EURO 2008: Sự trỗi dậy của Tây Ban Nha và Tiki-taka

► Cập nhật lịch bóng đá Euro 2016 và kết quả VCK Euro 2016 mới nhất.

Trong khoảng thời gian từ năm 2004 đến 2006, bóng đá thế giới bị bao phủ bởi sự nhàm chán khi lối chơi phòng ngự lên ngôi. Ở Euro 2004, đội tuyển Hy Lạp đã tạo nên một kỳ tích vô tiền khoáng hậu khi đánh bại hàng loạt ông lớn để đăng quang vô địch bằng lối đá phòng ngự số đông và phản công cực sắc bén. Italia cũng bước lên đỉnh thế giới ở World Cup 2006 nhờ chiến thuật phòng ngự Catenaccio đặc trưng. Ở Premier League, HLV Jose Mourinho cũng vượt qua Sir Alex Ferguson để giành hai chức vô địch liên tiếp nhờ một lối chơi thực dụng.

Nhưng rồi đến VCK Euro 2008, lối chơi tiki-taka hoa mỹ của đội tuyển Tây Ban Nha đã xuất hiện để làm thỏa mãn những người yêu thích bóng đá tấn công đẹp mắt. Sau khi đội tuyển xứ bò tót bị loại sớm ở World Cup 2006, đồng thời vấp phải một vài trận đấu không như ý trong chiến dịch vòng loại Euro 2008, HLV Luis Aragones đã quyết định cải biến cách chơi của La Roja.

Kế hoạch đưa lối chơi ban bật ngắn dựa trên nền tảng kiểm soát bóng vượt trội vào đội tuyển Tây Ban Nha được bắt đầu sau khi HLV Aragones quyết định loại bỏ đội trưởng huyền thoại Raul Gonzalez để trao niềm tin cho một loạt tiền vệ công kỹ thuật và sáng tạo khác. Khi được hỏi về quyết định gây tranh cãi này, Don Luis đã tức giận trả lời một phóng viên đến từ Madrid rằng: “Anh có biết Raul đã tham dự bao nhiêu kỳ World Cup không? Ba! Chưa kể là cả hai kỳ Euro nữa. Vậy anh có thể nói cho tôi biết cậu ta đã giành được bao nhiêu danh hiệu vô địch rồi không?”

Đó là một quyết định không thể đúng đắn hơn của “nhà hiền triết xứ Hortaleza”. Với sự góp mặt của bộ ba Silva, Iniesta và đặc biệt là Xavi ở trung tuyến, khả năng kiểm soát bóng của Tây Ban Nha vượt trội so với tất cả mọi đối thủ. Nhờ có bộ óc thiên tài cùng nhãn quan chiến thuật xuất chúng của Xavi mà lối chơi cầm bóng của La Roja trở nên cực kỳ nguy hiểm. Cựu danh thủ của Barca luôn tung ra được những đường chuyền vô cùng sắc sảo và đặc biệt chính xác để phá toang hệ thống phòng ngự đối phương. Theo thống kê từ trang Opta, tỉ lệ chuyền chính xác của Xavi ở giải đấu năm đó lên đến hơn 90%, một con số cực kỳ ấn tượng.

Nhờ lối chơi phóng khoáng đậm chất La-tinh này, đoàn quân của HLV Aragones đã tung ra tổng cộng tới 117 tình huống bắn phá khung thành đối phương chỉ sau 6 trận đấu ở Euro 2008, gần gấp đôi đội Á quân Đức (sút 62 lần). Với khả năng tấn công như vũ bão này, Tây Ban Nha trở thành đội bóng sở hữu hàng công tốt nhất giải (ghi được 12 bàn), đồng thời cũng sở hữu Vua phá lưới của giải là David Villa (4 bàn).

Tuy tập trung tối đa lực lượng cho mặt trận tấn công song Tây Ban Nha cũng sở hữu một trong những hàng thủ vững chắc nhất. Khi tiki-taka còn ở thuở sơ khai, đội bóng xứ bò tót ra sân với đội hình 4-1-3-2 đơn giản với Marcos Senna đóng vai trò máy quét để các đồng đội tung hoành phía trên. Và tiền vệ gốc Brazil đã hoàn thành tốt nhiệm vụ đến nỗi “nhà hiền triết” Aragones phải thừa nhận rằng sự kết hợp giữa Xabi Alonso và Sergio Busquets còn chưa thể so sánh với một mình cầu thủ kỳ cựu của Villarreal. Khả năng càn quét của Senna giúp cho Tây Ban Nha chỉ để thủng lưới đúng ba bàn thua ở vòng đấu bảng và giữ trắng lưới suốt quãng thời gian thi đấu ở vòng knock-out.

Có thể nói, chính chiến thuật tiki-taka lừng danh đã biến đội tuyển Tây Ban Nha từ chỗ bị dè bỉu với biệt danh “Vua vòng loại” vươn lên đỉnh của bóng đá châu Âu. Ở thời điểm đó, lối chơi tấn công hoa mỹ này cũng đã trở thành nguồn cảm hứng của mọi đội bóng từ phong trào đến chuyên nghiệp và kể cả là ở cấp độ đội tuyển quốc gia. Lối chơi này sau đó cũng đã được HLV Pep Guardiola nâng lên tầm nghệ thuật để giành những thành công tột đỉnh cùng Barcelona. Sự thống trị của lối đá tiki-taka sau đó còn giúp Tây Ban Nha lên ngôi vô địch ở ngày hội bóng đá lớn nhất châu Âu bốn năm sau, qua đó đưa tên tuổi La Roja vào trang vàng đáng nhớ nhất trong lịch sử Euro.


THÔNG TIN VỀ EURO 2008

+ Vô địch : TBN
+ Á quân: Đức
+ Vua phá lưới: David Villa (4 bàn)
+ Cầu thủ xuất sắc nhất (Xavi)

Đội hình tiêu biểu
Thủ môn: Gianluigi Buffon (Italia), Iker Casillas (TBN), Van der Sar (Hà Lan)
Hậu vệ: José Bosingwa (BĐN), Philipp Lahm (Đức), Carlos Marchena (TBN), Pepe (BĐN), Carles Puyol (TBN), Yuri Zhirkov (Nga)
Tiền vệ: Hamit Altıntop (TNK),  Michael Ballack (Đức),  Cesc Fàbregas (TBN), Iniesta (TBN), Modric (Croatia), Lukas Podolski (Đức), Senna (TBN), Sneijder (Hà Lan), Xavi (TBN), Konstantin Zyryanov (Nga) 
Tiền đạo: Russia Andrey Arshavin (Nga), Roman Pavlyuchenko (Nga), Torres (TBN), David Villa (TBN)

Xuân Phong