát sao và thậm chí thường xuyên bị phạm lỗi.

Ở thời điểm hiện tại, những quả tạt bóng từ biên hay những pha đi bóng đột biến từ biên vào trung lộ của các tiền vệ luôn mang đến những cơ hội ghi bàn. Trong bóng đá hiện đại, tiền vệ cánh thường có xu hướng chuyển hóa thành tiền đạo cánh. Các tiền vệ cánh cổ điển, những người có khả năng tạt bóng tốt nhưng thiếu tốc độ không còn tồn tại nhiều, khi việc thực hiện các đường chuyền và tạt bóng từ biên thường được giao cho các hậu vệ biên.