Số 5 ở đây không phải số áo thủ lĩnh như truyền thống mà là cách dụng binh đầy biến hóa của Conte ở đội tuyển Italia lại Euro 2016.
Vào bất cứ giai đoạn nào, Italia luôn được coi là bậc thầy về chiến thuật bóng đá. Họ từng rất nổi tiếng với Catenaccio nhưng không đơn giản chỉ là phòng ngự đổ bên tông mà còn được nhiều người đánh giá lên tầm nghệ thuật. Azzurri của thời điểm hiện nay tiếp tục truyền thống ấy với lối chơi rất khoa học và biến hóa. Đội bóng áo Thiên Thanh là đội tuyển hiếm hoi tại Euro 2016 dám thi đấu với sơ đồ 3-5-2 tương đối cũ kỹ. Cùng với thế hệ cầu thủ lớn tuổi nhất giải thì tưởng như đó là thứ bóng đá cổ hủ, chẳng thể gây khó dễ cho ai. Thế nhưng lúc này thì Italia mới đang là đội có dấu ấn đậm nét nhất về lối chơi trên đất Pháp. Chiến thắng quá thuyết phục trước Tây Ban Nha đã chứng minh điều ấy.
 |
| Conte đang giúp Italia chơi rất biến hóa |
Xuất phát với 3-5-2
Conte sử dụng sơ đồ 3-5-2 ở thời điểm đầu trận khi hai bên bắt đầu tranh giành tuyến giữa để chiếm lĩnh thế trận. Tất nhiên rồi, hàng tiền vệ 5 người bao giờ cũng đông quân số và nhiều lợi thế hơn 4-3-3, 4-4-2 hay kể cả 4-2-3-1. Đó là lý do mà Azzurri chẳng mấy khó khăn để bóp nghẹt hàng tiền vệ cực mạnh của Tây Ban Nha và trước đó là Bỉ. Dù thuyền trưởng Chelsea mùa tới không sở hữu nhiều tiền vệ chất lượng, nếu không muốn nói là “hết date” nhưng họ lại trở thành tập thể mạnh. Rossi, Parolo, Giaccherini, Florenzi, Candreva hay Motta, bất kể là ai thi đấu thì tuyến giữa của Italia luôn bọc lót cho nhau rất tốt để kìm kẹp đối thủ. Một chìa khóa quan trọng để họ chiếm lĩnh thế trận, chủ động hơn trong các toan tính khác.
 |
| Sơ đồ Italia khi bắt đầu trận đấu và đá đôi công |
Phòng ngự với 5-3-2
Với người Italia, không cần biết HLV của họ là ai nhưng nền tảng bao giờ cũng là hàng thủ. Triết lý của đội bóng áo Thiên Thanh chưa bao giờ cũ, đó là nhiệm vụ phải giữ sạch lưới trước khi nghĩ tới những điều khác. Conte cũng không phải ngoại lệ dù ông thích tấn công. Lúc này con số 5 yêu thích của chiến lược gia 47 tuổi sẽ được dịch chuyển xuống hàng thủ. Hai cầu thủ chạy cánh là Florenzi và De Sciglio (ở trận gặp TBN) sẽ đóng vai trò tương tự hậu vệ biên. Chiellini và Barzagli được kéo vào gần Bonucci để trở thành 3 trung vệ. Kể cả 2 tiền đạo Eder và Pelle cũng phải lùi sâu để cùng hàng tiền vệ làm nhiệm vụ đánh chặn từ xa.
 |
| Khi đá phòng ngự |
Phản công với 3-2-5
Trong cách vận hành chiến thuật của Conte, chỉ có 3 “tể tướng” Bonucci, Chiellini và Barzagli là gần như không thay đổi vị trí trên sân. Một phần vì tuổi tác, một phần vì chiến lược gia 47 tuổi muốn giữ sự ổn định trước khung gỗ Buffon. 7 vị trí phía trên đều tỏ ra vô cùng cơ động. Tiêu biểu nhất cho cách chơi này là khi Italia chơi phản công. Conte đã áp dụng rất tốt triết lý phản công tổng lực mà Juergen Klopp đã từng làm ở Dortmund. Mỗi khi đối thủ mất bóng hoặc dâng đội hình quá cao, Azzurri sẽ thực hiện những pha lên bóng chớp nhoáng và thần tốc. Đặc biệt, cách vận hành của họ sẽ chuyển qua 3-2-5 với 5 cầu thủ lao thẳng vào vòng cấm đối phương. Có thể thấy rất rõ điều này trong trận gặp TBN khi các cầu thủ áo xanh tràn sang rất nhanh, khiến hàng thủ 4 người của La Roja chống đỡ trong vất vả.
 |
| Sơ đồ Italia khi phản công tổng lực |
Triết lý lấy nhiều đánh ít
Để vận hành trơn tru cả 3 sơ đồ trên trong cùng một trận đấu thì Conte luôn có một yêu cầu bắt buộc với các học trò là di chuyển liên tục. Việc chạy không biết mệt mỏi của Rossi và các đồng đội giúp họ luôn chiếm số đông ở bất cứ vị trí nào trên sân. Với triết lý lấy đông thắng ít của cựu đội trưởng Juve thì Italia luôn chiếm thế thượng phong trong tranh chấp và giành lại bóng. Tất nhiên rồi sự hiệu quả cũng hơn hẳn các đối thủ dù Italia quả thật không hề có ngôi sao nào trong đội hình.
Muốn có một lối chơi cơ động, giàu sức sống thì các học trò của Conte cũng phải đánh đổi rất nhiều. Cách duy nhất để họ san lấp đẳng cấp với các đối thủ mạnh hơn là chạy, chạy và chạy. Mức chạy trung bình của các đội tại Euro 2016 là khoảng 100km đến 105km một trận. Tuy nhiên với Azzurri thì phải từ 110km trở lên. Ngoại trừ trận đấu thủ tục với CH Ireland, các trận còn lại đều có quãng đường chạy khủng khiếp, cụ thể lần lượt là 117,8 km (gặp TBN), 113,6 km (gặp Thụy Điển) và 119,7 km (gặp Bỉ). Có thể thấy khi đối đầu với những đội mạnh hơn như TBN hay Bỉ thì quãng đường sẽ càng tịnh tiến.
Mổ băng Italia 2-0 TBN: Không chỉ có CatenaccioChiến thắng ấn tượng Italia 2-0 TBN đã biến thầy trò HLV Del Bosque chính thức trở thành cựu vương giải đấu. Điều đáng nói là Azzurri không hề thắng bằng chiến...
Kết luận
Để thay đổi một đội tuyển già nua, thiếu nhân tài thì Conte đã phải làm việc tới 20 tiếng/ ngày suốt 2 năm qua. Sự chăm chỉ ấy của cựu tiền vệ Juve đang mang lại những hiệu quả trên cả mong đợi. Để rồi tại Euro 2016, giải đấu cuối cùng của ông với Azzurri thì ông đang mang tới một đội tuyển giàu sức sống và chơi ấn tượng nhất nhì giải đấu. Chưa biết Thiên Thanh sẽ đi đến đâu tại giải làn này vì rơi vào nhánh đấu quá khó nhưng bất luận kết quả ra sao thì Conte và Italia vẫn có một giải đấu thành công trên đất Pháp.
Doãn Công
ĐT Italia
