Sau hơn ba năm tại vị, có vẻ như Michel Platini đang thổi một luồng gió mới vào nền bóng đá cũ kỹ của châu Âu già cỗi bằng những ý tưởng táo bạo và mới mẻ. Cũng có vẻ như sự tích cực và dám nói, dám làm của ông đã thuyết phục được cả châu Âu với việc vị chủ tịch này tái đắc cử ở nhiệm kỳ thứ hai của mình khi không có đối thủ cạnh tranh. Liệu có đúng là Platini có thần thánh đến mức đấy?
Người bênh vực kẻ yếu?
Tạm thời gác qua một bên những cải tổ vĩ mô vẫn đang còn là ý tưởng, hay đang trong quá trình chuẩn bị thực hiện như ủng hộ sáng kiến “6+5” của Chủ tịch FIFA Sepp Blatter, ý tưởng đưa thêm trợ lý trọng tài để giám sát chặt chẽ hơn các tình huống gần cầu môn, khoan tính đến lời kêu gọi các câu lạc bộ tự ý thức về việc “mua lúa non” hay luật tài chính công bằng đang trong quá trình bắt đầu triển khai, thì có hai việc cựu danh thủ người Pháp này đã làm rất tốt: mang EURO 2012 đến Ba Lan và Ukraine và cải cách cúp châu Âu.
Cải cách cơ bản nhất của Michel Platini ở cúp châu Âu là việc phân phối lại quota cho các quốc gia có đại diện tham dự Champions League. Ngoài việc tước bớt vé của các ông lớn, Platini buộc các câu lạc bộ của những nước này phải tham gia vòng play-off. Cũng dễ giải thích cho điều này. Nếu theo sát những nấc thang đưa Platini đến với ngôi vị thống soái bóng đá châu Âu, hẳn bạn cũng biết rằng những lá phiếu giúp huyền thoại bóng đá người Pháp soán ngôi cựu Chủ tịch Lennart Johansson không đến từ Anh, Ý, Tây Ban Nha hay Đức, mà chủ yếu là từ Đông Âu.
Cộng vào với việc giành quyền đăng cai EURO 2012 về cho Ba Lan và Ukraina, có thể nói trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, vị chủ tịch này đã hoàn thành rất xuất sắc một việc: trả nợ đầy đủ cho Đông Âu, sân sau vững chắc của ông.
Nhưng chưa có công bằng cho những kẻ mạnh ?
Tuy nhiên, còn khá nhiều vấn đề liên quan đến Champions League mà vị chủ tịch chưa, không thể hoặc không muốn giải quyết. Đơn cử một trường hợp nổi cộm nhất, hãy nhìn vào bảng hệ số giải đấu (Association Coefficient, hay còn gọi là League Coefficient). Bảng xếp hạng này sẽ tính hệ số cho các quốc gia có câu lạc bộ tham dự cúp châu Âu, từ đó quyết định số lượng đại diện mỗi nước ở các cúp châu Âu.
Về mặt công thức, ngoài số điểm thưởng cho các nước có đại diện đi sâu vào vòng trong, điểm số của từng quốc gia sẽ được tính bằng cách lấy tổng điểm mà các câu lạc bộ của quốc gia đạt được trong mùa bóng (thắng 3, hòa 1, thua 0), chia cho tổng số câu lạc bộ của quốc gia đó tham gia các giải đấu. Điểm số để quyết định vị trí trên bảng xếp hạng sẽ là tổng điểm trong năm mùa gần nhất.
Trên bảng xếp hạng hiện giờ, Đức đang xếp trên Ý và thứ tự đó chắc chắn sẽ vẫn được duy trì cho đến hết mùa này, đồng nghĩa với việc Bundesliga có nhiều hơn một đại diện so với Serie A ở Champions League, và thậm chí có thể sẽ vượt qua cả Tây Ban Nha để chiếm vị trí thứ 2, sau Anh. Tuy nhiên, có một nghịch lý ở đây. Bundesliga có 18 đội tham gia, tạm gạt đi một nửa trong số đó là những CLB phải vật lộn với việc trụ hạng và không đủ tầm để mơ đến suất tham dự cúp châu Âu, ta còn lại chín đội. Như vậy, xác suất để một đội bóng Đức mơ mộng tham gia đấu trường châu lục có vé dự Champions League là 44,4%. Trong khi đó, Serie A có 20 đội, và con số tương tự sẽ là 30%.
Điều đó cũng đồng nghĩa với việc ngay cả những đội bóng cực mạnh của Ý như Inter Milan, AC Milan, Juventus, AS Roma, Napoli, Lazio… sẽ phải tranh đấu cật lực để kiếm vé dự Champions League, dẫn đến một số sự vắng mặt, dù đáng tiếc, nhưng không thể tránh khỏi, của những cái tên kể trên.
Nên nhớ, trong năm mùa bóng trở lại đây, Serie A sở hữu đến hai chức vô địch Champions League (AC Milan mùa 2006-2007 và Inter Milan mùa trước). Vậy trong một bảng xếp hạng được tính toán chặt chẽ và đầy tính khoa học như thế, lỗ hổng là ở đâu?
Thứ nhất, việc tính điểm như nhau cho tất cả các trận đấu, bất kể tính chất là một sai lầm. Ví dụ: một đội bóng đã thắng 4-0 ở lượt đi vòng knock-out hoàn toàn có thể cho phép mình thua một, hoặc thậm chí hai bàn trong trận lượt về. Vô hình trung, điều đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thứ hạng của giải đấu trên bảng xếp hạng.
Thứ hai và quan trọng hơn, cào bằng điểm số đạt được, bất chấp là Champions League hay Europa League. Ở vòng bảng Champions League, các đội bóng Ý thường sẽ khó chiếm ngôi đầu bảng của Anh hoặc Tây Ban Nha, do đó sẽ xếp thứ nhì, bất lợi trong việc bốc thăm chia cặp cho vòng đấu loại trực tiếp, dẫn đến việc tăng khả năng bị loại. Trong khi đó, các đội bóng Đức thường không quá yếu để đứng bét bảng, cũng khó đủ mạnh để cạnh tranh suất đi tiếp cùng Anh, Ý, hay Tây Ban Nha và sẽ rơi xuống Europa League, kho điểm cho họ. Đây cũng là nguyên nhân cơ bản nhất giúp Bundesliga luôn vượt trội Serie A về điểm số trong bốn mùa bóng gần đây nhất.
Nợ riêng đã trả đủ, còn nợ chung thì tính sao đây, Michel Platini?
(Theo Thể Thao Văn Hoá)
