Năm 2004, khoảng thời gian mà Pep Guardiola chia tay bóng đá và bắt đầu học để trở thành một HLV, ông đã từng đề cập đến việc bóng đá hiện đại không còn cần những tiền vệ phân phối lùi thấp, vai trò mà Pep đã từng đảm nhận tại Barcelona vĩ đại của Johan Cruyff: “Tất cả những gì mà tiền vệ trung tâm bây giờ cần quan tâm chỉ là phòng ngự” – Ông nói với phóng viên nổi tiếng người Italia, Gabriel Marcotti. “Mẫu cầu thủ như tôi đã tuyệt chủng”.
Pep, năm ấy 33 tuổi, bằng với độ tuổi của Pirlo hiện tại, thừa nhận rằng không phải là do ông kém đi, mà vì bóng đá hiện đại có xu hướng đòi hỏi thể lực và sức mạnh nhiều hơn là sự thông minh và đặc biệt là kỹ năng chuyền bóng. Nhưng sau đó, Guardiola đã thay đổi quan điểm: “20 năm trước, các cầu thủ kiểu như tôi còn rất nhiều. Bây giờ, người duy nhất tôi được xem chỉ có Andrea Pirlo của Milan”.
Chính thành công của Pirlo thời còn chơi cho AC Milan đã làm bùng nổ trở lại sự xuất hiện của các tiền vệ kiến tạo lùi sâu
Lịch sử bóng đá thế giới lại cựa mình một lần nữa vào tháng 8/2002, thời điểm HLV Carlo Ancelotti thử nghiệm một ý tưởng điên rồ trong khuôn khổ Cúp Luigi Berlusconi: Kéo Pirlo từ vị trí hộ công xuống thấp khoảng 30 mét. Phần còn lại của câu chuyện, chúng ta đã biết. Thời điểm ấy, Xavi Hernandez, trái tim của Tiki-taka hiện tại, đã chơi cho đội một Barca được 4 năm, nhưng cũng chỉ mới được coi là một cầu thủ dạng tiềm năng. Anh chơi ở vị trí tiền vệ tấn công, gần khung thành, và đó không thực sự là một vai trò được “để dành” cho Xavi.
Sau thành công của Pirlo, xu hướng sử dụng một tiền vệ lùi sâu điều tiết bắt đầu bùng nổ. Xavi bắt đầu được kéo về chơi kiến thiết, và tùy theo tình hình, anh vẫn thường xuyên lùi về nhận bóng ngay trước cặp trung vệ. Sergio Busquets, hay Xabi Alonso của Liverpool trước đây cũng đều thành danh ở vị trí này. Khi Guardiola làm HLV của Barca, ông đã mạnh dạn thúc đẩy xu hướng chiến thuật này và đưa Tiki-taka lên đến đỉnh cao. Trong thời gian học làm HLV, ông đã đến sân tập Milanello để quan sát, và trong lần đầu tiên, ông đã cố gặp cho được Pirlo. Nếu không có vai trò “gợi ý” của Pirlo, Pep có thể vẫn nghĩ rằng những mẫu cầu thủ như ông không còn phù hợp với bóng đá hiện đại nữa.
Thành công của Pirlo cũng đã làm thay đổi hoàn toàn nhận thức về vai trò của một tiền vệ đá thấp nhất. Lý thuyết thông thường về chiến thuật là ở vị trí ấy, cầu thủ có chức năng đánh chặn, tranh chấp và trả bóng lại cho các tiền vệ kiến thiết một cách đơn giản. Pirlo thì khác: “Để phòng ngự hiệu quả, và đoạt lại bóng, không cứ là bạn phải xoạc bóng thường xuyên. Đó còn là câu chuyện về vị trí. Đôi khi tất cả những gì bạn phải làm chỉ là lùi lại”.
Pirlo đã lùi lại, và lịch sử bóng đá thế giới lại tiến một bước dài, khi bóng đá chú trọng thể lực và sức mạnh lùi lại phía sau, nhường sự thống trị cho sự thông minh và kỹ năng chuyền bóng. Kỷ nguyên Guardiola đã tái sinh, phải, theo cách như chính lời Pirlo đã nói: “Tất cả những gì bạn phải làm chỉ là lùi lại”.
(Theo Thể Thao Văn Hoá)
