Trong trận chung kết EURO 1960, xét về số cơ hội nguy hiểm, Nam Tư, với lối chơi thông minh và gắn kết, hoàn toàn áp đảo Liên Xô.
Tuy nhiên, Nam Tư đã phải nhận thất bại bởi không sở hữu một thủ môn xuất sắc như đối thủ. Cả trận bị hàng công Nam Tư tra tấn nhưng thủ môn Lev Yashin, khi đó 30 tuổi, chỉ một lần bị khuất phục còn lại đều xuất sắc cản phá thành công, thậm chí chối từ được cả quả đá phạt sấm sét của đội trưởng Borivoje Kostic. Màn trình diễn hoàn hảo của Yashin chính là động lực để các cầu thủ Liên Xô ghi bàn gỡ hòa ở phút 67 (nhờ sai lầm của thủ môn Blagoje Vidinic) và có bàn thắng ấn định tỷ số 2-1 ở hiệp phụ thứ hai.
Lev Yashin bắt đầu khẳng định tên tuổi tại EURO 1960
Chân sút Viktor Ponedelnik, người ghi bàn trong hiệp phụ, sau này đã nói thật may mắn và vinh dự khi được thi đấu với Yashin, thủ thành xuất sắc nhất không chỉ thời bấy giờ mà mọi thời đại. Có giai thoại cho rằng ở vòng bán kết, Josef Vojta của Tiệp Khắc dường như đã quá run sợ danh tiếng của Yashin nên đã sút penalty bay thẳng lên trời! Không rõ câu chuyện này có thật hay không nhưng những số liệu thống kê cho thấy Yashin là thủ môn số một của giải đấu với thành tích vô cùng ấn tượng. Cụ thể, số bàn thắng tại EURO 1960 là 3,85 bàn/trận (không tính trận Tây Ban Nha bị xử thua Liên Xô 0-3 do bỏ cuộc) nhưng trong cả giải đấu, Yashin chỉ để thủng lưới đúng một bàn.
Tuy nhiên, hình ảnh của Yashin có phần bị phai mờ sau màn trình diễn tệ hại tại World Cup 1962. Trong cuộc so tài với Colombia ở vòng bảng, trận đấu Liên Xô thủng lưới tới bốn bàn, thủ thành này đã mất tập trung, để cú đá phạt góc của Marcos Coll bay thẳng vào lưới và đến nay vẫn là bàn duy nhất đến trực tiếp từ phạt góc. Trong trận đấu tứ kết với Chile, Yashin còn thi đấu tồi tệ hơn, mắc lỗi trong cả hai bàn thua, khiến Liên Xô sớm phải về nước. Sau trận đấu, thủ môn huyền thoại này đã bị chỉ trích nặng nề, bị coi là nguyên nhân khiến Liên Xô phải nhận thất bại đáng xấu hổ như vậy. Tờ L’Equipe khi đó đã cho rằng thủ môn, lúc đó 33 tuổi, đã hết thời và cần giải nghệ.
Nhưng chỉ đúng một năm sau, Yashin đã đập tan mọi chỉ trích hướng về mình 12 tháng trước bằng một phong độ không thể thuyết phục hơn. Những màn trình diễn siêu đẳng của Yashin trong khung thành Dynamo Moskva (38 trận chỉ bị thủng lưới 14 bàn) và trong trận đấu giữa Các ngôi sao thế giới với tuyển Anh đã khiến tạp chí France Football không ngần ngại trao cho “Nhện đen” danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất châu Âu, đến nay vẫn là lần duy nhất cho một thủ môn. Trong những năm tiếp theo, Yashin không những chẳng giải nghệ mà vẫn tiếp tục thi đấu rất ấn tượng, đến năm 1970, khi đã 41 tuổi mới chịu treo găng.
Được gọi vào ĐTQG từ năm 1954 và phần nào khẳng định được tên tuổi tại World Cup 1958 nhưng phải đến EURO 1960, Yashin mới lần đầu được trao giải Thủ môn xuất sắc nhất Liên Xô. Có thể nói kỳ EURO đầu tiên chính là bệ phóng cho “Nhện đen” tiến lên một nấc thang mới và sau này, trở thành một huyền thoại của làng túc cầu.
(Theo Thể Thao Văn Hoá)
