Rất lâu trước Cristiano Ronaldo, BĐN từng có một người hùng World Cup đích thực và cho tới tận bây giờ, Ronaldo vẫn không thể sánh được với tượng đài Eusebio trong lòng những CĐV BĐN, sau những gì ông làm được ở World Cup 1966.
9 bàn của huyền thoại Benfica đã giúp BĐN vào bán kết giải đấu và giành vị trí thứ 3, ngay VCK đầu tiên họ tham dự. Là một cầu thủ tài năng bẩm sinh gốc gác Mozambique, một thuộc địa cũ của BĐN, Eusebio có lẽ là cầu thủ châu Phi đầu tiên trở thành một ngôi sao đích thực ở World Cup.
“Ông ấy giỏi hơn Pele”
“Eusebio là một cầu thủ vĩ đại, một trong những người xuất sắc nhất mọi thời”, Antonio Simoes, đồng đội của Eusebio trong 15 năm ở Benfica và ở ĐT BĐN năm 1966 nói. “Sự kết hợp của sức mạnh, tốc độ và trí thông minh nơi ông ấy, cách ông ấy đọc trận đấu và kỹ thuật chuyền bóng của ông ấy, tất cả đều hết sức đặc biệt. Khả năng dứt điểm và sút bóng của ông ấy là phi thường”.
BĐN sẽ không bao giờ quên người con được yêu mến nhất đất nước: khi Eusebio từ giã cõi đời tháng 1/2013, chính phủ BĐN đã tuyên bố 3 ngày quốc tang. Ở vào một thời kỳ mà quốc gia nghèo nhất ở Tây Âu đang vật lộn với những khó khăn dưới chế độ độc tài Antonio Salazar, Eusebio là tia sáng hy vọng.
“Với người dân BĐN, Eusebio không chỉ là một cầu thủ bóng đá”, nhà báo Joao Nunes nhận xét. “Ông ấy đã chơi bóng vào một thời kỳ mà BĐN trải qua rất nhiều khó khăn. Eusebio là biểu tượng của đất nước chúng tôi với cả thế giới. Bóng đá mang tới niềm vui cho người dân BĐN, và Eusebio là người mang tới nhiều niềm vui nhất”.
Ông cũng là một cầu thủ đầy tham vọng. Khi BĐN gặp Brazil ở vòng bảng, Eusebio quyết tâm chứng tỏ ông sánh ngang với Pele. “Đó là lần đầu tiên ông ấy tranh tài với Pele”, Simoes nói. “Ông ấy muốn giỏi hơn Pele. Mọi người đều đã biết tên tuổi Eusebio ở châu Âu, nhưng World Cup là một đẳng cấp mới. Chúng tôi ở cùng phòng và ông ấy nói: Simoes, mai tớ sẽ ghi 2 bàn. Ông ấy đã làm đúng như thế”. Cùng lúc với cú đúp của Eusebio trong chiến thắng 3-1 cho BĐN trước Brazil, Pele phải tập tễnh rời sân sau một pha va chạm mạnh và Brazil bị loại khỏi giải đấu.
C. Ronaldo không bao giờ sánh được với Eusebio
BĐN vào tứ kết, gần như hoàn toàn phụ thuộc vào Eusebio, điều càng rõ ràng ở trận họ gặp CHDCND Triều Tiên ở Goodison Park. Những cầu thủ Triều Tiên đã làm cả thế giới kinh ngạc với việc đánh bại Ý 1-0, nhanh chóng vượt lên dẫn trước 3-0, nhưng Eusebio đã ghi 4 bàn giúp BĐN thắng ngược 5-3. “Trận đấu gặp Triều Tiên là sự xác nhận bản sắc của dân tộc BĐN”, Nunes nói. “Và đó vẫn là trận đấu tuyệt vời nhất của chúng tôi ở một kỳ World Cup, với Eusebio là người hùng không thể tranh cãi”.
Có lẽ đã quá tốn sức ở trận tứ kết, BĐN thua Anh 1-2 tại Wembley trong trận bán kết, với Eusebio ghi bàn an ủi từ chấm 11 mét. Dẫu vậy, ông vẫn rời giải đấu với tư cách một huyền thoại vĩnh cữu. “Ông ấy thật ra không phải là kiểu người học cao”, Simoes nói. “Văn hóa của ông ấy thể hiện cả qua bóng đá. Ông ấy hiểu từ khi còn trẻ là phải tôn trọng đối thủ. Ông ấy bị người ta đá xấu suốt cả sự nghiệp, nhưng không bao giờ trả đũa. Ông ấy hiểu ông ấy giỏi hơn họ và họ không thể đối phó với ông ấy. Ông ấy là một cầu thủ giỏi, nhưng trên hết là một trái tim nhân hậu”.
Chơi bóng trong một thời đại chỉ có 16 đội trên cả thế giới được dự World Cup, 1966 là giải vô địch thế giới duy nhất của Eusebio, nhưng như thế là đủ. “Ngày nay đi đâu bạn cũng có thể xem truyền hình, vì thế đi đâu bạn cũng có thể xem bóng đá”, Nunes nói. “Vì thế Cristiano xuất hiện khắp nơi, nhưng không ai trong lịch sử bóng đá BĐN có thể sánh được với Eusebio”.
