Có ngây thơ không khi một CLB vừa thăng hạng như Southampton đã muốn chơi kiểm soát bóng?

Dù yêu hay ghét lối chơi của Southampton, họ vẫn là một trong những đội bóng thăng hạng thú vị nhất mà chúng ta từng thấy ở Premier League. Một số người thậm chí coi nó là nhàm chán, nhưng đó là một cách tiếp cận táo bạo và cho đến nay, họ vẫn đang kiên định với cách chơi này.  

Họ có ngây thơ không? Có thể. Một số người hâm mộ của họ có muốn đội bóng thay đổi không? Khả năng là có. Nhưng bóng đá không phải là một lĩnh vực mà mọi thứ đều có thể áp dụng. Ngoài ra, không có kế hoạch, hệ thống hay triết lý nào hoàn toàn không có khuyết điểm. Sẽ rất nhàm chán nếu điều đó xảy ra.

Sau khi giành quyền thăng hạng lên Premier League với chiến thắng trong trận chung kết play-off Championship mùa trước trước Leeds, HLV của Southampton, Russell Martin đã nói về việc đã xuất hiện những lời bàn tán, rằng Saints cần phải thay đổi lối chơi thiên về kiểm soát bóng của họ để trụ lại ở giải đấu cao nhất nước Anh.

“Nếu bạn đã tìm ra công thức chiến thắng, đó là cách tốt nhất,” ông nói. “Không có cách nào là đúng hay sai, nhưng đó là điều chúng tôi tin tưởng. Suy cho cùng, chúng tôi đã giành chiếc vé thăng hạng khi làm theo cách đó. Tôi tin rằng đó là lời khẳng định đối với một số người.

“Tôi yêu những gì chúng tôi làm và tôi sẽ không thay đổi. Tôi tin chắc rằng những lời bàn tán sẽ đến; thực chất nó đã diễn ra rồi, rằng chúng tôi không nên chơi theo cách này ở Premier League và những sự soi xét khắc nghiệt sẽ đi kèm với điều đó. Việc của chúng tôi là chứng minh mình đúng và đảm bảo rằng chúng tôi đón nhận nó mà không đánh mất bản sắc của mình.”

Dù chuyện gì xảy ra trong phần còn lại của mùa giải Premier League đi chăng nữa, Martin sẽ luôn nhớ đến mùa giải 23/24. Ông đến CLB vào tháng 6/2023 với kế hoạch chơi bóng theo phong cách bóng đá riêng biệt và đưa Southampton thăng hạng. Ông đã đạt được cả hai.

Ngoài ra, lối chơi mà ông đã tạo ra cho Saints dựa trên quyền kiểm soát bóng cực đoan nhất từng thấy ở Championship.

Southampton là CLB kiểm soát bóng nhiều nhất Championship mùa trước

Họ thực hiện 666,7 đường chuyền mỗi trận (trong đó có 597,8 đường chuyền thành công, với tỷ lệ chính xác 89,7%). Họ đạt tỷ lệ kiểm soát bóng 66,1%, 344,5 đường chuyền ở phần sân đối phương mỗi trận và độ chính xác trong những đường chuyền ở phần sân đối phương là 85,5%. Đó là những thông số cao nhất từng được ghi nhận ở Championship (không tính các trận play-off) kể từ mùa giải 13/14.

Đúng là bạn có thể cho rằng họ đã không đạt được mục tiêu chính là suất thăng hạng trực tiếp, với chuỗi 3 trận thua trong 4 trận cuối và để Ipswich – đội chỉ vừa mới thăng hạng từ League One một năm trước – vượt qua. Nhưng cuối cùng họ cũng đã hoàn thành nhiệm vụ.

Martin đã kiên định với nguyên tắc của mình trong những tuần đầu tại Premier League. Dù tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình của họ có giảm một chút sau khi chỉ có 41% thời gian kiểm soát bóng trước Arsenal, nhìn chung họ vẫn thoải mái trong việc kiểm soát bóng với tỷ lệ 57,4% trong 7 vòng đầu tiên, chỉ đứng sau 4 CLB.

Họ có thể không còn là đội dẫn đầu về việc kiểm soát bóng sau khi thăng hạng, nhưng những con số của họ cũng không kém quá xa. Chỉ có Manchester City và Liverpool có nhiều đường chuyền hơn so với 552,9 đường chuyền và 486,9 đường chuyền thành công mỗi trận của họ. Southampton đứng thứ 5 về tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình (57,4%) và chỉ có Tottenham có tỷ lệ các pha phát bóng lên kết thúc trong khu vực vòng cấm của họ cao hơn, điều này cho thấy họ quyết tâm lên bóng từ hàng thủ ra sao.  

Vị trí các CLB Premier League thực hiện cú phất bóng

Vị trí kết thúc pha phát bóng của các CLB Premier League. Màu đỏ là ngoài vòng cấm, màu xanh là trong vòng cấm

Kể từ mùa giải 03/04, chỉ có 2 đội thăng hạng từng có tỷ lệ kiểm soát bóng cao hơn trong một mùa giải Premier League: Leeds (57,8%) ở mùa 20/21 và Swansea (58%) ở mùa 11/12. Tập thể Swansea đó cũng là đội bóng thăng hạng duy nhất trong cùng thời gian có trung bình nhiều đường chuyền hơn mỗi trận (557,5) trong một mùa giải so với Southampton hiện tại, mặc dù số đường chuyền thành công trung bình mỗi trận của Saints cao hơn Swans (474,7).  Southampton cũng đang trên đà thiết lập một kỷ lục mới về tỷ lệ chuyền bóng thành công (88,1%) của một đội thăng hạng kể từ mùa giải 03/04.

Tuy nhiên, cần nhận ra rằng không phải cứ kiểm soát bóng nhiều nghĩa là sẽ mạnh hơn đội khác.  Kiểm soát bóng nhiều thì cũng tốt, nhưng nếu không ghi được bàn hoặc liên tục để thủng lưới, liệu đó có phải là cách tốt nhất để trụ lại Premier League hay không?

Southampton chỉ có 1 điểm sau 7 trận đấu ở Premier League mùa này. Nên nhớ rằng họ vẫn chưa phải gặp những đối thủ khó nhằn nhất. Điểm số duy nhất mà họ giành được là trước Ipswich – đội bóng cũng mới thăng hạng và đã gỡ hòa ở phút thứ 94 tại sân St Mary’s vào tháng trước. Họ để thua 3-1 trước Bournemouth, Brentford và Arsenal, 3-0 trước một Manchester United đang gặp khó khăn và 1-0 trước Nottingham Forest và Newcastle với 10 người trên sân.

Những trận đấu tiếp theo sau kỳ nghỉ quốc tế sẽ rất quan trọng. Mặc dù ít ai mong đợi họ có được kết quả tích cực trong chuyến làm khách trên sân của Manchester City vào ngày 26/10, trước đó họ sẽ tiếp Leicester, sau đó Everton sẽ đến sân St Mary’s vào đầu tháng 11 trước khi Southampton làm khách trên sân của Wolves – đội duy nhất hiện đang đứng dưới họ trên bảng xếp hạng – một tuần sau đó. Nếu không thể cho thấy dấu hiệu tích cực trong chuỗi trận này trước kỳ nghỉ quốc tế tiếp theo, rất khó để họ tìm ra cách thoát khỏi tình trạng hiện tại.

Không có công thức kỳ diệu nào để giữ vững vị trí ở Premier League, mặc dù 6 đội thăng hạng có tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình cao nhất trong mùa giải đầu tiên tại Premier League (từ mùa 03/04) đều trụ hạng thành công. Có lẽ chúng ta không nên đặt nặng vào điều đó, vì các đội xếp hạng từ thứ 7 đến thứ 12 trong thông số này đều đã xuống hạng. Ngoài ra, rất khó để coi việc kiểm soát bóng 50% thay vì 49,8% trong suốt một mùa giải là sự khác biệt thực sự giữa việc xuống hạng và trụ hạng, nhưng đây là một dấu hiệu để Southampton có thể dựa vào.

Southampton không phải là đội đầu tiên giành quyền thăng hạng từ Championship với triết lý tập trung vào việc kiểm soát bóng và triển khai bóng từ tuyến dưới. Không nhiều đội bóng có thể duy trì được điều này lâu dài tại Premier League mà không phải thay đổi phần nào cách tiếp cận này. Hãy nhìn Leeds của Marcelo Bielsa; họ chơi bùng nổ trong mùa đầu tiên trở lại, trước khi trải qua 2 mùa giải trong cuộc đua trụ hạng và rớt xuống Championship vào năm 2023.

Các cuộc thảo luận xoay quanh phong cách chơi bóng của Southampton khiến người ta nhớ tới Brighton, đội bóng mà hầu hết mọi người đều đồng ý là hoàn toàn khác biệt so với thời họ thăng hạng vào năm 2017. Họ không đứng cao hơn vị trí thứ 15 hoặc giành được hơn 41 điểm trong 4 mùa giải Premier League đầu tiên.

Dưới thời Chris Hughton, họ đã chiến đấu để đảm bảo vị trí của mình trong hai mùa trước khi bắt đầu chuyển sang lối chơi tiến bộ hơn, với việc bổ nhiệm Graham Potter trước mùa giải 19/20. Nhưng đó cũng chỉ là một phần trong quá trình, trước khi dẫn tới sự xuất hiện của Roberto De Zerbi và vị trí thứ 6 trong mùa giải 22/23, vị trí cao nhất mà họ từng đạt được tại Anh.

Cách chơi của Brighton ở Premier League ngày càng thiên về kiểm soát bóng theo thời gian

Phong cách chơi bóng của các CLB Premier League mùa này

Có thể thấy quá trình chuyển đổi dần dần của Brighton đã giúp họ tạo dựng được một nền tảng để phát triển và trở thành một trong những đội bóng giải trí nhất giải đấu. Trong khi đó, một số người cho rằng Southampton đang cố gắng bỏ qua giai đoạn xây dựng nền tảng vững chắc.

Để phản biện lại điều này, thực ra Southampton đã từng chơi theo cách tương tự tại Premier League. Có thể không phải lúc nào cũng cực đoan như vậy, nhưng dưới thời Mauricio Pochettino, Ronald Koeman, Mauricio Pellegrino, Ralph Hasenhüttl và Nathan Jones (với mức độ thành công khác nhau), họ đều coi trọng việc kiểm soát bóng và muốn Southampton triển khai bóng từ hàng thủ. Ngoài ra, có một xu hướng rõ ràng là các đội thăng hạng thường hướng tới mục tiêu cao hơn trong cách họ chơi, bất kể lịch sử có chỉ ra điều đó có bền vững hay không.    

Martin đã từng trả lời các câu hỏi về việc thay đổi chiến thuật, rằng từ đầu mùa giải họ đang “hướng tới một điều gì đó, chứ không phải lùi lại; luôn hướng tới việc cải thiện, phát triển, học hỏi, thay vì chỉ đơn giản là: ‘Chúng ta phải trụ hạng, thế là xong.’”

Công bằng mà nói, việc duy trì điều đã giúp ông đạt được đến thời điểm này có vẻ là điều dễ hiểu, xét trên bối cảnh của ông. Được đóng khung trên tường văn phòng của ông tại sân tập của Southampton là một câu nói của Pep Guardiola, sau khi nhà cầm quân người Tây Ban Nha giành chức vô địch Champions League năm 2011:

“Khi chúng ta chiến thắng, cách chơi sẽ không bị đặt dấu hỏi. Nhưng hãy nhớ rằng, chúng ta không phải lúc nào cũng chiến thắng. Khi chúng ta thua, những nghi ngờ sẽ xuất hiện. Đó là lúc chúng ta phải tin tưởng vào cách chơi của mình hơn bao giờ hết, bởi sự cám dỗ để thay đổi là rất lớn.”

Theo khía cạnh đó, một số người sẽ cảm thấy không hay nếu Southampton đột nhiên từ bỏ triết lý của họ khi gặp khó khăn. Cũng có lập luận cho rằng phong cách chơi đơn giản, mang tính phòng ngự sẽ gặp hạn chế về lâu dài. Chính Martin cũng khẳng định bạn không thể mãi “chiến thắng theo cách tiêu cực.”

Ngày càng có nhiều CLB hàng đầu muốn những HLV chơi bóng đá cởi mở dựa trên việc kiểm soát bóng. Southampton có thể xuống hạng, nhưng một CLB lớn hơn vẫn có thể đặt cược vào Martin. Vincent Kompany đã đến Bayern Munich sau khi xuống hạng cùng Burnley.   

May mắn thường đứng về phía những người dũng cảm và không thể nói rằng Martin thiếu niềm tin vào lý tưởng của mình. Nhưng liệu lý tưởng đó có đủ mạnh để giữ Southampton trụ hạng hay không, chỉ có thời gian mới trả lời được.

Theo The Guardian

Xem thêm:

Nhận định Southampton vs Leicester (21h00 ngày 19/10): Tân binh đụng độ
Nhận định Southampton vs Leicester nghiêng một chút về phía đội chủ nhà, nhưng không dễ để họ giành 3 điểm trước Bầy cáo.