Góc chiến thuật: Lỗi của Pogba hay là âm mưu của Mourinho?

HỆ THỐNG CỦA MOURINHO VÀ VAI TRÒ CỦA POGBA

Như trong bài phân tích “Henrikh Mkhitaryan: Mảnh ghép hoàn hảo của Mourinho?”, đối với Mourinho vai trò của tuyến tiền vệ là hết sức quan trọng trong việc vận hành hệ thống chiến thuật của “Người đặc biệt”, trong đó các tiền vệ trung tâm chính là chìa khóa của chiến thắng.
 

Với mục tiêu tạo ra sự an toàn ở phần sân nhà trước khi nghĩ tới việc ghi bàn, Mourinho luôn sử dụng một tiền vệ với vai trò mỏ neo (anchorman) và có khả năng tranh chấp tốt ở khu vực giữa sân như Cambiaso, Matic,... Bên cạnh đó là một tiền vệ chơi tự do với vai trò của một tiền vệ kiến thiết lùi sâu như Dejan Stankovic, Cecs Fabregas ở Chelsea, hoặc một tiền vệ theo kiểu box-to-box. Một tiền vệ tấn công chơi ở vị trí số 10 là không thể thiếu trong sơ đồ 4-2-3-1 của Mourinho. Một điểm rất đáng chú ý trong cách vận hành hệ thống của Mourinho đó là hầu hết những đường phất bóng dài cho tuyến trên đa phần đến từ những cầu thủ chơi lùi sâu ở phần sân nhà (thường là các tiền vệ như Lampard, Stankovic, Alonso). 

 

Những trận giao hữu chuẩn bị cho mùa giải đã cho thấy xu hướng sử dụng 2 tiền vệ trung tâm của Mourinho là rất rõ ràng. Bộ đôi tiền vệ trung tâm chơi ngang nhau với Blind có khả năng phất bòng dài rất tốt và Herrera có khả năng pressing, xử lý bóng hai hiệu quả.

 

Những nhân tố mới như Mkhitaryan, Ibahimovic, Pogba được mua về để gia tăng chất lượng cho đội hình và “phụng sự” tuyệt đối cho triết lý của Mourinho. Mkhitaryan được mang về để “cơ cấu” cho vị trí số 10. Ibarhimovic đặt chân tới Old Trafford để nhận nhiệm vụ của một tiền đạo thi đấu cao nhất trong sơ đồ 4-3-2-1. Và Pogba trở lại mái nhà xưa với bao sự kì vọng về một siêu tiền vệ với vai trò như một Cambiaso ở Inter Milan, Sami Khedira ở Real Madrid và Nemanja Matic ở Chelsea trước đây. Tuy nhiên, thực tế lại không như mong đợi của người hâm mộ Quỷ đỏ thành Manchester. Pogba là dấu hỏi cực lớn đối với giới mộ điệu sau trận ra mắt tương đối ấn tượng trước Southampton tại vòng 2. Vậy tại sao Pogba lại có những ngày tháng đáng buồn tại MU như vậy? Do bản thân tiền vệ người Pháp hay là do Mourinho sử dụng anh chưa đúng?
 

Để làm rõ được vấn đề này một cách thỏa đáng, hãy cùng nhau ngược dòng thời gian về với giai đoạn mà Pogba thi đấu và tỏa sáng tại Juventus. Dưới thời của Antonio Conte hay sau đó là Maximilliano Allegri, Pogba đều chơi trong vai trò tiền vệ trung tâm lệch trái trong hàng tiền vệ 3 người của Juventus, và sơ đồ vị trí của Pogba trong các trận đấu của Juventus cho thấy rõ ràng điều này.

 

Qua 4 trận đã góp mặt trong đội hình của MU, Pogba vẫn chơi với vai trò tiền vệ trung tâm lệch trái trong hệ thống 4-2-3-1 của Mourinho. Dưới đây là sơ đồ chiến thuật của Mourinho ở trận derby Manchester.

 

Vị trí thi đấu là tương tự, vậy còn vai trò của Pogba tại Juventus và MU liệu có giống nhau?
 

Trong hệ thống 3-5-2 của Juventus, Pogba là người chơi tự do nhất trong số 3 tiền vệ trung tâm, bên cạnh một tiền vệ có khả năng đánh chặn cực tốt (Marchisio, Arturo Vidal hoặc Sami Khedira) và một tiền vệ có khả năng điều phối bóng (Andrea Pirlo). Gần như Pogba không phải quan tâm tới 2 nhiệm vụ là đánh chặn và điều phối nhịp độ trận đấu như một tiền vệ kiến thiết lùi sâu. Tiền vệ người Pháp được hưởng lợi từ những tiền vệ đá cặp với anh và được phép di chuyển tự do và tạo đột biến bằng khả năng sáng tạo hoặc những cú sút xa. Tuy nhiên, đây cũng chính là điểm yếu của Pogba đối với đội bóng vì nó sẽ tiềm ẩn những nguy cơ đối với hệ thống phòng ngự khi anh để mất bóng và làm giảm nhịp độ tấn công của toàn đội.
 

Trong những trận đấu đầu tiên tại MU, Mourinho vẫn để Pogba thi đấu với vai trò của một tiền vệ trung tâm lệch trái, nhưng nhiệm vụ của Pogba đã khác so với thời ở Juventus. Dù vẫn là một tiền vệ tự do, Pogba lại phải đảm đương nhiều nhiều nhiệm vụ hơn. Anh cùng với Fellaini phải tham gia nhiều hơn vào việc hỗ trợ phòng ngự, đánh chặn, phân phối bóng, và bao quát một khoảng không gian phòng ngự quá lớn. Đặc biệt, Pogba không phải là mẫu tiền vệ có khả năng chuyển trạng thái chớp nhoáng bằng những cú phất bóng dài từ sâu dưới phần sân nhà cho các cầu thủ tấn công ở phía trên như Stankovic, Pirlo, Alonso.

 

Như vậy, số lượng nhiệm vụ tăng lên đối với tiền vệ người Pháp. Sự tự do và phóng khoáng trong cách chơi đã thành quen thuộc của Pogba tại Juventus đã bị “bóp nghẹt”. Nói tóm lại, để được chơi tự do (như một roaming playmaker), Pogba cần một Pirlo và một Vidal tại MU. Dĩ nhiên anh không thể tự mình quyết định điều đó.
 

Như đã từng phân tích, triết lý của Mourinho là mọi cầu thủ đều phải vận hành theo tập thể, ai cũng phải biết và tham gia vào khâu phòng ngự của toàn đội. Tuy vậy, một bản hợp đồng kỉ lục của đội bóng như Pogba cần có cách ứng xử khác. Việc xây dựng hệ thống chiến thuật xoay quanh Pogba là điều cần thiết và gần như là sự tất yếu. Mourinho phải chăng không hiểu điều đó để rồi lãng phí Pogba như vậy?
 

Giới chuyên môn những ngày gần đây đã đi mổ xẻ, phân tích về hệ thống chiến thuật của Mourinho để làm sao có thể sử dụng tối ưu chàng tiền vệ đắt giá nhất trong lịch sử bóng đá này. Michael Cox, cây viết nổi tiếng của tờ Guardian cho rằng Mourinho cần phải loại bỏ Fellaini và Rooney ra khỏi hệ thống của MU. Thực sự, Rooney là vấn đề rất lớn và đau đầu đối với Mourinho khi tiếp quản MU. Ngoài pha kiến tạo cho Rashford trong trận gặp Hull City, “Gã Shrek” dường như không có bất cứ đóng góp đáng kể nào vào lối chơi của United. Và người ta bắt đầu hỏi: “Liệu Mourinho sẽ loại bỏ hay tiếp tục giữ Rooney?”

 

Nhưng có lẽ câu hỏi chính xác phải là: “Tại sao Mourinho không dám loại bỏ Rooney ngay từ đầu?”. Một người dám vứt Casillas lên băng ghế dự bị, bỏ quên một Mata ở phong độ cao nhất và thẳng tay trừng trị những công thần như Frank Lampard hay Ashley Cole tại sao lại không dám làm điều tương tự với Rooney? Câu trả lời hợp lý nhất là bởi một người mới chân ướt chân ráo đến Old Trafford như Mourinho, một sự chuyển đổi an toàn là tốt hơn cả. Thay vì vứt bỏ Rooney và chịu những lời chỉ trích, ông sẽ để Wazza tự bộc lộ điểm yếu và nhận lời đánh giá của dư luận.

 

Mọi thứ dường như đang đi đúng theo quỹ đạo khi cả những người hâm mộ và các cựu cầu thủ đều ủng hộ phương án “trảm” Rooney. Paul Scholes thậm chí còn “mách nước” cho Mourinho trên kênh BT Sport: “Paul Pogba chỉ thực sự chơi tốt nếu như thi đấu bên cạnh một cầu thủ thu hồi bóng và phát động tấn công tốt. Tôi nghĩ Carrick có thể đáp ứng tốt yêu cầu này. Paul Pogba chưa đạt phong độ tốt nhưng tôi tin nếu được sử dụng đúng cách, cậu ấy sẽ tìm lại phong độ của mình”. Và có lẽ Mourinho đã thầm mỉm cười với Scholes.

 

Đi tới đây, những ai đó suy luận dựa trên thuyết âm mưu có thể cho Mourinho đã “dàn dựng” hết sức khéo léo để loại bỏ Rooney khỏi hệ thống của mình. Với việc “xử lý” được vấn đề Rooney, Mourinho sẽ dễ dàng hơn trong việc giữ ai, loại ai cho phù hợp với triết lý của mình. 

 

Nếu như thuyết âm mưu của Mourinho thành công thì có nghĩa rằng Rooney sẽ phải ngồi ghế dự bị, và câu hỏi tiếp theo là hàng tiền vệ của MU sẽ được cấu trúc lại như thế nào? Đó lại là một bài toán chắc hẳn đã nằm trong toan tính của “Người đặc biệt”. Với việc lấy Paul Pogba làm hạt nhân để xây dựng lối chơi, Mourinho chỉ cần làm đúng như những gì Juventus đã tạo nên Pogba và vận hành hệ thống 4-2-3-1 yêu thích hoặc 4-3-3 khi cần thiết. 

 

Với hệ thống 4-2-3-1 sở trường, Mourinho cần một tiền vệ đánh chặn và một số 10 cho bộ ba tiền vệ trung tâm. Đội hình của MU hiện tại có thể đáp ứng với nhu cầu này, khi trong tay Mourinho có Michael Carrick, Morgan Scheiderlin, Daley Blind cho vai trò đánh chặn; Juan Mata, Mkhitaryan cho vai trò số 10. Chuyển sang sơ đồ 4-3-3 nhằm chống lại những đội bóng chơi theo kiểu Man City hoặc Watford của Mazzarri, Mourinho có thể sử dụng Ander Herrera như lựa chọn chất lượng cho một vị trí tiền vệ trung tâm lệch phải. Muốn sử dụng những đường chuyền vượt tuyến với độ chính xác cao nhằm chuyển trạng thái nhanh nhất, Mourinho có sự lựa chọn rất chất lượng từ Carrick và Blind.

  

Với những lựa chọn trên, Pogba sẽ đều được trở lại với lối chơi quen thuộc của một tiền vệ tự do, được thoát khỏi những chiếc “cùm” làm hạn chế khả năng của mình. Sự tỏa sáng của Pogba sẽ là yếu tố quan trọng trong sự trở lại đường đua của MU trên các đấu trường. 

 

Dĩ nhiên thuyết âm mưu suy cho cùng cũng chỉ là những điều phỏng đoán. Nhưng nếu như một ngày nào đó Mourinho có thể loại bỏ Rooney một cách danh chính ngôn thuận để xây dựng lối chơi xung quanh Pogba, đó chẳng phải là cái kết mà ông hằng mong muốn hay sao? Mourinho là “người đặc biệt” nên cách giải quyết vấn đề của ông cũng phải “đặc biệt”. Dưới áp lực về thành tích, của truyền thông và người hâm mộ, vị chiến lược gia người Bồ sẽ đưa ra những quyết định khó khăn để cứu lấy MU. Và liệu cú gõ búa của “thẩm phán” Mourinho sẽ tạo ra sự thay đổi để đưa Quỷ đỏ trở lại với quỹ đạo chiến thắng hay tiếp tục chìm sâu trong khủng hoảng?

AUGUSTUS(TTVN)