FIFA là gì?
 |
FIFA là cơ quan quyền lực nhất của bóng đá thế giới |
FIFA là viết tắt của từ tiếng Pháp là Federation internationale de football association, nghĩa là Liên đoàn bóng đá quốc tế. Đây là cơ quan quản lý các bộ môn là bóng đá, bóng đá bãi biển, futsal và thể thao điện tử ở cấp độ thế giới.
FIFA được thành lập vào năm 1904 tại Paris, Pháp. FIFA có trụ sở đặt tại Zurich và đang có 211 quốc gia thành viên. Các quốc gia này cũng là thành viên của các liên đoàn nhỏ hơn, chia ra 6 khu vực bao gồm: CAF (châu Phi), AFC (châu Á và Australia), UEFA (châu Âu), CONCACAF (Bắc Trung Mỹ và Caribe), OFC (châu Đại Dương) và CONMEBOL (Nam Mỹ).
Lịch sử hình thành FIFA
Nhu cầu về một cơ quan giám sát việc tổ chức bóng đá quốc tế ngày càng trở nên rõ ràng hơn vào đầu thế kỷ 20. Đó là giai đoạn mà các trận đấu quốc tế bắt đầu trở nên phổ biến hơn. Trong bối cảnh đó, FIFA đã được thành lập tại Paris vào ngày 21 tháng Năm năm 1904 với 7 thành viên ban đầu gồm Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Hà Lan, Tây Ban Nha, Thụy Điển và Thụy Sĩ. Chủ tịch FIFA đầu tiên được bổ nhiệm là Robert Guerin. Giải đấu đầu tiên mà FIFA tổ chức là Olympic 1908 tại London.
Trong Thế chiến I, nhiều cầu thủ bóng đá phải ra chiến trường. Cộng thêm việc di chuyển quốc tế bị giới hạn, sự sống sót của FIFA đã bị đặt dấu hỏi. Sau chiến tranh, chủ tịch FIFA khi đó là Daniel Burley Woolfall cũng qua đời và được thay thế bởi Carl Hirschmann. FIFA được cứu khỏi sụp đổ nhưng phải chờ đến năm 1930 mới tổ chức được World Cup bóng đá đầu tiên ở Montevideo, Uruguay.
Cấu trúc của FIFA
 |
Bản đồ các liên đoàn thành viên của FIFA |
Bên cạnh một cơ quan toàn cầu, có 6 liên đoàn được công nhận bởi FIFA để giám sát các châu lục và khu vực khác nhau trên thế giới. Các liên đoàn châu lục được quy định trong các đạo luật của FIFA. Để trở thành thành viên của FIFA, trước hết các quốc gia phải trở thành thành viên của các liên đoàn châu lục.
6 liên đoàn châu lục của FIFA hiện tại bao gồm:
- Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC – 47 thành viên).
- Liên đoàn bóng đá châu Phi (CAF – 56 thành viên).
- Liên đoàn bóng đá Bắc Trung Mỹ và Caribe (CONCACAF – 41 thành viên).
- Liên đoàn bóng đá Nam Mỹ (CONMEBOL – 10 thành viên).
- Liên đoàn bóng đá châu Đại dương (OFC – 13 thành viên).
- Liên đoàn bóng đá châu Âu (UEFA – 55 thành viên).
Tổng cộng, FIFA công nhận 211 quốc gia thành viên và đội tuyển bóng đá nam của họ, cũng như 129 đội tuyển bóng đá nữ. Số lượng thành viên của FIFA lớn hơn số lượng thành viên của Liên hợp quốc. FIFA công nhận 23 thực thể phi chủ quyền làm thành viên, như 4 quốc gia cấu thành Vương quốc Anh hoặc 2 đặc khu hành chính của Trung Quốc là Hồng Kông và Ma Cao.
Chủ tịch FIFA là ai?
 |
Gianni Infantino giữ chức chủ tịch FIFA từ năm 2016 |
Chủ tịch FIFA hiện tại là Gianni Infantino. Ông được bổ nhiệm vào ngày 26/2/2016 trong một kỳ họp bất thường của FIFA. Trước khi Infantino được bổ nhiệm, Issa Hayatou đã giữ quyền chủ tịch sau vụ luận tội Sepp Blatter vào ngày 8/10/2015. Blatter đã phải nhận án phạt cấm tham gia các hoạt động bóng đá trong 8 năm vào ngày 21/12/2015 (sau này giảm còn 6 năm vào ngày 24/2/2016). Dù vậy, án phạt này mới được tăng thêm 6 năm vào ngày 24/3/2021.
Các chủ tịch Daniel Burley Woolfall, Rodolphe Seeldrayers và Arthur Drewry là những người đã qua đời trong nhiệm kỳ của họ. Tổng cộng, FIFA đã trải qua 9 đời chủ tịch, với 3 người khác từng giữ vị trí tạm quyền trong thời gian ngắn.
FIFA tổ chức những giải đấu nào?
FIFA đang tổ chức rất nhiều giải đấu tầm cỡ quốc tế. Dưới đây là những giải đấu đáng chú ý thuộc phụ trách của FIFA.
- FIFA World Cup (nam và nữ).
- Môn bóng đá ở Olympic (U23 với nam và không có giới hạn với nữ).
- FIFA World Cup U20 (nam và nữ).
- FIFA World Cup U17 (nam và nữ).
- FIFA Futsal World Cup (nam và nữ).
- FIFA Beach Soccer World Cup (giải bóng đá bãi biển vô địch thế giới).
- FIFA Club World Cup (giải đấu dành cho nhà vô địch ở cấp câu lạc bộ của các châu lục).
- FIFAe World Cup (giải vô địch thế giới môn thể thao điện tử cho cá nhân).
Những giải thưởng mà FIFA trao tặng
 |
Giải thưởng The Best đang được FIFA trao tặng hàng năm cho nhiều hạng mục |
FIFA tổ chức lễ trao giải hàng năm kể từ năm 2016. Giải thưởng có tên gọi The Best sẽ được trao cho các cá nhân và tập thể xuất sắc của bóng đá quốc tế trong năm. Về mặt cá nhân, sẽ có giải thưởng cho cầu thủ nam và nữ xuất sắc nhất. Những giải thưởng chính khác mà FIFA trao tặng có Huấn luyện viên xuất sắc nhất và đội hình tiêu biểu FIFA FIFPro.
Vào năm 2000, FIFA đã giới thiệu 2 giải thưởng là Câu lạc bộ thế kỷ và Cầu thủ thế kỷ. Đây là những giải thưởng để quyết định câu lạc bộ bóng đá và cầu thủ vĩ đại nhất của thế kỷ 20. Real Madrid giành giải thưởng ở cấp câu lạc bộ, trong khi đó, Diego Maradona và Pele cùng giành giải thưởng ở cấp cá nhân.
Vụ bê bối lịch sử của FIFA
 |
Chủ tịch FIFA Sepp Blatter vướng vào một vụ bê bối rúng động năm 2015 |
Vụ bê bối của FIFA năm 2015 đã khiến thế giới chấn động. Nhiều quan chức cấp cao của FIFA bị cáo buộc tham nhũng, rửa tiền và nhận hối lộ hàng trăm triệu Đô la Mỹ. Chủ tịch FIFA là Sepp Blatter đã bị cấm tham gia các hoạt động bóng đá trong 8 năm và án phạt này sau đó vẫn còn tiếp tục gia hạn thêm.
Vào năm 2010, FIFA đã công bố kết quả các cuộc cạnh tranh giành vé đăng cai World Cup 2018 và 2022. FIFA công bố Nga và Qatar sẽ đăng cai những kỳ World Cup này. Kết quả này lập tức tạo ra tranh cãi, vì mức độ phân biệt chủng tộc lớn tại Nga và sau này là liên quan tới những bất ổn ở Ukraine.
Vào tháng Năm năm 2011, một người tố giác sau này được tiết lộ là Phaedra Almajid, thành viên của đoàn Qatar đấu thầu đăng cai World Cup 2022, cho biết tiền đã được trả cho Ủy ban điều hành của FIFA để mua phiếu ủng hộ.
Vào ngày 27 tháng Năm năm 2015, 7 quan chức của FIFA đã bị bắt giữ trước thềm Hội nghị FIFA lần thứ 65. Tổng cộng có 41 cá nhân và tổ chức bị bắt giữ, với 14 người bị kết tội gian lận, lừa đảo và rửa tiền. Chủ tịch Sepp Blatter tái đắc cử chức chủ tịch FIFA nhiệm kỳ thứ năm nhưng cuối cùng đã tuyên bố từ chức sau đó.
