Chiến thuật pressing của Arsenal trước Brighton là một nghệ thuật

Khi Arsenal đối đầu với Brighton & Hove Albion tại Emirates hồi tháng 5, những đường chuyền trực diện đưa bóng tới các cầu thủ chạy cánh là “chiêu thức” chính mà đội khách dùng để gây sát thương cho đoàn quân của Mikel Arteta. Và trận thua 0-3 đó đã khiến những điều tích cực bị che lấp

Trong hiệp một của trận đấu, khả năng pressing của Arsenal đã nhiều lần khiến khâu triển khai bóng của Brighton bị ngăn trở. Chiến thuật pressing mà The Gunners sử dụng vào hôm ấy là một chiến thuật đã được nhiều đội bóng tại Premier League áp dụng kể từ cuối mùa giải trước khi họ đụng độ đội hình triển khai bóng 2-2 của Roberto De Zerbi, kèm theo một vài điều chỉnh nhỏ.

Với sự tự tin rằng việc thay đổi một chiến thuật pressing đã hoạt động tốt chỉ vì tỷ số cuối cùng của trận đấu là hoàn toàn vô nghĩa, vậy nên, khi hai đội tái đấu vào Chủ Nhật tuần trước, Arsenal đã nhập cuộc với cách tiếp cận tương tự lần chạm trán trước.  

***

Ngay sau khi tiếng còi khai cuộc cất lên, 3 cầu thủ Arsenal đã tiến lên để pressing các trung vệ và cặp tiền vệ trục kép của đối thủ. Ý tưởng trong chiến thuật pressing này là cản trở đội hình triển khai bóng 2-2 của Brighton bằng cách sử dụng kịch bản 3 chọi 4, nó cho phép đội phòng ngự có một cầu thủ được tự do hành động ở hàng thủ đằng sau 2 đồng đội đang theo kèm tiền đạo trung tâm và số 10 của Brighton, trong khi các hậu vệ cánh và tiền đạo cánh triệt tiêu lẫn nhau. 

Trong ví dụ dưới đây, Kai Havertz, Gabriel Jesus và Martin Odegaard đang tiến lên để bắt đầu đợt pressing. Trong khi Havertz và Jesus sẵn sàng lao vào Pascal Gross và Jan Paul van Hecke, thì Odegaard đang cắt đứt tuyến đường chuyền bóng đến Billy Gilmour, đồng thời từ từ di chuyển về phía Lewis Dunk. 

Đằng sau họ, Declan Rice và Gabriel đảm nhận nhiệm vụ “chăm sóc” Adam Lallana và Evan Ferguson, còn William Saliba là người “sắm vai” cầu thủ tự do của Arsenal ở hàng thủ. 

Tình thế 3 chọi 4 ở gần rìa vòng cấm của Brighton đã khiến họ khó có thể sử dụng Gross hoặc Gilmour bởi vì, trong khi Jesus pressing Van Hecke, Gross đã bị Havertz theo kèm và Odegaard đang chặn mất phương án đưa bóng tới Gilmour.

Trên hết, việc Rice và Gabriel đang kiểm soát Ferguson và Lallana đã càng khiến cho các phương án chuyền bóng bị hạn chế nghiêm trọng, vậy nên Van Hecke buộc phải chuyền về cho Bart Verbruggen…

…người đã bị trung phong của Arsenal tiếp tục pressing, trong khi Odegaard và Havertz đang loại Gross và Gilmour ra khỏi “phương trình”. 

Sử dụng thủ môn và mở rộng khoảng không gian mà 3 cầu thủ của Arsenal cần lo liệu là một giải pháp để đối phó với kiểu pressing này – và Brighton đã thử làm vậy.

Trong ví dụ dưới đây, đường chuyền của Verbruggen tới Dunk không chỉ kích hoạt pha di chuyển của Odegaard, mà còn của Gilmour nữa. Dự kiến, khi trận thế 3 chọi 4 bị kéo dãn, Odegaard sẽ không chỉ gặp khó trong việc pressing trung vệ lệch phải của Brighton, mà còn cả việc chia cắt tuyến đường chuyền bóng đến tiền vệ trung tâm của họ nữa…

…nhưng Arsenal đã chuẩn bị chu toàn cho kịch bản này. Khi Gilmour lui xuống vị trí hậu vệ trái để kéo giãn trận thế 3 chọi 4, Bukayo Saka đã dâng lên để pressing anh ta…

…và các cầu thủ Arsenal còn lại thì xử lý những phương án chuyền bóng ở gần họ nhất: Rice và Havertz “chăm sóc” Lallana và Gross, còn Jesus thì chiếm lĩnh một vị trí cho phép anh nhanh chóng hành động nếu quả bóng được chuyền sang cho Van Hecke ở phía cánh bên kia. 

Vì bị hạn chế các phương án chuyền bóng an toàn một cách nghiêm trọng, Gilmour buộc phải trả bóng về cho Dunk. Đoán trước được quyết định đó của đối thủ, Odegaard đã sớm tiến tới trung vệ của Brighton…

…người đã cố thực hiện một đường chuyền đảo cánh…

…nhưng Gabriel Martinelli đã thu hồi bóng thành công cho Arsenal. Trong lúc ấy, Gabriel đã dâng cao để “chăm sóc” Ferguson, còn Ben White  xử lý James Milner và Saliba (đứng ngoài khung hình) chuyển sự tập trung vào Kaoru Mitoma.

Dưới đây là một ví dụ khác. Đường chuyền của Verbruggen tới Dunk đã kích hoạt Gilmour dạt cánh để kéo giãn mạng lưới pressing tầm cao 3 người của Arsenal…  

…nhưng Odegaard không hề bám theo, thay vào đó nhiệm vụ xử lý Gilmour đã được giao cho Saka, trong khi Havertz và Jesus hiện diện ở những vị trí cho phép họ pressing Gross và Van Hecke nếu cần. Vì chẳng có được phương án chuyền bóng rõ ràng nào, Dunk đã phải giữ bóng lâu hơn dự định và Odegaard tiến tới gây áp lực…

…buộc anh ta phải chuyền về cho Verbruggen, nhưng thủ môn người Hà Lan cũng đã bị hạn chế trầm trọng các phương án chuyền bóng với việc Rice dâng lên để theo kèm Lallana, qua đó khiến cho toàn bộ các tiền vệ của Brighton bị phong tỏa. Động thái pressing của Odegaard càng khiến Verbruggen chẳng còn giải pháp nào khác ngoài việc thực hiện một đường chuyền vụng về hướng tới phía cột cờ phạt góc cho Dunk…

…và nó càng khiến cho áp lực mà các cầu thủ Brighton phải xử lý trở nên “gắt” hơn nữa. Dunk đã cố thực hiện một đường chuyền dài lên phía trên cho Mitoma (đang ở ngoài khung hình)…

…nhưng Saliba đang theo sát ngôi sao chạy cánh người Nhật và cắt được đường chuyền đó để ngăn Brighton có một đợt tấn công. Gần vòng tròn trung tâm sân đấu, Gabriel đang để mắt đến Ferguson, còn Martinelli thì bó vào phía trong để đề phòng trường hợp Dunk cố thực hiện một đường chuyền đảo cánh.

Việc Havertz và Jesus liên tục theo kèm Gross và Van Hecke đã thuyết phục Brighton cố lên bóng thông qua cánh được cho là yếu nhất trong thế trận 3 chọi 4 của Arsenal, để rồi rơi vào cái bẫy mà The Gunners đã giăng ra ở đó.

Thêm vào đó, cách di chuyển của ngôi sao người Brazil khi pressing thủ môn Brighton đã tạo ra một trở ngại nguy hiểm cho tuyến đường chuyền bóng đến Van Hecke, càng buộc Verbruggen phải trông cậy vào Dunk.

Trong ví dụ dưới đây, kịch bản trên đã xảy ra và ý đồ pressing của Arsenal chẳng hề bị gián đoạn bởi động thái di chuyển tới không gian hậu vệ trái của Gilmour…

…bởi vì một khi điều đó diễn ra, chính Saka sẽ là người đảm nhận vai trò pressing tiền vệ người Scotland trong khi Odegaard tiến về phía Dunk. Brighton đã cố tiếp cận Gilmour…

…nhưng với việc Saka đang áp sát anh ta, các phương án xử lý bóng dành cho tiền vệ này đã bị hạn chế và anh ta đành phải đánh liều chuyền cho Gross, người cũng đang bị theo kèm bởi Havertz.

Áp lực từ ngôi sao người Đức đã khiến Gross phải đưa ra một quyết định vội vàng…

…và Milner đã chẳng thể kiểm soát được đường chuyền đó, với việc White đang dâng lên để pressing hậu vệ trái của Brighton.

Trong khi các góc quay trên TV chỉ chủ yếu cho chúng ta thấy nửa đầu của các hệ thống pressing, nhưng trên thực tế nửa còn lại của chúng cũng quan trọng không kém. Trong khi chiếc bẫy pressing của Arsenal buộc Brighton cố lên bóng thông qua cánh của Odegaard và Saka để rồi lâm vào tình trạng bế tắt, thì bộ tứ hậu vệ của The Gunners và Rice đã chuyển đổi những đối thủ mà họ theo kèm một cách rất khôn ngoan.

Trong ví dụ dưới đây, đường chuyền của Van Hecke cho Verbruggen đã kích hoạt Jesus pressing thủ môn người Hà Lan với một cách di chuyển buộc anh ta phải chuyền bóng cho Dunk. Phía sau anh, Havertz đang “chăm sóc” Gross, còn Odegaard và Saka thì sẵn sàng “xử đẹp” Gilmour nếu anh ta di chuyển tới vị trí hậu vệ trái. Quan trọng nhất, hàng thủ và Rice đang sẵn sàng chuyển đổi những đối thủ mà họ theo kèm. 

Đến lúc này, phần đầu của hệ thống pressing mà Arsenal thi triển đã rất rõ ràng: Havertz và Jesus buộc thủ môn Brighton phải tìm cách lên bóng thông qua cánh còn lại; Martinelli bó vào trong để phòng trường hợp Brighton muốn thực hiện những đường chuyền đảo cánh; Odegaard pressing Dunk và chẳng cần bận tâm tới việc ngăn chặn tuyến đường chuyền bóng tới Gilmour, người sẽ di chuyển vào không gian hậu vệ trái và bị Saka pressing.

Trong khi đó, Gabriel và Rice đang ra hiệu cho Saliba và White để chuyển đổi đối thủ mà họ theo kèm, bởi vì hậu vệ phải và trung vệ lệch phải của Arsenal cần di chuyển về phía Milner và Mitoma trong khi Saka tiến tới Gilmour.

Trong tình thế bị gây áp lực, Gilmour đã cố thực hiện một đường chuyền nhanh nhưng bị Saka cản trở, và thế là bóng đi lập bập hướng tới Gross, người đang bị Havertz kèm chặt. Gần đó, Martinelli vẫn đang di chuyển vào phía trong sân đấu để thu hẹp khoảng không gian ở trung lộ và buộc Brighton phải chuyền bóng đảo cánh về phía hậu vệ phải Jack Hinshelwood thay vì Simon Adingra.

Tình huống phối hợp pressing này đã thành công mỹ mãn khi Martinelli đoạt được bóng ở trung lộ, nhưng đáng tiếc là Arsenal lại chẳng tạo ra được cơ hội nào từ pha mất bóng này của đối thủ.

Chiến thuật pressing mà The Gunners thi triển đã kiểm soát rất tốt khâu triển khai bóng của Brighton cho đến khi đoàn quân của Arteta vươn lên dẫn trước và tình thế trận đấu cho phép họ lùi sâu đội hình hơn và tấn công các khoảng trống lộ ra bên phần sân đối thủ trong các tình huống chuyển đổi trạng thái.

Bàn mở tỷ số của họ đến từ một quả phạt góc bắt nguồn bởi một pha thu hồi bóng của Rice trong khi dâng cao, và trước đó là một tình huống pressing chống phản công sau khi Arsenal vừa để mất bóng chứ không phải một đợt pressing thông thường.

Tuy nhiên, nó vẫn là một minh chứng cho thấy sự khôn ngoan và cường độ pressing của Arsenal khi đối thủ kiểm soát bóng chính là chìa khóa dẫn họ tới chiến thắng này.

“Chúng tôi phải thi đấu với sự quyết tâm cực kỳ cao trước đối thủ này. Khoảnh khắc trong lòng bạn nảy sinh sự do dự, họ sẽ bắt đầu ‘mở khóa’ bạn, đánh gục tinh thần bạn và áp đảo bạn,” Arteta chia sẻ sau trận đấu. “Ngày hôm nay, chúng tôi đã không để cho điều đó xảy ra.”

Nhìn lại trận đấu của The Gunners trước Brighton hồi tháng 5, việc tái sử dụng chiến thuật pressing khi ấy là hoàn toàn hợp lý và những điều chỉnh được bổ sung thêm vào đã biến nó thành con át chủ bài của Arteta.

Theo Ahmed Walid, The Athletic