Vì sao các đội bóng lớn tại Châu Âu đều ít nhiều sa sút mùa này?

Bóng đá đỉnh cao châu Âu năm nay có một điều kỳ lạ: Rất ít CLB (và người hâm mộ đội bóng đó) có thể nhìn vào tình cảnh hiện tại của họ và cảm nhận được một tương lai tươi sáng.

Chúng ta có thể loại trừ Arsenal và Napoli trong số này. Đơn giản là bởi họ đang dẫn đầu giải đấu của họ và trình diễn một lối chơi vô cùng thuyết phục. 

Thấp hơn một bậc là trường hợp của Manchester City. Họ có thể không vô địch giải VĐQG năm nay (không giống như 4 trong 5 mùa giải vừa qua) và cuộc điều tra của ban tổ chức Premier League vẫn treo lơ lửng trên đầu họ. Tuy nhiên, họ đã thêm vào đội hình một cỗ máy ghi bàn mang tên Erling Haaland. Pep Guardiola hạnh phúc và muốn gắn bó lâu dài. Ngoài ra, họ vẫn là ứng cử viên cho danh hiệu FA Cup và Champions League. 

Borussia Dortmund cũng có thể ngồi chung mâm với Man City. Việc bị loại khỏi Champions League thật đáng thất vọng, nhưng họ vẫn trụ lại ở DFB-Pokal. Thêm nữa, họ đang dẫn đầu Bundesliga và có phong độ ấn tượng.

Chúng ta cũng có thể gộp cả Manchester United trong nhóm này. Erik ten Hag đang làm tốt, khi giúp Man United chơi hay hơn đáng kể so với mùa trước. Họ có khả năng nằm trong tốp dự Champions League, giành được một danh hiệu quốc nội là Carabao Cup (có thể là cả FA Cup nữa) và đang là ứng cử viên vô địch Europa League.

Còn những đội bóng còn lại? Chỉ là những niềm đau; đến mức giành được một danh hiệu có khi vẫn khiến họ cau mày.

Barcelona đang hướng đến danh hiệu La Liga tiếp theo và cũng có thể giành được cả Copa del Rey. Họ cũng có khả năng thoát khỏi án phạt, sau khi trả 7 triệu euro cho cựu phó chủ tịch Ủy ban trọng tài, Jose Maria Enriquez Negreira. Ngoài việc thời hạn truy tố hình sự đã hết, các công tố viên không tìm thấy bằng chứng cho thấy số tiền này được dùng để hối lộ các trọng tài. 

Nhưng vết nhơ của vụ án vẫn còn bởi sự hoang phí của bộ máy lãnh đạo trước đó. Thiệt hại từ việc bị loại khỏi Champions League là rất lớn. Quan trọng hơn, đòn bẩy kinh tế của chủ tịch Joan Laporta đang để lại một dấu hỏi lớn cho tương lai đội bóng.

Paris Saint Germain thì sao? Họ gần như chắc chắn sẽ giành chức vô địch Ligue 1 một lần nữa. Thế nhưng, đội bóng thủ đô nước Pháp đã sớm bị loại khỏi Cúp quốc gia và Champions League, với một đội hình có quỹ lương cao nhất châu Âu. 

Lionel Messi sẽ trở thành cầu thủ tự do vào tháng 7. Dường như chẳng ai thích HLV Christophe Galtier. Chủ tịch Nasser Al-Khelaifi đang bị điều tra vì những cáo buộc tại quê nhà. Các ông chủ người Qatar đang rao bán cổ phần đội bóng. Cuối cùng, bất chấp việc vẫn còn hợp đồng tới năm 2025, không ai biết Kylian Mbappe sẽ ở đâu vào năm tới.

Trong số này, Bayern Munich vẫn có thể giành cú ăn ba. Tuy nhiên, họ chưa bao giờ đứng thứ hai tại Bundesliga ở giai đoạn này của mùa giải trong suốt thập kỷ qua. Họ cũng mất đi đội trưởng, huyền thoại Manuel Neuer vì một chấn thương lãng xẹt (trong khi… trượt tuyết) cuối năm ngoái. Thủ thành 37 tuổi hẳn cũng đang rất khó chịu vì hợp đồng của anh sẽ hết hạn vào tháng 6, nhưng không có dấu hiệu gì cho thấy Bayern sẽ gia hạn với anh. HLV thủ môn của Neuer, Toni Tapalovic - người cũng là phù rể trong đám cưới của anh - bị đuổi việc ngay lập tức vì bị buộc tội tiết lộ thông tin cho giới truyền thông.

Ngay cả khi Tapalovic đã ra đi, HLV Julian Nagelsmann vẫn đang phàn nàn về một "con chuột chũi trong trại" rò rỉ thông tin cho báo chí. Để mọi chuyện trở nên không thể drama hơn, Nagelsmann vừa bị sa thải khi đang… trượt tuyết ở Áo. Cuối cùng, với việc Robert Lewandowski đã ra đi, trung phong duy nhất trong danh sách của họ là Eric Maxim Choupo-Moting, người sẽ bước sang tuổi 34 vào tuần này.

Còn Real Madrid thì sao? Họ vẫn có thể bảo vệ thành công chức vô địch Champions League. Nhưng họ đang kém Barcelona 12 điểm ở giải quốc nội. Thẳng thắn mà nói, họ cũng chơi không thực sự hay trong suốt thời gian qua. 

Chủ tịch Florentino Perez đã 76 tuổi, nhưng chưa có dấu hiệu gì cho thấy ông sẽ có người kế vị xứng đáng. Dự án Super League đang bị treo lơ lửng. Đội bóng thủ đô Tây Ban Nha nhiều khả năng sẽ phải tìm HLV khác vào mùa giải tới. 7 cầu thủ đá chính trong đội hình xuất phát của Real Madrid đều đã ngoài 30 tuổi. Trong khi họ đã có sẵn hàng tiền vệ của tương lai với Eduardo Camavinga và Aurelien Tchouameni, sẽ có một khoảng trống lớn trên hàng công do Karim Benzema để lại.

Nếu không bị trừ 15 điểm, Juventus đang đứng thứ hai ở Serie A. Họ vẫn đang trụ lại ở Europa League và Coppa Italia. Nhưng “Bà đầm già” đã thua lỗ nặng nề trong vài năm qua. Họ vẫn phải đối mặt với những cuộc điều tra hình sự về gian lận kế toán, cũng như lừa dối các cổ đông (họ đã phải thay thế toàn bộ hội đồng quản trị). Juventus cũng đã thua 5/6 trận trên đường rời Champions League. Bất chấp kết quả đang có chiều hướng tích cực từ đầu năm, rất ít người đặt niềm tin vào HLV Max Allegri.

Liverpool là á quân Premier League và Champions League một năm trước, nhưng thậm chí chưa chắc đã được dự Champions League mùa này. Tổng số điểm có thể giành được của họ mùa này là thấp nhất, tính từ mùa giải đầu tiên của Jurgen Klopp tại CLB thành phố cảng. 

Họ đã mất đi những kiến trúc sư tạo nên thành công những năm gần đây: GĐTT Michael Edwards, Julian Ward, người kế nhiệm… Edwards cộng với người đứng đầu dữ liệu Ian Graham. Chủ sở hữu của họ, Fenway Sports Group rao bán đội bóng vào tháng 11, trước khi “quay xe” vào cuối tháng trước và nói rằng họ chỉ bán số cổ phần tối thiểu.

Hai CLB thành Milan đều lọt vào tứ kết Champions League. Nhưng cả hai HLV (Simone Inzaghi ở Inter Milan, Stefano Pioli ở AC Milan) đều đang sa sút nghiêm trọng; phong độ của hai đội cũng tệ hơn một năm trước. Milan có vẻ ổn định hơn về mặt tài chính so với Inter. Nhưng hiện tại, cả hai đều không đạt được điều họ muốn: Một sân vận động hiện đại để thay thế San Siro.

Atletico Madrid bằng cách nào đó đứng cuối bảng tại vòng bảng Champions League mùa này, đồng nghĩa với việc hiện tại họ đã cách ly hoàn toàn với đấu trường châu Âu. Huyền thoại sống Diego Simeone, người đã gắn bó với Atletico từ năm 2011 không có ý định gia hạn sau khi mùa giải tới khép lại. Họ cũng nên nghĩ về mùa giải tiếp theo, khi đã kém đội đầu bảng Barcelona tới 17 điểm tại La Liga.

Tottenham đứng thứ tư tại Premier League giống mùa trước. Nhưng họ vừa chứng kiến Antonio Conte, người sẽ hết hạn hợp đồng vào tháng 6 chỉ trích thậm tệ sự ích kỷ của các cầu thủ, đồng thời nhắc nhở mọi người rằng đội bóng này chẳng giành được bất cứ thứ gì trong 2 thập kỷ qua. Họ có thể sẽ (một lần nữa) cần một nhà cầm quân mới vào mùa giải tới. Harry Kane có thể muốn ra đi (một lần nữa) và đội bóng này (một lần nữa) vẫn chưa chính thức được rao bán.

Cuối cùng là Chelsea. Ở khoảng thời gian này năm ngoái, họ đang có nhiệm kỳ vô cùng thành công với tỷ phú Roman Abramovich và một HLV từng vô địch Champions League (Thomas Tuchel). Hiện tại, tất cả những điều đó đã tan biến. Mặc dù chủ sở hữu mới đã chi hơn 600 triệu euro trong 9 tháng, Chelsea vẫn đứng thứ 10 trên bảng xếp hạng. Nếu không cải thiện được vị trí, đó sẽ là thành tích thấp nhất của họ kể từ thời kỳ tiền Bosman (1995-1996).

Điểm chung cho những hoàn cảnh này là gì? Nó không chỉ nói về việc hầu hết các CLB hàng đầu châu Âu đang trải qua một mùa giải tồi tệ, dù là do những vấn đề bên ngoài sân cỏ hay do phong độ kém, mặc dù đúng là có vô số lý do để vin vào: Một kỳ World Cup giữa mùa giải chưa từng có, thời kỳ hậu Covid-19…

Thay vào đó, nó nhấn mạnh hai điều. Một là kết quả (dù rất quan trọng) không phải là tất cả. Bayern có thể giải cứu mùa này bằng cú ăn ba. Nhưng nó không giải quyết được vấn đề trung phong hay khiến người ta thôi nghĩ về “những con chuột trong trại”, như lời HLV cũ của họ là Nagelsmann từng đề cập. Chức vô địch La Liga của Barcelona sẽ không đột nhiên tạo ra núi tiền mặt để Laporta có thể thôi nghĩ tới những đòn bẩy tài chính. Và tất nhiên, chức vô địch Ligue 1 trong tầm tay của PSG sẽ không dập tắt được ngọn lửa đang âm ỉ tại Parc des Princes.

Một điều khác nữa quan trọng không kém, đó là thành công của một đội bóng hàng đầu phụ thuộc nhiều vào xu hướng và niềm hy vọng hơn bất cứ điều gì khác. Giống với kinh tế, nơi tâm lý của người tiêu dùng (tức là mọi người cảm thấy thế nào về tình hình kinh tế) thường quan trọng hơn những con số trần trụi, cứng nhắc (tức là tình hình kinh tế thực tế ra sao), bóng đá là nơi bạn cảm nhận về đội bóng của mình. Từ hướng đi cho tới vị trí họ thuộc về.

Với đại đa số đội bóng lớn, mọi thứ đã đi xuống trong năm 2023. Khi họ xuống dốc hoặc khi có điều gì đó không ổn, người hâm mộ - đặc biệt là tại các đội bóng đã quen với chiến thắng - sẽ rất nhanh chóng lo lắng, chán nản, tức giận hoặc kết hợp cả ba tâm trạng này.

Lược dịch, có chỉnh sửa bài viết “Most big clubs like Barcelona and Liverpool are trending down in 2022-23 ... here's why it matters” của Gabriele Marcotti