Pep Guardiola và những thay đổi để biến Man City thành cỗ máy chiến thắng

Pep Guardiola được mô tả là một HLV phát cuồng vì bóng đá. Nếu mùa giải nào ông không tạo ra một điều gì đó mới mẻ trên băng ghế chỉ đạo, đó sẽ là mùa giải thất bại với riêng bản thân ông, theo như những gì chiến lược gia người Tây Ban Nha từng chia sẻ trước kia. Và giờ đây bộ não thiên tài ấy đang cùng Manchester City hướng đến cú ăn ba vĩ đại ở mùa giải 2022/2023.

Ở thời điểm hiện tại, Manchester City chính là hiện thân của chiến thắng. Thật khó để bất cứ ai trong chúng ta tìm được một đội bóng đủ sức đánh bại The Citizens vào lúc này. Arsenal của Mikel Arteta, Bayern Munich của Thomas Tuchel, thậm chí là cả Real Madrid của Carlo Ancelotti, tất cả đều là bại tướng dưới tay Pep Guardiola. Nhiều người đã biết điều đó từ sớm. Một số người thì vẫn nán lại chờ chiến quả ở trận Bán kết lượt về Champions League, để xem một tập thể sở hữu “DNA vô địch” như Real Madrid liệu có thể thêm một lần cản bước được Man City. Tuy vậy, họ cũng chẳng phải chờ đợi quá lâu. Vào cái khoảnh khắc Julian Alvarez “đóng chiếc đinh” cuối cùng ấn định chiến thắng 4-0, qua đó tiễn nhà đương kim vô địch rời giải đấu, chỉ có một sự thật được phơi bày. Đó là Man City quá xuất sắc và Pep Guardiola là một chiến lược gia đại tài. 

Pep Guardiola biến giải đấu được mệnh danh là giàu tính cạnh tranh nhất trong 5 giải bóng đá hàng đầu Châu Âu trở thành sân chơi của riêng Man City với chức vô địch Premier League lần thứ 3 liên tiếp. Nhìn rộng ra, đó đã là lần đăng quang thứ 5 trong 6 mùa giải gần nhất của đội bóng nửa xanh thành Manchester. 

Lần thứ hai trong lịch sử bóng đá Anh, người ta phải dùng cụm từ “thống trị giải đấu” để nói về thành công của một đội bóng. Trước đó, cụm từ này được trao cho Manchester United của những năm cuối thế kỷ 20 và giai đoạn đầu của thế kỷ 21, thời điểm Quỷ đỏ vô địch 8 lần trong 11 mùa giải cùng Sir Alex Ferguson. Pep Guardiola đang tiếp bước nhà cầm quân người Scotland để đi vào ngôi đền huyền thoại của những HLV xuất sắc nhất lịch sử Premier League. Xa hơn thế nữa, Man City mùa này đang sáng cửa giành cú ăn ba lịch sử, giống như Man Utd của mùa giải 1998/1999.

Với những ai ưa thích chiến thuật, ưa thích những đổi mới, cải tiến trong việc sử dụng nhân sự, họ chắc chắn sẽ dành cho Pep Guardiola một sự kính trọng nhất định. Thật sai lầm nếu nói rằng Pep Guardiola đạt được thành công là do hưởng lợi từ việc dẫn dắt một đội bóng giàu tiềm lực tài chính như Man City. Thực tế cho thấy, khoản chi ròng mua sắm cầu thủ của Man City trong 2 mùa giải gần nhất chỉ là 33 triệu bảng, ít nhất trong nhóm Big Six. Xếp trên họ là Tottenham (200 triệu bảng), Liverpool (225 triệu bảng), Arsenal (304 triệu bảng), Man Utd (340 triệu bảng) và Chelsea (513 triệu bảng). Rõ ràng so với thời điểm giới chủ Ả Rập mới tiếp quản CLB, Man City giờ đây đã là đội bóng chi tiêu khôn ngoan bậc nhất trên TTCN. Họ vẫn đưa về Etihad những bản hợp đồng bom tấn như Jack Grealish hay Erling Haaland, nhưng đồng thời cũng sẵn sàng bán đi những cái tên từng là trụ cột để thu về lợi nhuận khủng. BLĐ Man City mạnh tay như vậy bởi họ có một Pep Guardiola toàn năng trên băng ghế chỉ đạo.

Pep Guardiola được mô tả là một HLV phát cuồng vì bóng đá, người từng gọi điện cho Arjen Robben vào lúc 2 giờ đêm vì bất chợt nghĩ ra vai trò mới cho cầu thủ chạy cánh người Hà Lan, trước khi dành thêm 1 giờ đồng hồ để giải thích cặn kẽ. Nếu mùa giải nào Pep Guardiola không tạo ra một điều gì đó mới mẻ trên băng ghế chỉ đạo, đó sẽ là mùa giải thất bại với riêng bản thân ông, theo như những gì chiến lược gia người Tây Ban Nha từng chia sẻ trước kia.

Từ chuyện kéo Lionel Messi vào đá như một “số 9 ảo”, biến Philipp Lahm và Joshua Kimmich từ những hậu vệ cánh thông thường trở thành “người chia bài” ở tuyến giữa, nâng cấp giá trị của Joao Cancelo dưới vai trò hậu vệ biên ảo, hay chuyện “phù phép” để Ilkay Gundogan trở thành vệ tinh xâm nhập vòng cấm đẳng cấp. Không phải lúc nào những phát kiến của Pep Guardiola cũng là đúng đắn, tuy nhiên chúng ta không phủ nhận giá trị tuyệt vời mà Pep Guardiola mang lại cho thế giới bóng đá. Ở mùa giải 2022/2023, người đàn ông 52 tuổi này cũng có những sự thay đổi từ con người đến chiến thuật để nâng cấp Man City trở thành cỗ máy bách chiến, bách thắng.

Trên hàng công, bản hợp đồng trị giá 60 triệu bảng mang tên Erling Haaland chính là lời giải cho bài toán trung phong mà Pep Guardiola mong ước bấy lâu. Ở 2 mùa giải trước đó, Man City thường chơi mà không có một số 9 thực thụ, giữa bối cảnh Sergio Aguero dần bước sang sườn dốc bên kia sự nghiệp, lại liên tục gặp chấn thương. Man City khi ấy vẫn thể hiện một sức mạnh vượt trội tại đấu trường quốc nội, tuy nhiên khi ra đấu trường Châu Âu, những Raheem Sterling hay Gabriel Jesus là không đủ cho giấc mơ chinh phục Champions League. 

Họ cần một cây săn bàn thực thụ, một tiền đạo có thể chuyển hóa những cơ hội dù là nhỏ nhất thành bàn thắng. Hơn ai hết Pep Guardiola là người hiểu rõ điều đó. Để rồi cả Sterling lẫn Jesus đều bị bán trong phiên chợ hè 2022, tạo đà để Man City tìm kiếm phiên bản nâng cấp mới cho hàng công. Cuối cùng họ có Haaland – người vừa phá kỷ lục 34 thắng tồn tại gần hai thập kỷ tại Premier League của Alan Shearer, đồng thời sắp chạm mốc 50 bàn thắng trên mọi đấu trường. Chỉ tính riêng tại Premier League, Haaland hiện có 36 bàn thắng, chiếm 38,7% số pha lập công của toàn đội, con số cao nhất của một cầu thủ dưới triều đại Pep Guardiola tại Man City.

Sự xuất hiện của tiền đạo người Na Uy cũng mang đến cho Man City thêm một cách tiếp cận trận đấu khác so với trước kia. Họ vẫn cầm bóng nhiều, bóp nghẹt đối phương bằng những pha hãm thành liên tục, nhưng cũng có thể khởi phát bàn thắng bằng một pha phất bóng dài với đích đến là chàng tiền đạo cao tới 1,94m. Kịch bản Haaland đỡ bóng rồi bứt tốc, vượt mặt hậu vệ đối phương bằng thể chất vượt trội, trước khi chuyền thuận lợi theo đà băng lên của các đồng đội là điều chúng ta thường xuyên được chứng kiến. Bàn mở tỉ số vào lưới Arsenal của Kevin De Bruyne ở chiến thắng 4-1 trên sân Etihad chính là minh chứng rõ nét nhất. Chỉ mất 9 giây và thêm 2 nhịp chạm từ đường phất bóng dài bên trong vòng cấm của John Stones, bóng đã nằm gọn trong lưới của Arsenal. 

Cùng với Haaland, Julian Alvarez cũng được xem là phát hiện thú vị của Man City ở mùa giải 2022/2023. Tiền đạo trẻ người Argentina luôn biết cách tỏa sáng mỗi khi được trao cơ hội. Sự sắc bén của Julian Alvarez mang đến cơn đau đầu dễ chịu cho Pep Guardiola ở vị trí trung phong. 

Nhưng đỉnh cao chiến thuật Pep Guardiola ở mùa giải này phải đến từ hàng phòng ngự, nơi “Nhà bác học điên” vào giai đoạn giữa mùa giải sẵn sàng loại bỏ phát kiến thiên tài của mình với Joao Cancelo để hướng Man City chơi theo cách khác. Đó đúng hơn là một sự cố nội bộ được chữa cháy hoàn hảo. Thời điểm sau World Cup 2022, Cancelo sa sút và đánh mất vị trí vào tay Nathan Ake. Thay vì tích cực tập luyện để sớm lấy lại phong độ, cầu thủ người Bồ Đào Nha công khai tỏ thái độ bất mãn với Pep Guardiola, đồng thời làm rối loạn phòng thay đồ vốn rất yên ả của Man City. 

Tuy vậy, điều Cancelo không ngờ được chính là việc Pep Guardiola thay vì sẵn sàng thỏa hiệp để duy trì sự ổn định nhân sự ở giai đoạn lượt về khốc liệt, ngược lại còn thẳng tay đẩy anh sang Bayern Munich theo dạng cho mượn. Dù gì cầu thủ 28 tuổi cũng là một mắt xích quan trọng trong cách vận hành chiến thuật tại Man City. Nhưng canh bạc lần này Cancelo đã tính toán sai lầm. Đến khi nhận ra điều này thì đã là lúc mọi thứ chẳng thể cứu vãn. Bản thân Cancelo cũng từng chua chát giải thích lý do phải rời Man City hồi tháng 1/2023: “Sau World Cup 2022, Pep Guardiola tìm ra một cách tiếp cận trận đấu mới. Ông ấy yêu cầu vị trí hậu vệ biên trái ít dâng cao hơn trước, để đảm bảo sự chắc chắn bên phần sân nhà. Qua theo dõi, ông ấy thích phần thể hiện của Nathan Ake hơn tôi”.

Sự thật với việc Nathan Ake trám vào vị trí của Cancelo, hàng phòng ngự của Man City được gia cố rất nhiều. Cầu thủ người Hà Lan dù không sở hữu khả năng hỗ trợ tấn công ấn tượng, nhưng lại cực kỳ chắc chắn trong khâu phòng ngự, giữ cự ly đội hình tốt, đồng thời rất khó bị đánh bại trong các tình huống đối đầu trực diện. So với Nathan Ake, Cancelo thường xuyên dâng cao và bỏ vị trí hơn. 

Chỉ cách đây ít ngày, sau khi Man City đăng quang chức vô địch, Pep Guardiola đã có một câu trả lời thú vị trong phần phỏng vấn với Sky Sports. Cụ thể, Micah Richards chỉ đơn giản muốn hỏi về sự tiến bộ của Nathan Ake ở mùa giải này, nhưng cựu cầu thủ của Man City đã nhận được câu trả lời ngoài mong đợi: “Cậu ấy là một thành viên quan trọng với chúng tôi. Trước đó, tôi học được một điều rằng để đối đầu với Bukayo Saka, Vinicius, Gabriel Martinelli, Mohamed Salah hoặc Sadio Mane trong quá khứ, chúng tôi cần những cầu thủ phòng ngự thực thụ, những người có thể thắng trong các tình huống phòng ngự 1-1 trước những mẫu tiền đạo cánh tôi vừa nói. Ở đẳng cấp này, họ chỉ cần 1 tình huống để đánh bại bạn. Nathan cho chúng tôi lời giải. Đó là điều chúng tôi không có được trong quá khứ. Sự phát triển tiếp theo của Man City là việc chúng tôi đã vô địch với hàng thủ bao gồm 4 cầu thủ phòng ngự thứ thiệt, những người thắng áp đảo trong các pha tranh chấp. Đó là điều không diễn ra với chúng tôi trong quá khứ. Nathan, Manuel Akanji, Kyle Walker là những người đã làm được điều đó”.

Rõ ràng lựa chọn phát triển bóng ở Man City lúc này không còn phụ thuộc vào vị trí hậu vệ biên ảo của Cancelo nữa. Pep Guardiola vẫn giữ vững khối đội hình 3-2-5 khi có bóng, nhưng trách nhiệm “chia bài” hỗ trợ cho Rodri vào lúc này được trao lại cho John Stones – một phát kiến bất ngờ khác của Pep Guardiola. Và lại là một hậu vệ biên ảo khác!

Người ta bắt đầu chú ý nhiều hơn đến vai trò mới của John Stones sau chiến thắng 4-1 trước Liverpool hồi tháng 4, trận đấu mà cầu thủ người Anh có màn thể hiện ấn tượng với tỉ lệ chuyền bóng chính xác lên đến 95%. John Stones chạm bóng 80 lần, thực hiện 67 đường chuyền, trong đó 29 đường chuyền một chạm, 15 lần khác là hai chạm. Điều này tức là có đến 65% số đường chuyền của John Stones diễn ra ở tốc độ nhanh, khiến nỗ lực pressing thu hồi bóng của các cầu thủ Liverpool gặp vô vàn khó khăn.

Vị trí mới của John Stones giúp cho hệ thống phòng ngự của Man City dâng cao và khiến cho hàng phòng thủ của Liverpool lùi thấp hơn bình thường. Đó là điều khiến thuyền trưởng của Man City cảm thấy hài lòng. Ở Pep Guardiola, cách phòng ngự tốt nhất là việc chủ động cầm bóng. Với Rodri và John Stones ở trung lộ, Man City vẫn triển khai tấn công tốt mà vẫn đảm bảo việc chủ động phòng ngự từ xa. Trong nhiều thời điểm, Man City sẵn lòng chơi chậm lại, triển khai bóng kiên nhẫn từ hàng thủ, trước khi tận dụng thời cơ thực hiện những đường mở bóng hướng đến vị trí của Gundogan và De Bruyne, hay những ngòi nổ khác ở hàng lang cánh, đôi khi là chính vị trí của Haaland. 

Với Pep Guardiola, đó là bí thuật để Man City hướng đến cú ăn ba lịch sử ở mùa giải này!