Trong những ồn ào của cái ngày Lionel Messi vượt qua kỷ lục đã 40 năm tuổi của Gerd Mueller, một người đàn ông rất quan trọng của Barcelona dường như đã bị lãng quên : Tito Vilanova. Nhưng có thể đó cũng là điều mà HLV trưởng hiện tại của Barca mong muốn.
Từ khi Tito tiếp quản chiếc ghế HLV từ Pep Guardiola vào tháng Sáu cho đến nay, rất ít người nhắc đến dấu ấn của ông ở Barca. Tương tự với cách mà HLV Bob Paisley kế thừa những gì nhà cầm quân huyền thoại Bill Shankly để lại ở Liverpool. Trước đó, trong 4 năm làm trợ lý của Pep, Tito đã cùng ông giành 14 danh hiệu lớn nhỏ, ở mặt trận quốc nội lẫn trên đấu trường châu Âu.
Lần duy nhất Tito khiến công chúng nhớ đến ông là vụ bị HLV trưởng của Real Madrid, Jose Mourinho, chọc mắt trong trận Kinh điển diễn ra tại Siêu Cúp TBN năm 2011. Một cử chỉ phản ứng bình thường đã được xem như hành động thể hiện khí phách Catalunya.
Tito Vilanova đang để lại dấu ấn rõ nét
Bằng cách chấp nhận lời đề nghị thay Pep của Ban lãnh đạo Barca, Tito được kế thừa một đội ngũ xuất sắc vẫn chưa đi hết một chu kỳ vinh quang, và làm việc dưới hào quang mà giới truyền thông toàn thế giới đã tạo ra trên đầu đội bóng hay nhất thế giới vào thời điểm này. Đó là những lợi thế không thể chối cãi. Như huyền thoại Gary Lineker từng nhận xét về đội tuyển Brazil ở vòng loại World Cup vừa qua : "Đến bà tôi cũng dẫn dắt được họ đến World Cup".
Nhưng quá trình chuyển giao đã diễn ra nhanh chóng và suôn sẻ đến không ngờ. Barca chỉ đánh rơi đúng hai điểm tại Liga mùa này, ở trận hòa 2-2 trước Real Madrid tại Camp Nou. Và đó là bằng chứng cho thấy tài nghệ của Tito, trên khía cạnh xây dựng nghệ thuật tấn công, và đặc biệt hơn cả, nghệ thuật quản lý con người.
Tito đã từng sát cánh bên Pep Guardiola ở La Masia, nhưng khác với Pep, ông không đủ năng lực để chơi cho đội một Barca. Khi Guardiola cầm lá cờ thống lĩnh chỉ đường cho Barca đến với Cúp C1 đầu tiên trong lịch sử sau trận thắng Sampdoria 1-0 tại Wembley năm 1992, Vilanova đang trôi dạt qua một loạt các đội bóng nhỏ, là Figueras, Celta, Badajoz, Mallorca, Lleida, Elche và Gramenet, trước khi giải nghệ không kèn không trống vào năm 2002.
"Người hùng thầm lặng" Tito Vilanova
Không ai nghĩ rằng một cầu thủ thất bại như thế lại có thể mang nhiều chất Barca đến thế. Nhưng như HLV huyền thoại Arrigo Sacchi từng bảo : "Tôi không bao giờ tin rằng để trở thành một tay nài ngựa, thì trước đó bạn phải là con ngựa". Tito được tin tưởng, vì Giám đốc thể thao của Barca, Andoni Zubizarreta, đã kiên quyết bảo vệ ông, bởi cho rằng Tito « có cùng lối chơi và triết lý bóng đá với Barca ». Ông biện luận : "Chúng tôi luôn tìm kiếm trong nhà mình. Tito đã làm việc nhiều năm cùng chúng tôi, và tại sao không phải là cậu ta ? Cậu ta thậm chí lao động trong khi chúng tôi còn đang ngủ, và cậu ta có cá tính mà chúng tôi cần".
Sử dụng tên tuổi lớn không đồng nghĩa với thành công : Hãy nhớ là Leeds năm 1970 đã suy yếu đến thế nào, sau khi HLV Don Revie được (hay bị) thay thế bởi nhà cầm quân huyền thoại Brian Clough. Nhưng logic là bất kỳ ai cũng sẽ nghi ngờ bản lĩnh dẫn đầu của Tito, sau kỷ nguyên huy hoàng của Pep. Sự nghiệp cầu thủ khiêm tốn và vai trò quá lặng lẽ trong 4 năm qua của ông khiến các cule có lý do để nghi ngờ.
Pep sở hữu cá tính mạnh mẽ và danh tiếng tạo được khi còn là cầu thủ giúp ông dễ dàng bảo ban các cầu thủ, theo cách thức mà Tito không thể thực hiện. Ca phẫu thuật khẩn cấp cách đây một tháng để loại bỏ một khối u ở mang tai của Tito cũng đã làm gián đoạn đáng kể quá trình tác động của ông lên đội bóng.
Nhưng Tito đã nhận thức rõ rằng ông không thể giống Pep, và cố gắng làm mọi thứ quanh ông trở nên thật dễ dàng. Không cần phải giàu quyền lực như Pep, Tito mới giúp Barca thành công. Thậm chí, sự dễ tính của Tito còn giải phóng sức mạnh của đội ngũ hiện tại và cung cấp cho nó động lực mới, sau 4 mùa bóng no nê danh hiệu dưới triều đại của Pep.
Messi chính là sản phẩm thành công nhất của triều đại ấy, và người đứng sau thành công ấy chính là "người hùng thầm lặng" Tito Vilanova.
(Theo Thể Thao Văn Hoá)
