Nếu Barcelona làm mưa làm gió với “Tiki-taka” thì Atlético là đại diện cho lối đá phòng ngự - phản công siêu hạng. Đến người Thái cũng tự hào về lối chơi “Tik tok” của họ, thì ở cách đó hơn chục nghìn km, Quỷ đỏ thành Manchester đang loay hoay với “Chuqua-chula”, lối đá họ lựa chọn trong mùa giải năm nay sau khi rũ bỏ “Taca-dada” vang bóng một thời.
 |
| Bàn thắng đi vào lịch sử của M.U mùa này, được thực hiện sau 45 đường chuyền |
Chuqua-chula là gì?
Thuật ngữ này không mang tính quốc tế như “Tiki-taka” hay “Tik tok”, nó là viết tắt của một từ thuần Việt và tất nhiên, được sản sinh bởi người Việt. “Tiki-taka” là sự kết hợp giữa chuyền bóng (tiqui) và chạy nhanh (taca). Lối chơi này đòi hỏi những đường chuyền chuẩn xác ở cự ly ngắn cùng những pha ban bật phối hợp nhỏ, tốc độ cao giữa các cầu thủ.
Còn chiến thuật “Chuqua-chula” của M.U mang ý nghĩa đơn giản hơn nhiều: thuật ngữ viết tắt của Chuyền qua - Chuyền lại. Việc của các cầu thủ là giữ bóng thật chắc, rồi chuyền chính xác cho đồng đội, có thể chuyền lên, hoặc cũng có thể chuyền về sân nhà. Điểm chung duy nhất giữa hai lối chơi này có lẽ là khả năng và thời lượng kiểm soát bóng vượt trội so với đối thủ. Nhưng nếu như Tiki-taka được đánh giá ở một đẳng cấp cao thì Chuqua-chula lại nhận được nhiều tiếng la ó hơn là khen ngợi.
Chuqua-chula: Hiệu quả hay không?
Ở mỗi lối chơi đều có điểm cộng, điểm trừ riêng. “Tiki-taka” tưởng chừng như hoàn hảo nhưng cũng sẽ gặp nhiều khó khăn nếu như phải đối đầu một đội bóng thiên về thể lực và lối chơi áp sát, pressing mạnh. Chuqua-chula không đòi hỏi phải nhanh gọn chớp nhoáng như Tiki-taka nhưng các đường chuyền phải đa dạng hơn, cự ly xa hơn và chuẩn xác hơn.
Dù hứng chịu nhiều chỉ trích nhưng không thể lờ đi những “thành tích” mà lối chơi Chuqua-chula đem lại cho Quỷ đỏ. Họ đứng đầu Premier League về tỷ lệ kiểm soát bóng với trung bình hơn 60% mỗi trận. Hiếm lắm mới có đối thủ khi chạm trán M.U mà ngang ngửa về tỉ lệ cầm bóng chứ đừng mơ đến việc vượt qua họ. Về tỉ lệ chuyền bóng chính xác, M.U chỉ chịu thua duy nhất Arsenal vài phần trăm ít ỏi.
 |
| Trong trận đấu gặp West Ham tuần trước, M.U vượt trội về số đường chuyền chính xác và phần trăm kiểm soát bóng |
Nếu ai đã theo dõi HLV Van Gaal từ thời nhà cầm quân này còn dẫn dắt những CLB hàng đầu như Barcelona hay Bayern Munich, sẽ không quá bất ngờ với triết lý cũng như chiến thuật này. Van Gaal thích hình mẫu các cầu thủ chơi đa năng, không ngại di chuyển, và quan trọng hơn là phải thích ứng hoàn toàn, biết chấp nhận vị trí cùng sơ đồ do ông sắp xếp. Một tài năng lớn như danh thủ Rivaldo, thời còn thi đấu cho Barcelona đã không khỏi bức xúc khi “Tulip thép” bắt anh phải đảm nhận vị trí tiền vệ cánh trong khi ngôi sao người Brazil luôn cho rằng mình chỉ phát huy hết khả năng nếu được đá ở khu vực trung tâm.
Kết cục, Rivaldo không được Van Gaal ưa thích dù anh là một trong những ngôi sao lớn nhất sân Camp Nou lúc bấy giờ. Tuy nhiên nhìn vào những thành tích dẫn dắt CLB của Louis Van Gaal trước đây, người hâm mộ sẽ phải nhớ đến một câu nói ý nghĩa: “Trước khi kết thúc, hãy nghĩ đến lý do ta bắt đầu”.
Lối chơi của M.U hiện giờ nếu nói là thiếu hiệu quả thì cũng không đúng, vì M.U hiện đang xếp thứ 4 trên BXH Premier League. Thêm nữa, họ là đội phòng ngự tốt nhất khi chỉ để lọt lưới 12 bàn sau 16 vòng. 60% các trận M.U giữ sạch lưới, một con số mà bất kỳ đội bóng nào sở hữu hàng phòng ngự kiên cố cũng phải ao ước.
 |
| Louis Van Gaal đã từng dẫn dắt Ajax vô địch UEFA Champions League 1994/1995 |
Tuy nhiên phòng ngự tốt chưa chắc kết quả cuối cùng đã tốt. M.U dù có cố gắng đến đâu cũng chẳng thể “lấy thủ bù công”. Van Gaal thì chễm chệ vươn lên dẫn đầu BXH các đời HLV Manchester United từ xưa đến nay về số trận hòa không bàn thắng nhiều nhất. Man United cũng đang là đội bóng có số đường chuyền về nhiều nhất mùa giải 2015/2016 (3149).
CĐV M.U nhớ lắm cái thời hào hứng chứng kiến “ban bật như Man Utd”, hồi hộp trước “Fergie time” với các bàn thắng xuất hiện thường xuyên ở khoảng thời gian bù giờ. Còn giờ đây cứ mỗi cuối tuần, Mancunians lại phải chứng kiến những pha bóng chuyền qua chuyền lại nhàm chán, các đường tấn công thiếu đường nét, dễ bị đối phương bắt bài. Cùng với đó là những cú sút “vô hại” từ các tiền đạo và tiền vệ công.
M.U đã chính thức bị loại khỏi UEFA Champions League nên mục tiêu lớn nhất của họ lúc này đương nhiên phải là vô địch Premier League. Nhưng mục tiêu đó, nghe sao mà khó, mà xa vời thế, dù cách biệt của M.U với đội đứng đầu Leicester (kém 6 điểm) hoàn toàn có thể san lấp Nhưng hãy nhìn cách Leicester City chơi bóng, Man City cầm bóng hay Arsenal tấn công, M.U sẽ thấy mình còn quá nhiều “điểm phải khắc phục” trong mùa giải này.
 |
| Manchester United chuyền về nhiều nhất cho đến thời điểm hiện tại |
Bất ngờ hơn, đội đầu bảng Leicester City là đội sở hữu thời lượng kiểm soát bóng thấp thứ 3 giải Ngoại hạng Anh, chỉ nhỉnh hơn West Brom và Sunderland. Không chỉ có vậy, tỉ lệ chuyền chính xác của Bầy cáo còn… thấp nhất trong 20 đội. Ấy thế mà, kì lạ thay đội quân của Claudio Ranieri lại đang dẫn đầu. Tại sao lại như vậy? Đơn giản thôi, thay vì Chuqua-Chula như M.U, họ chọn lối chơi phản công nhanh, được triển khai ở tốc độ cao với những đường chuyền theo trục dọc, lấy điểm tựa là những sao sáng sở hữu cái chân trái ma thuật Riyad Mahrez cùng mũi nhọn trên hàng công mới đi vào lịch sử Premier League với tư cách cầu thủ đầu tiên ghi bàn trong 11 trận liên tiếp, Jamie Vardy.
Rõ ràng, xét về kết quả trên BXH ở thời điểm hiện tại, Leicester City và lối chơi đơn giản của họ đang thành công hơn so với Chuqua-Chula của Man United. Thực tế thì, trong 6 mùa giải vừa qua (không tính trường hợp của Chelsea vô địch mùa trước) thì điểm chung của các đội bóng đăng quang ở giải Ngoại hạng Anh đều là: Sở hữu số bàn thắng nhiều nhất trong 20 đội. Thế mà lúc này, Man United đang ở tốp… ghi bàn ít nhất giải. Vậy M.U có thể vô địch Premier League nổi không, khi cứ cố “lấy thủ bù công” như vậy?
 |
| Leicester City dẫn đầu BXH với 32 bàn thắng sau 15 vòng đấu |
Giải pháp
1. Bổ sung thêm tiền đạo
Nếu vẫn trung thành với lối chơi Chuqua-Chula, điều M.U cần làm đầu tiên là bổ sung nhân lực phù hợp với lối chơi này. Trong 2 mùa giải vừa qua, số tiền chuyển nhượng mà M.U đổ vào thị trường không hề nhỏ, nhưng thiếu… vẫn cứ là thiếu. Họ cần một tay săn bàn chủ lực thực sự, một sát thủ trong vòng cấm, thay vì một Wayne Rooney đã luống tuổi hay Anthony Martial hoạt động quá rộng như bây giờ.
 |
| Những pha bóng tấn công luẩn quẩn của các cầu thủ Man United |
Nếu như thời Sir Alex Ferguson, hàng tấn công của M.U luôn nổ súng trung bình 2 bàn 1 trận thì thời nay, con số đó chỉ là 1,29 – thấp nhất trong suốt kỷ nguyên Premier League. Thomas Muller, Robert Lewandowski và thậm chí là… Cristiano Ronaldo là những phương án giải quyết tình thế tốt nhất lúc này, dù giá trị chuyển nhượng của những cái tên trên thậm chí có thể lên tới ca trăm triệu Euro.
2. Thay đổi chiến thuật
Mùa giải trước, CĐV M.U la ó vì độ “nguy hiểm” của sơ đồ 3-5-2 mà HLV Van Gaal hay áp dụng. Nhưng đến năm nay, fan Quỷ đỏ thà được sống trong cảm giác nguy hiểm ấy một lần nữa còn hơn cứ “vật vờ an toàn” như hiện tại. Trước viễn cảnh một loạt cầu thủ phòng ngự đều dính chấn thương, người nặng, người nhẹ, Man United còn quá ít sự lựa chọn cho hàng thủ, và biết đâu, 3-5-2 sẽ là biện pháp hữu hiệu nhất trong tình cảnh đáng thương này.
 |
| M.U có thể thi đấu 3-5-2 trong tình thế khủng hoảng chấn thương |
3. Thay đổi HLV
Không ai muốn thay HLV khi mùa giải chỉ mới bắt đầu được 1/3. Tuy nhiên, nếu vẫn giữ khư khư triết lý không ai hiểu nổi của mình, Van Gaal xem ra khó thoát khỏi án tử. Sức chịu đựng của ban lãnh đạo và cổ động viên là có hạn, nhất là khi M.U sở hữu lịch sử hào hùng, truyền thống tốt đẹp cùng thương hiệu hàng đầu hành tinh.
Ở thời điểm hiện tại, ít có HLV nào “dám” nhận dẫn dắt M.U dù đây là đội bóng sở hữu lượng người hâm mộ đông đảo nhất thế giới. Những cái tên mà người hâm mộ Quỷ đỏ từng ao ước về SVĐ Old Trafford đều đang hạnh phúc với CLB chủ quản. Pep Guardiola vẫn đang bay cao với Bayern Munich tại cả Bundesliga và Champions League, Jurgen Klopp vừa tiếp quản Liverpool và ngay cả Diego Simeone cũng mới gia hạn hợp đồng với Aletico Madrid. Như vậy, hai cái tên khả dĩ lúc này là một Carlo Ancelotti lẫy lừng đang thất nghiệp và một Mourinho đang chới với kéo con tàu đắm Chelsea.
 |
| Pep Guardiola là một trong những HLV được CĐV M.U kì vọng nhất |
Đáng buồn là những sự giải pháp này nhiều khả năng chỉ mang tính thời thế, vì từ trước tới giờ Manchester United luôn muốn tìm một HLV tài năng và trung thành với CLB, như cái cách mà Sir Alex Ferguson đã làm và thành công.
Tạm kết
Không rõ lối chơi Chuqua-chula sẽ tiếp tục được M.U áp dụng trong bao lâu. Nhưng trước những đối thủ “yếu” như Bournemouth, Norwich City, Stoke… nếu như tiếp tục chuyền không hiệu quả, hòa không bàn thắng như các vòng vừa rồi, chắc chắn những CĐV lâu năm nhất cũng sẽ tỏ ra chán nản với một M.U bạc nhược như vậy.
 |
| Một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong sự nghiệp cầm quân của HLV Louis Van Gaal |
Lúc này, CĐV M.U thèm khát được chứng kiến cảnh HLV Louis Van Gaal chạy ra đường biên, “quát tháo” và lên dây cót tinh thần Quỷ đỏ. Như cái cách Louis Van Gaal từng máu lửa cùng Ajax, người đàn ông mặc vest ấy đã sẵn sàng nhảy lên tung cước để phản đối trọng tài, bảo vệ các cầu thủ của mình và luôn chọn lấy lối chơi “bóng đá tổng lực” làm chủ đạo, mạnh mẽ như những người Hà Lan bay vậy.
Hoàng Ngọc
Manchester United
