Sẵn sàng thích ứng để cạnh tranh nhưng không bao giờ rời xa những giá trị cốt lõi của vùng Bavaria – một vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa, đấy là những nguyên tắc đã giúp Bayern trở thành đội bóng thống trị Bundesliga và xưng bá tại châu Âu.
 |
Từ một đêm ở Café Gisela
Cách quảng trường Odeonsplatz của Munich vài con phố, tránh xa những bức tượng sư tử bằng đá cẩm thạch canh gác các bậc thang của Feldherrnhalle và dưới bóng tháp màu vàng rực của Nhà thờ Theatinerkirche, có một tượng đài tưởng niệm - một nơi không còn tồn tại.
Phần lớn Munich đã bị hư hại trong Thế chiến thứ hai. Nhiều tên đường đã thay đổi và những tòa nhà không thể phục hồi đã bị lãng quên, cùng với những gì diễn ra bên trong chúng.
Cafe Gisela đã không còn nữa. Theo một số bản vẽ còn sót lại, Gisela rất lớn, với khăn trải bàn màu trắng và trần nhà cao, có hoa văn. Và ở nơi từng là quán, hiện có một tấm bảng đồng gắn trên một tháp đá cẩm thạch. Tấm bảng này mang biểu tượng của Bayern Munich và trưng bày văn bản thành lập CLB, được 17 thành viên đầu tiên ký vào ngày 27/2/1900.
 |
Vào ngày 27/2 của 125 năm trước, 11 thành viên của Manner-Turn-Verein 1878 (MTV) đã rời khỏi cuộc họp CLB và đi vào thành phố vào ban đêm. Họ đến từ bộ phận bóng đá của CLB, như tên gọi của nó, chủ yếu là một CLB thể dục dụng cụ.
Turnen không phải là môn thể dục dụng cụ như ngày nay, mà là một nhóm các hoạt động thể chất nhằm thúc đẩy thể lực, sự đoàn kết và tinh thần dân tộc. Nhưng nó phổ biến hơn nhiều so với bóng đá vào thời điểm trò chơi du nhập từ Anh bị coi thường và bị đối xử với sự nghi ngờ.
Điều đó giải thích tại sao khi các cầu thủ bóng đá của MTV muốn tổ chức các trận đấu cạnh tranh thay vì giao hữu, các thành viên còn lại của CLB lại kinh ngạc trước bản năng cạnh tranh như vậy.
Vì vậy, 11 cầu thủ đã rời khỏi cuộc họp và tập trung tại Café Gisela, thành lập nên một trong những CLB bóng đá lớn nhất thế giới.
Thomas Muller, một lát cắt điển hình
Bayern đã giành được 32 danh hiệu Bundesliga kể từ khi giải đấu này ra đời vào năm 1963. Họ là nhà vô địch châu Âu 6 lần và những cầu thủ vĩ đại nhất của họ — Franz Beckenbauer, Gerd Muller, Sepp Maier — là những nhân vật đi vào lịch sử của môn thể thao này.
Nhưng ngày nay, Thomas Muller chính là hình ảnh mà Bayern nhìn thấy khi nhìn vào gương.
Muller sinh ra ở Bavaria, lớn lên với tư cách là một người hâm mộ và đã gắn bó với Bayern từ năm 10 tuổi. Vào tháng 9/2024, trong trận đấu với Freiburg, anh đá trận thứ 710 cho CLB, trở thành cầu thủ ra sân nhiều nhất mọi thời đại của Bayern.
“Tuổi thơ của tôi đã nhuốm màu đỏ, ngay từ đầu,” Muller chia sẻ. “Ông tôi là một người hâm mộ cuồng nhiệt của Bayern. Tôi chưa bao giờ gặp ông vì ông mất trước khi tôi chào đời, nhưng tôi nghĩ ông là người sáng lập ra cộng đồng người hâm mộ trong gia đình tôi. Vì vậy, anh em họ của tôi và cả mẹ tôi, tất cả đều nhuốm màu đỏ.”
 |
Muller đã 35 tuổi và đây có thể là mùa giải cuối cùng của anh trước khi giải nghệ — quyết định về điều đó vẫn đang trong tầm tay — nhưng anh luôn là người hiểu biết; anh thoải mái khi nói về quá khứ và hiện tại và không hề e ngại bất kỳ sự can thiệp nào từ giới truyền thông.
“Những ký ức đầu tiên của tôi về bóng đá là vào năm 1996, với kỳ Euro tại Anh, nhưng khi đó tôi còn rất nhỏ, có lẽ chỉ 6 tuổi. Tôi cũng nhớ chiến thắng UEFA Cup (trước Bordeaux) năm 1996, nhưng tôi không hiểu Bayern là gì vào thời điểm đó. Tôi còn quá nhỏ. Tôi sẽ xem các trận đấu và ở trong SVĐ với anh em họ của mình khi họ đưa tôi đi cùng, nhưng tôi không có bức tranh toàn cảnh về CLB.”
Một lịch sử hào hùng
Bức tranh mà Muller nói đến đã thay đổi theo từng thời đại.
Bayern giành chức vô địch quốc gia đầu tiên vào năm 1932. Một năm trước khi Adolf Hitler trở thành thủ tướng Đức, CLB — với chủ tịch là người Do Thái, Kurt Landauer, và huấn luyện viên là người Do Thái, Richard Kohn — đã đánh bại Eintracht Frankfurt với tỷ số 2-0 tại Nuremberg để trở thành nhà vô địch Đức.
Kohn chuyển tới Thụy Sĩ sau khi Đức Quốc xã nắm quyền. Landauer, người đã gia nhập Bayern với tư cách là một cầu thủ vào năm 1901, đã trở thành chủ tịch tại vị lâu nhất trong lịch sử CLB qua ba nhiệm kỳ khác nhau.
Sáu năm sau khi chứng kiến Bayern nâng cao Cúp Viktoria tại Nuremberg, Landauer bị bắt và giam giữ tại trại tập trung Dachau trong một tháng. Tất cả những người thân của ông ở lại Đức đều bị sát hại trong các trại tập trung.
Landauer đã trốn khỏi đất nước, dành thời gian chiến tranh để trốn tránh cảnh sát mật ở Thụy Sĩ, và sau đó trở về để phục vụ nhiệm kỳ cuối cùng từ năm 1947 đến năm 1951, giúp CLB của mình phục hồi.
Landauer là nhân vật chính trong câu chuyện Bayern. Giai đoạn giúp định nghĩa đội bóng này theo nghĩa hiện đại. Nhưng con đường dẫn đến sự thống trị của họ ở bóng đá quốc nội và thành công tại châu Âu — chỉ bắt đầu từ cuối những năm 1960.
Bóng đá Đức chậm chạp áp dụng mô hình chuyên nghiệp và Bundesliga hiện đại, thay thế hệ thống Oberliga khu vực, mãi đến năm 1963 mới ra đời.
Khi Bundesliga khởi tranh mùa đầu tiên (1963/64), Bayern không được chọn tham dự. Lý do là LĐBĐ Đức (DFB) chỉ chọn 16 đội mạnh nhất từ các Oberliga, và mỗi thành phố chỉ được có một đại diện. Khi đó, đội bóng lớn nhất Munich là TSV 1860 Munich, và họ được chọn thay vì Bayern.
Bayern lúc đó vẫn là một đội bóng mạnh nhưng chưa phải thế lực lớn như ngày nay. Họ phải chờ đến mùa giải 1965/66 để giành quyền góp mặt Bundesliga.
 |
Đến mùa giải 1968/69, Bayern vô địch Bundesliga lần đầu tiên, dưới sự dẫn dắt của HLV Branko Zebec. Khi đó, họ sở hữu “thế hệ vàng “gồm Franz Beckenbauer, Gerd Müller và Sepp Maier. Và kể từ đó, không gì có thể ngăn Bayern thống trị bóng đá Đức nữa.
Năm 1970 là thời kỳ hoàng kim do Maier, Beckenbauer và Gerd Muller, những huyền thoại bất tử của CLB, dẫn đầu, những người đã giành được 3 Cúp C1 châu Âu liên tiếp (1973/75;1974/75 và 1975/76). Những năm 1980 mang lại nhiều thành công trong nước hơn và những năm 1990 chứng kiến Bayern trở thành FC Hollywood, với các cầu thủ là những người nổi tiếng, lấp đầy cả trang nhất lẫn trang sau của những tờ báo lá cải.
 |
Và sau đó là kỷ nguyên hiện đại và thành công chưa từng có bắt đầu vào năm 2012 và kết thúc với 11 chức VĐQG liên tiếp trước khi bị Bayer Leverkusen chặn đứng vào năm 2024.
Thành công nhờ tôn thờ bản sắc
Trong thời gian Bayern thâu tóm 11 danh hiệu VĐQG ấy, Thomas Muller đã gắn bó với CLB và định nghĩa thế nào là một cầu thủ Bayern.
Trên sân cỏ, Muller đã khai thác tối đa khả năng của mình, gần như sẵn sàng trở thành ngôi sao cho đội bóng mà anh lớn lên cùng sự ủng hộ. 12 danh hiệu Bundesliga, hai lần vô địch Champions League, một World Cup và 134 lần khoác áo đội tuyển Đức sau đó, khát khao thành công và phản ứng của anh chưa bao giờ thay đổi.
Nhưng cuộc sống của Muller bình thường đến kinh ngạc. Anh tập luyện chăm chỉ, chơi hết mình, anh về nhà — với vợ, với ngựa và với cuộc sống ở vùng nông thôn Bavaria. Không có “cái tôi” hay bất kỳ sự giả tạo nào và Muller khác xa với hình mẫu ngôi sao bóng đá hào nhoáng mà chúng ta quen thấy.
Với những nét đặc trưng của con người và văn hóa Bavaria — lịch sử, bản sắc bảo thủ và tôn giáo, việc bảo tồn các phong tục truyền thống — sự nổi tiếng của bản thân cũng như Bayern không làm Muller cảm thấy anh và đội bóng có gì cần thay đổi.
“Tôi không biết liệu chúng tôi có giống một gia đình hơn các CLB khác hay không, nhưng chúng tôi nỗ lực hết mình để giữ đúng với nguồn gốc của mình, có thể là nhiều hơn một chút so với các CLB bóng đá lớn khác”, Muller nói.
 |
Ngôi sao 35 tuổi người Đức cho biết thêm: “Bayern được thành lập vào năm 1900 và sự phát triển của đội bóng luôn được dẫn dắt bởi những người làm bóng đá và có lẽ điều đó mang lại cho đội bóng mối liên kết chặt chẽ hơn với khu vực Munich và người hâm mộ địa phương. Đồng thời, chúng tôi là một CLB bóng đá lớn và chúng tôi cũng muốn chia sẻ CLB của mình với tất cả người hâm mộ trên toàn thế giới. Vì vậy, chúng tôi thích trở thành một CLB toàn cầu, nhưng chúng tôi cũng quan tâm đến nơi chúng tôi đến”.
Theo truyền thống, giống như các thành viên sáng lập của Bayern vào năm 1900, các đội bóng đá ở Đức thuộc về các CLB đa môn thể thao do những người nghiệp dư điều hành, theo tinh thần Corinthian. Năm 1998, để nhượng bộ trước chủ nghĩa thương mại ngày càng tăng trong bóng đá trên khắp châu Âu, điều đó đã thay đổi.
Quy tắc 50+1 , như thường được biết đến, cho phép các bộ phận bóng đá tách ra và trở thành công ty đại chúng, tạo ra phương tiện tài chính để cạnh tranh. Nhưng với một điều khoản: 50% cổ phần kiểm soát — cộng thêm 1 — phải nằm trong tay các thành viên ban đầu.
Nhưng khi bóng đá châu Âu đã trở thành sân chơi cho các nhà đầu tư và là công cụ cho các quốc gia có quỹ đầu tư quốc gia và chương trình nghị sự riêng, những người ủng hộ Bayern vẫn giữ quyền quyết định cách điều hành CLB của họ. Và đúng như điều Muller mô tả, tại Bayern các cựu danh thủ chịu trách nhiệm cho CLB ngày hôm nay – đội bóng vì thế vẫn luôn là của các cầu thủ.
Beckenbauer, người đã mất năm 2024, là cầu thủ bóng đá Đức quan trọng nhất mọi thời đại. Ông cũng là cựu huấn luyện viên trưởng của Bayern và giữ chức chủ tịch CLB từ năm 1994 đến năm 2009.
Karl-Heinz Rummenigge là một trong những tiền đạo vĩ đại của thập niên 1970 và 1980, nhưng đã trở thành phó chủ tịch vào năm 1991, trước khi trở thành giám đốc điều hành lâu năm.
Uli Hoeness, người đã giành được 3 danh hiệu Bundesliga với Bayern vào những năm 1970, cũng như World Cup với Tây Đức năm 1974, là cựu chủ tịch 2 lần và sau khi kết thúc sự nghiệp cầu thủ, ông là giám đốc kinh doanh thành công nhất của CLB. Hoeness sau đó là chủ tịch và vẫn giữ vai trò danh dự, nhưng ông là kiến trúc sư ban đầu của một chiến lược thương mại, cho phép Bayern vẫn là một thế lực ở châu Âu cho đến ngày nay.
Tại đấu trường trong nước, Bayern cũng thống trị mọi mặt. 10 cầu thủ được trả lương cao nhất trong giải đấu đều chơi cho họ. Kỷ lục chuyển nhượng của họ là 95 triệu euro trong khi số tiền cao nhất mà bất kỳ CLB nào khác tại Đức từng trả cho một cầu thủ chỉ là 43 triệu euro.
Sự ghen tị của các CLB khác là điều tự nhiên, nhưng Bayern có những lợi thế đó vì thành công của họ và cách họ được điều hành, không phải vì họ được ban tặng sự giàu có của một nhà tài phiệt hay nguồn lực của một quốc gia. Họ được xây nên từ sự gắn kết chặt chẽ giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và khả năng thích nghi với thời cuộc.
Những giá trị cốt lõi không bao giờ phai nhạt
Kỷ lục chuyển nhượng 95 triệu euro của Bayern được thiết lập vào năm 2023 khi đội trưởng đội tuyển Anh Harry Kane gia nhập CLB từ Tottenham.
Bayern cần một cây làm bàn xuất sắc để thay thế Robert Lewandowski, người đã chuyển đến Barcelona 12 tháng trước đó, và Kane đang tìm kiếm những danh hiệu lớn mà anh đã không có được tại Spurs. Anh bị thu hút bởi tầm vóc của Bayern.
“Nhìn từ bên ngoài vào, tôi luôn có ấn tượng rằng đây là một CLB rất lớn” Kane nói. “Họ đã giành được rất nhiều chiến thắng và có một nền văn hóa chiến thắng bồi đắp qua từng năm. Đây là một CLB đòi hỏi thành công rất cao. Tôi cũng thấy đây là một CLB có lịch sử phong phú, có ý thức thực sự về truyền thống và có mối liên hệ với người hâm mộ”.
 |
Nhưng thương vụ mua Kane cũng là lần hiếm hoi Bayern chi nhiều tiền đến vậy. Họ thường không chọn mua sắm từ những nơi đắt đỏ nhất trên thị trường chuyển nhượng. 9 CLB châu Âu đã ký hợp đồng với cầu thủ với giá hơn 100 triệu euro, một số CLB làm điều đó nhiều hơn một lần, nhưng Bayern vẫn không nằm trong số đó. Trên thực tế, họ chỉ mua 6 cầu thủ với giá +50 triệu euro trong suốt chiều dài lịch sử.
Điều đó không có nghĩa là Bayern túng thiếu. Ngược lại, với sự chống lưng bởi các đối tác thiểu số hùng mạnh (Adidas, Allianz và Audi mỗi bên nắm giữ 8,33% cổ phần trong CLB), Bayern đủ sức chi nhiều hơn nữa. Nhưng họ không làm như vậy.
Khi Kane được công bố là cầu thủ của Bayern, Jan-Christian Dreesen, CEO từ năm 2023, đã ngồi cạnh anh tại Allianz Arena. Ông mô tả sự cân bằng mà CLB phải tìm ra. “Chúng tôi phải giữ đúng các nguyên tắc của mình: bền vững về tài chính và xuất sắc về thể thao”, Dreesen nói. “Cạnh tranh với các CLB được hỗ trợ bởi các quỹ đầu tư quốc gia là một thách thức, nhưng chúng tôi tập trung vào sức mạnh của chính mình”.
Trên sân cỏ, Bayern trung thành với tinh thần "Mia san mia" (tiếng Bavaria có nghĩa là "Chúng ta là chính mình") thì ngoài sân cỏ, Bayern cũng sẵn sàng từ bỏ lợi ích nếu nó xung đột với giá trị cốt lõi. Chẳng hạn năm 2023, họ tuyên bố không gia hạn quan hệ đối tác thương mại gây tranh cãi với Qatar Airways sau khi chứng kiến các cuộc biểu tình của người hâm mộ vì hồ sơ nhân quyền của quốc gia này.
Cuối tuần trước lễ kỷ niệm của CLB, trong chiến thắng 4-0 trước Frankfurt, các fan của Bayern cũng đã phản đối một thỏa thuận tài trợ với Visit Rwanda. Sự thờ ơ với hồ sơ nhân quyền của quốc gia đó cũng giống như "làm mất đi các giá trị của CLB", những biểu ngữ trên khán đài viết. Nhiệm vụ của Dreesen là điều hướng để Bayern không bao giờ làm cái điều mà các CĐV đang phản đối đó.
“Bayern là một thế lực toàn cầu, điều đó có nghĩa là mọi quyết định đều được xem xét kỹ lưỡng. Bóng đá là một môn thể thao có giá trị hàng tỷ USD, nhưng chúng ta không bao giờ được quên người hâm mộ của mình vì họ là cốt lõi của CLB này” Dressen nói.
Vị CEO của Bayern cho biết thêm: “Công việc của tôi với tư cách là CEO cũng là tạo ra sự cân bằng để đảm bảo Bayern vẫn là một trong những CLB tốt nhất trên thế giới, nhưng cũng phải trung thành với lượng người hâm mộ đông đảo của mình và tuân thủ các giá trị cốt lõi của chúng ta. Bản chất gia đình của CLB này, tính nhân văn, sự đoàn kết không bao giờ được phép mất đi”.
