Góc Arsenal: Có một bức tranh ảm đạm tại Bắc London

Tấn công tệ hại! Phòng ngự tệ hại! Tinh thần tệ hại! Có lẽ chỉ khi gắn hai chữ “tệ hại” vào mới lột tả được hết những cảm xúc cay đắng của các Gooners sau khi chứng kiến trận thua muối mặt của Arsenal trước Fulham trong ngày cuối cùng của năm 2023. 

Không thất vọng sao được khi Arsenal để mất quyền kiểm soát bóng tới 124 lần sau 90 phút bóng lăn. Không thất vọng sao được khi Arsenal chỉ tạt bóng thành công 2/20 lần, đi bóng thành công 6/14 lần, đồng thời chỉ tung ra vỏn vẹn 3 cú sút trúng đích sau 13 tình huống dứt điểm. Và không thất vọng sao được khi Bukayo Saka dù may mắn có bàn thắng mở tỉ số ngay phút thứ 5, nhưng rốt cuộc lại sút bóng lên trời ở tình huống đối mặt với khung thành thủ môn Bernd Leno trong tư thế chẳng bị bất cứ ai theo kèm, giữa bối cảnh Arsenal đang bị dẫn trước. 

Đó là một Arsenal tệ nhất mà chúng ta từng thấy trong vòng một năm qua. Những cái lắc đầu ngao ngán của người hâm mộ Pháo thủ có mặt tại SVĐ Craven Cottage dành cho tình huống phung phí cơ hội của Saka chỉ là một trong vô vàn khoảnh khắc chán nản mà họ phải chứng kiến trong ngày đa phần các cầu thủ Arsenal chơi dưới sức mình. Hơn ai hết, họ là những người đáng thương nhất khi đánh đổi thời gian bên gia đình dịp cuối năm để theo dõi thêm một trận đấu gây thất vọng cực độ nữa của đội bóng thân yêu. Cảm giác nhói lòng khi hình ảnh trên sân phản chiếu lại đúng những gì Arsenal từng trải qua trong 2 mùa giải đầu tiên dưới triều đại Mikel Arteta. Phải chăng cả Mikel Arteta lẫn Arsenal đã đi đến giới hạn về trình độ của mình?

Trong 5 trận đấu gần nhất tại Premier League, Arsenal đánh rơi tới 11 điểm. Từ chỗ sáng cửa vô địch lượt đi, đội bóng áo đỏ trắng giờ đã kém đội đầu bảng Liverpool 5 điểm, thậm chí đứng trước nguy cơ bị đẩy văng ra khỏi Top 4 bởi đối thủ không đội trời chung là Tottenham. Khác với trận thua trước West Ham cách đó 2 ngày, thất bại 1-2 trước Fulham tại vòng 20 đơn giản là không thể bào chữa. Có lợi thế dẫn bàn từ rất sớm nhưng đội khách đã phải tay trắng ra về. Ký ức ám ảnh về một chu kỳ buông tiếp theo cứ thế lại ùa về.

Phát biểu sau trận đấu, HLV Mikel Arteta không dấu nổi sự thất vọng: “Thật đau đớn và là một ngày buồn. Đó là cách tôi tóm tắt nó. Chúng tôi đã có cơ hội đứng đầu bảng sau 20 trận với sự ổn định mà chúng tôi thể hiện, thế nhưng mọi thứ đã thay đổi quá nhanh. Ba ngày trước, chúng tôi đã thua 1 trận đấu mà chúng tôi hoàn toàn xứng đáng thắng, nhưng hôm nay lại là một câu chuyện khác. Toàn đội đã chơi tệ, mọi chuyện bắt đầu từ việc kiểm soát bóng. Chúng tôi cũng không tạo ra nhịp độ trận đấu đủ tốt, không kiểm soát được thế trận. Họ đã khai thác được điểm yếu này. Arsenal đã thủng lưới 2 bàn giống hệt nhau trong trận đấu với West Ham. Ở giải đấu này, những sai lầm như vậy sẽ khiến bạn phải trả giá đắt”.

Những hạn chế trong lối chơi của Arsenal bộc lộ rõ ràng xuyên suốt 90 phút bóng lăn. Chẳng cần đến những chuyên gia phân tích, những người theo dõi bóng đá thường xuyên cũng thấy được lối chơi mà Mikel Arteta xây dựng đang có phần đơn điệu, rập khuôn và dễ bị bắt bài. 

Các phương án chuyền bóng triển khai tấn công của Arsenal gặp bế tắc khi nhạc trưởng Martin Odegaard bị phong tỏa bởi khối phòng ngự “mid lock” chất lượng từ Fulham với tâm điểm là sự xuất sắc của Joao Palhinha. Nhìn rộng ra, đội trưởng người Na Uy chỉ mới đóng góp dấu giày vào 7 bàn thắng sau giai đoạn lượt đi Premier League 2023/2024, thấp hơn khá nhiều so với con số 22 mà anh làm được ở mùa trước.

Tương tự, hai ngòi nổ quan trọng là Gabriel Martinelli và Bukayo Saka cũng đang gặp vấn đề về phong độ. Năm ngoái, bộ đôi này là nhân tố chính từng giúp Arsenal cạnh tranh sòng phẳng chức vô địch với Manchester City với 29 bàn thắng và 16 pha kiến tạo, tuy nhiên ngày càng mất đi đất diễn vì bị hậu vệ đối phương triệt để khai thác lối chơi. 

Cụ thể, Martinelli đã không đá trọn vẹn bất cứ trận đấu nào cho Arsenal trong tháng 12, với đóng góp ít ỏi chỉ là 1 bàn thắng sau 7 trận đấu. Trong 3 trận gần nhất, sao trẻ người Brazil đều bị thay ra trước phút 70 và gần như không để lại nhiều dấu ấn nổi bật nào trong quãng thời gian góp mặt trên sân. Ngoài vấn đề về thể lực, sự sa sút của Martinelli còn đến ở yếu tố tinh thần. Từ một chuyên gia tấn công trực diện vào khoảng trống hàng phòng ngự ở khu vực hành lang trái, Martinelli đang dần mất đi sự tự tin trong từng bước chạy. Trước Fulham, Martinelli đã không có bất cứ một pha qua người thành công nào trong suốt 67 phút trên sân. Nếu dựa vào các thông số mùa trước làm căn cứ đánh giá, chúng ta có thể nhìn ra nhiều vấn đề tồn tại trong lối chơi của chàng vũ công Samba trẻ tuổi này. Từ các dự liệu của Whoscored, chúng ta hình dung được Martinelli đang chuyền và tạt bóng nhiều hơn, tỉ lệ chính xác cũng cao hơn, ngay cả số pha khống chế bóng lỗi cũng giảm đi. Tuy vậy, thực tế cho thấy Martinelli đang thiếu đi sự đột biến trong lối chơi, ngày càng xuất hiện nhiều hơn các đường chuyền an toàn thay vì các đường chuyền đột biến mang lại hiệu quả tấn công cao. Tất nhiên, đó không phải điều HLV Mikel Arteta trông chờ quá nhiều vào cậu học trò. Với ông thầy người Tây Ban Nha, Martinelli phải là “thanh kiếm” sắc bén, sẵn sàng kết liễu hàng phòng ngự đối phương khi có cơ hội.

Đồng cảnh ngộ, trước khi “Starboy” Saka sút bóng lên trời khi đối mặt với khung thành Fulham, chàng trai sinh năm 2021 cũng trải qua chuỗi 4 trận liên tiếp tịt ngòi. Đó là hệ lụy từ một hệ thống đã bị bắt bài. Arsenal đang mắc kẹt với 4-3-3 cùng khối đội hình triển khai tấn công 3-2-5 khi có bóng. Họ cầm bóng nhiều thiếu phương án tiếp cận khung thành đối phương cũng như không sở hữu một vệ tinh xâm nhập vòng cấm sắc bén. 

Rõ ràng, cả Gabriel Jesus lẫn Eddie Nketiah đều gây thất vọng lớn. Jesus làm khá tốt trong việc liên kết lối chơi, có thể tạo ra những pha chạm bóng đẳng cấp bên trong vòng cấm, tuy nhiên cựu tiền đạo của Man City chưa bao giờ được đánh giá cao ở khả năng dứt điểm cũng như tận dụng cơ hội trước khung thành. Nketiah thậm chí còn tệ hơn. Xét cho cùng, Arsenal khó làm nên chuyện nếu tiếp tục tin tưởng vào Jesus hay Nketiah. Họ không sở hữu bản năng sát thủ giống như cái cách Thierry Henry, Robin van Persie hay Pierre-Emerick Aubameyang từng làm trong quá khứ. 

Nếu Man City có bộ đôi Erling Haaland và Julian Alvarez (đã ghi 24 bàn thắng), Liverpool vẫn sống trên nhịp thở của Mohamed Salah (11 bàn thắng), nhìn ra Arsenal lại không có cho riêng mình một trung phong đẳng cấp thực thụ. Hãy cứ nhìn cái cách hai CLB lớn này thi đấu, chúng ta sẽ hiểu vì sao họ luôn là đối trọng số một của nhau trong cuộc đua vô địch. Với Man City, Pep Guardiola đã xây dựng lên một tập thể chơi bóng chỉnh chu và chính xác bậc nhất Châu Âu. Còn riêng Liverpool, họ đơn giản là “Phượng hoàng lửa” rực cháy dưới triều đại Jurgen Klopp – một tập thể lấy bóng đá tấn công làm tôn chỉ, liên tục chạy và chạy, ghi bàn và ghi bàn. Sự tương phản rõ rệt nhất giữa Liverpool và Arsenal được phản chiếu đầy đủ sau khi The Kop đánh bại Newcastle 4-2, chỉ một ngày sau khi Arsenal thất thủ trước Fulham. Trong trận đấu đó, đội bóng thành phố cảng đã tạo ra chỉ số bàn thắng kỳ vọng lên đến 7,27 (cao nhất lịch sử EPL). Để làm được thế, đôi chân của những Trent Alexander-Arnold, Curtis Jones, Dominik Szoboszlai, Luis Diaz, Darwin Nunez, Salah…đã chạy liên tục không ngừng nghỉ trong đêm mưa tầm tã tại Anfield. 

Nó đối lập hoàn toàn tinh thần bạc nhược của Arsenal. Đoàn quân của Mikel Arteta đã thi đấu chùng xuống sau khi có lợi thế dẫn bàn từ sớm. Ý tưởng chơi bóng chậm lại để kéo dãn khối đội hình của Fulham là một lựa chọn khá ổn, tuy nhiên việc tuyến giữa không kiểm soát được thế trận, còn hàng thủ liên tục bộc lộ khoảng trống đã khiến Arsenal phải trả giá. Jakub Kiwior trong lần hiếm hoi được đá chính ở vị trí hậu vệ cánh trái đã không thể theo kịp nhịp độ của trận đấu. Đáng lẽ cầu thủ người Ba Lan phải làm tốt hơn trong bàn thua đầu tiên của Arsenal. Trong tình huống này, hàng phòng ngự của Pháo thủ bộc lộ quá nhiều khoảng trống. Chỉ cần một đường thả bóng nhẹ từ Willian vào khu vực hàng lang trong, Tom Cairney đã dễ dàng băng xuống thực hiện pha căng ngang chính xác cho Raul Jimenez dứt điểm ghi bàn.

Ngoài ra, việc Kiwior không thể luân chuyển bóng tốt như Oleksandr Zinchenko cũng khiến cánh trái của Arsenal gần như tê liệt, bởi phía trên Kai Havertz cũng không phải mẫu cầu thủ giỏi làm bóng, đồng thời dù sở hữu khả năng tranh chấp đáng nể tuy nhiên cựu sao Chelsea cũng thiếu đi sự tập trung và định hướng vị trí để có thể hỗ trợ Declan Rice đang khá đơn độc trong vai trò số 6 trên sân. Nói đi cũng phải nói lại, Zinchenko có thể không bao giờ là một hậu vệ đủ chắc chắn nhưng chúng ta đều biết Arsenal gặp khó trong việc phát triển bóng và kiểm soát trận đấu khi cầu thủ người Ukraine vắng mặt. Cái cách Zinchenko hợp với Rice để tạo thành bộ đôi án ngữ tuyến giữa vẫn là một phương án kiểm soát trung tuyến tốt của Arsenal trong phần lớn giai đoạn lượt đi.

Việc Kiwior phải rời sân ngay sau hiệp 1 cũng nói lên một vấn đề nhức nhối khác tại Arsenal. Đó chính là việc sự chênh lệch đến báo động giữa đội hình chính và các nhân tố dự bị. Ngoại trừ Leandro Trossard, cả Reiss Nelson lẫn Emile Smith Rowe đều chưa làm tốt trong những lần được trao cơ hội gần đây, giữa bối cảnh Arsenal cần thêm bàn thắng.

Với việc Premier League sẽ chỉ trở lại sau 3 tuần, đây là cơ hội để HLV Mikel Arteta giải quyết những vấn đề mớ ngổn ngang trong nội bộ đội bóng. Đó không phải bài toán dễ dàng, thậm chí nhiều người kỳ vọng Pháo thủ sẽ mang về một tân binh chất lượng làm cú hích tinh thần trước cuộc đối đầu với Crystal Palace vào ngày 20/01/2024. Nếu điều đó xảy ra, đó là một tín hiệu tốt. Tuy nhiên hãy nhìn cái cách Liverpool và Man City giải quyết vấn đề, phương án bổ sung lực lượng trong phiên chợ đông có lẽ là điều sau cùng mà Pep Guardiola và Jurgen Klopp nghĩ đến. Pep Guardiola mất Kevin De Bruyne dài hạn, tương tự khi Liverpool mất Joel Matip và Andrew Robertson, nhưng họ vẫn đang xây dựng được một đội hình đồng đều ở các tuyến.

Mikel Arteta là một chiến lược gia tài năng, thế nhưng lâu nay giới truyền thông nước Anh vẫn luôn dành cho ông sự nghi ngờ về kinh nghiệm thực chiến. BLĐ Arsenal hiểu điều này khi bổ nhiệm Mikel Arteta ngồi vào chiếc ghế nóng thời điểm cuối năm 2019. Họ chấp nhận đánh cược vận mệnh đội bóng vào người đàn ông 41 tuổi, cũng như chấp nhận để ông có thời gian xây dựng thứ gọi là văn hóa chiến thắng tại Arsenal. Thế nhưng đã đến lúc BLĐ đội bóng và người hâm mộ đòi hỏi nhiều hơn từ Mikel Arteta. 

Và trận đấu với Liverpool trên sân Emirates trong khuôn khổ FA Cup diễn ra vào đêm nay chính là một bài test cho sự phục hồi của những Pháo thủ đang tổn thương. Liệu Arsenal sẽ chấm dứt cơn ác mộng tháng 12 hay sẽ nối thêm những ngày buồn trong năm mới?