La Real luôn cố gắng đặt yếu tố con người lên trước. Tất cả những cầu thủ từ đội B trở xuống đều đang còn đi học hoặc tốt nghiệp. Thành tích tại trường phải đạt ít nhất từ 80% và CLB thuê 7 giáo viên để giúp các học viên đạt được điều đó.
Gần như tất cả - từ thủ quân Asier Illarramendi cho đến các huấn luyện viên Imanol Alguacil và Xabi Alonso - đều xuất thân từ học viện.
Cho đến năm 1989, Real Sociedad vẫn tuân thủ một chính sách nghiêm ngặt chỉ chọn cầu thủ trưởng thành ở tỉnh Guipuzcoa thuộc xứ Basque. Cách tiếp cận có phần cực đoan nhưng mang lại những thành công lớn cho họ - vô địch Tây Ban Nha 1981, 1982 với đội hình toàn những cầu thủ quê nhà - nhưng khi những chiếc cúp dần trôi vào dĩ vãng, họ quyết định đánh bắt xa bờ, tìm kiếm tài năng ở những vùng đất xa xôi hơn.
Sự xuất hiện của John Aldridge đưa CLB sang một hướng đi hoàn toàn chưa từng có. Ban đầu ‘Liverpudlian’ (chỉ những người xuất thân từ Liverpool) gây chia rẻ dữ dội trong lòng San Sebastian khi mà biểu ngữ “kẻ ngoại quốc hãy cút về quê” xuất hiện khắp ngõ ngách trong thành phố. Tuy vậy, ông sớm chinh phục cổ động viên địa phương với 40 bàn thắng chỉ sau 75 trận đấu. CLB bắt đầu chuyển hướng sang tìm kiếm những nhân tài ngoại quốc nhưng bên cạnh đó vẫn giữ sự cam kết chặt chẽ với học viện của mình. Đội hình hiện tại có tới 10 cầu thủ xuất thân từ học viên của chính CLB và ít nhất bốn trong số đó sẽ ra sân từ đầu mỗi trận.
Cách San Sebastian năm dặm về hướng nam, khu tập Zubieta của CLB nằm sâu trong khu làng quê, xuyên qua những cánh đồng và rừng già. Tôi liên tục ngoái đầu nhìn người dân địa phương khi họ chào bằng tiếng Euskara đặc sệt của xứ Basque, nghe mơ hồ như câu nào "Ayup" của Yorkshire Dales. Cũng như Yorkshire, không phải chỗ nào ở đây cũng có ánh mặt trời chiếu tới.
Chưa ngồi quá lâu thì tôi đã nghe giám đốc học viện Luki Iriarte hồ hởi nói về Antoine Griezmann, ‘đứa trẻ’ nổi tiếng nhất học viện. “Có nhiều thứ đặc biệt xảy ra khi cậu ấy chơi bóng ở đây. Cậu ấy thực sự khác biệt. Nhỏ và mảnh khảnh. Chúng tôi tìm cách bảo vệ cậu ấy cho bằng được. Chúng tôi biết cậu ấy có khả năng đặc biệt nhưng không thể tìm kiếm CLB thích hợp ở Pháp, đã thử việc vài lần nhưng không thành công. Cậu ấy không phù hợp với cách chơi bóng kiểu Pháp - nặng về thể chất - và họ muốn tìm kiếm những cầu thủ to con hơn, nhưng sự thông minh của cậu ấy, nhận thức và tầm nhìn chơi bóng là thứ chúng tôi đặt lên trước việc thể chất yếu kém hơn. Chúng tôi biết cậu ấy sẽ rất khác biệt”.
Các HLV mà tôi gặp đều nhấn mạnh việc CLB luôn có “tầm nhìn dài hạn”. Họ tin tưởng vào việc các đứa trẻ cần có tuổi thơ và tự tìm kiếm cơ hội đến với Zubieta, nếu chúng thực sự muốn như vậy. Lứa trẻ nhỏ nhất ở học viện là U13. “Chúng tôi bắt đầu muộn vì chúng tôi muốn cho chúng có cơ hội làm một đứa trẻ bình thường trước”.
“Chúng tôi có danh sách liên hệ dài vô hạn với các trường học và các lớp giáo dục thể chất, nơi họ tập luyện 6 bộ môn thể thao khác nhau cho đến 12 tuổi. Ở trường chúng được tập ba môn thể thao cá nhân và ba môn tập thể mỗi năm. Liệu chúng tôi có chắc mọi HLV thể dục đều làm tốt không à? Chắc chắn là không. Nhưng chúng tôi biết rằng nếu đứa trẻ đến đây năm 12 tuổi, nó đã từng tiếp xúc với bóng ném, bóng rổ, đạp xe và vài môn thể thao khác. Chúng tôi tin rằng việc đó sẽ giúp chúng cởi mở và linh hoạt hơn”.
Real Sociedad cũng có liên hệ chặt chẽ với 70 CLB nhỏ ở Gipuzkoa nhưng sẽ không tìm kiếm những cầu thủ trẻ cho tới khi chúng lên mười. “Đúng là chúng tôi mạo hiểm so với những CLB láng giềng chọn cầu thủ từ khi rất trẻ, nhưng tôn chỉ của chúng tôi là: ‘Hãy ở môi trường của các con. Hãy ở cùng gia đình của các con. Hãy chơi cùng bạn bè của các con. Và nếu con cảm thấy sẵn sàng bỏ lại tất cả phía sau, con có thể đến Real Sociedad rồi đó’”.
“Chúng tôi phải truyền đạt và thuyết phục các CLB, các HLV ở quanh đây rằng họ huấn luyện từng cá nhân, chứ không phải tạo một đội bóng chiến thắng. Xuôi xuống Madrid hay Valencia - cũng như hầu hết lục địa ngày này - có những giải đấu lớn dành cho lứa U7. Chúng tôi không thể tin nổi. Bằng việc chọn những cầu thủ muộn hơn, chúng tôi ít nguy cơ mắc sai lầm hơn. Dĩ nhiên có những đứa trẻ trông rất cừ và có chiến tích tốt rằng từng thắng các giải trẻ, nhưng liệu chúng có đủ để bước lên đội một? Chúng tôi cảm thấy thuyết phục bởi cách thức đang vận hành hiện tại mỗi ngày một nhiều hơn”.
La Real luôn cố gắng đặt yếu tố con người lên trước. Tất cả những cầu thủ từ đội B trở xuống đều đang còn đi học hoặc tốt nghiệp. Thành tích tại trường phải đạt ít nhất từ 80% và CLB thuê 7 giáo viên để giúp các học viên đạt được điều đó.
“Mỗi con người ở đây là một dự án cụ thể” - Iriarte nói. “Chúng tôi đánh giá cao và bảo vệ họ, nắm được nhu cầu và những gì là tốt nhất để họ có thể hòa nhập được đội một La Real. Một HLV đội một từng nói với tôi rằng: ‘này Luki, nếu anh đào tạo ra hàng loạt kỹ sư tài năng, là những người lương thiện thay vì những cầu thủ, anh sẽ bị sa thải đấy’. Ông ấy nói đúng. Ưu tiên của chúng tôi là tạo ra những cầu thủ bóng đá giỏi và nếu họ là những con người hoàn thiện nó thì đều đó còn tuyệt vời hơn”.
Cơn mưa phùn xứ Basque đang lất phất ngoài sân. Chúng tôi theo dõi phần tập luyện buổi sáng cảu cả đội một và đội dự bị. Cả hai đều được huấn luyện bởi những người trưởng thành từ học viện, với cựu cầu thủ Imanol Alguacil ở đội một và Xabi Alonso chịu trách nhiệm với đội dự bị. Hầu hết ban huấn luyện, từ chuyên gia phân tích cho đến HLV thể lực, đều kinh qua Zubieta. “Có những con người mang dòng máu La Real ở đây là rất quan trọng”.
“Imanol Alguacil khởi đầu trong vai trò cầu thủ và sau đó trưởng thành trong vai trò HLV đội học viện trước khi tiến lên các cấp độ cao hơn rồi trở thành HLV đội một. Ông ấy biết từng ngõ ngách nhỏ ở đây. Ông ấy là ví dụ tuyệt vời cho các HLV của chúng tôi. Ông ấy hiểu các cầu thủ, triết lý, môi trường, văn hóa và ngôn ngữ ở đây”.
“Xabi Alonso cũng sẽ có cơ hội tiến lên. Cậu ấy đã làm việc cùng các HLV giỏi nhất, từng vô địch World Cup, Champions League và các giải vô địch quốc gia trên khắp thế giới. Cậu ấy mang đến những kinh nghiệm tuyệt vời cho các cầu thủ học hỏi theo. Các HLV khác ở học viện tham gia quan trọng vào tiến trình, không phải chỉ là việc của Imanol hay Xabi. Alonso đang có trong tay những cầu thủ tốt nhất của học viện, còn Imanol có 10 người trong đội hình, bốn trong số đó ra sân mỗi trận đấu - thành quả đó là của những người đến với học viên khi họ ít nhất 13 tuổi trở lên.
Từ các nhân viên lo việc trang phục cho đến các đầu bếp, từ Alguacil đến Alonso, có một bầu không khí gia đình lan tỏa khắp Zubieta. “Nền tảng của sự thành công là cách những con người ở đây cảm nhận về ý nghĩa của CLB” - giám sát của học viện Mitxel Badiola nói. “Ba trụ cột chính kết nối với nha: con người, học viên và các cầu thủ - tất cả đều phải đi cùng hướng nhau, cùng tốc độ để cùng đạt đến đỉnh cao”.
Để củng cố luận điểm, Baiola dẫn đến trường hợp của Mikel Oyarzabal, cầu thủ chạy cạnh của Real Sociedad và tuyển Tây Ban Nha đã có bằng kinh doanh tại đại học San Sebastian. “Orya sẽ luôn đến được nơi mà cậu ấy muốn đến. Cậu ấy cũng cống hiến 100% mỗi trận đấu. Cậu ấy là thủ quân và cũng là thủ lĩnh ngoài sân. Giá trị đã dẫn dắt cậu ấy đến vị trí hôm nay”.
Những buổi tập diễn ra trong không khí đồng quê xứ Basque. Gió lạnh mùa đông như cắn vào da thịt nhưng trên sân các cầu thủ trẻ vẫn quần thảo miệt mài. Họ cố gắng tấn công vào các khoảng trống ngay khi giành được quyền kiểm soát bóng. Bất kỳ cầu thủ nào cũng không gặp khó khăn trong việc xử lý bóng, từ thủ môn đến tiền đạo.
“Anh sẽ không thấy điều này ở thập niên 1980 đâu” - HLV đội U19 Aitor Zulaika nói. “Những sân bóng ở xứ Basque khi đó đầy bùn. Bóng đá thì giống như bóng bầu dục vậy. Các cầu thủ xứ Basque to con cường tráng mới tồn tại nổi trên sân bóng. Điều ngược lại nếu như anh đến Seville; anh sẽ không thể tìm thấy được sân bóng nào có bãi cỏ tồn tại nổi trước sức nóng. Còn giờ thì các mặt sân nhân tạo và cơ sở vật chất tốt hơn khắp cả nước đã làm bóng đá Tây Ban Nha thay đổi. Phong cách cầu thủ thay đổi và Real Sociedad cũng thay đổi”.
“Chỉ có 70 nghìn người dân ở Gipuzkoa. Hầu hết đều xuất thân các thị trấn nhỏ hoặc các ngôi làng ở đây. Mỗi người đều có con đường của riêng mình. Họ là những con người sống trên đường phố và chơi bóng cũng trên đường phố. Hồi 2009, chúng tôi có 16 cầu thủ học viện thì 15 trong số đó đến từ các ngôi làng xung quanh đây, chỉ có Xabi Prieto là sống ở San Sebastian. Đó là khuynh hướng chung của các cầu thủ sẽ chơi tốt ở đây. Với bóng đá - theo cách nhìn nhận ngày nay - bị kiểm soát nhiều hơn. Chúng tôi thì cố gắng làm theo cách của mình. Các đứa trẻ quên đến đây gia nhập đội U13, với cá tính riêng, khiến chúng tôi khác biệt. Những điều này tạo Real Sociedad”.
Dịch từ bài viết của tác giả Alex Clapham, đã đăng trên The Guardian và Camo Football